Ambitieus technologieproject moet Vlaanderen boost geven

De coronacrisis, de oorlog in Oekraïne, de inflatie, de klimaatuitdagingen... Volgens Vlaams minister-president Jan Jambon weegt die achtergrond op de Vlaming. «Veel mensen zijn verzuurd en zijn hun geloof in de toekomst kwijt», aldus Jambon. Hij wil daarom met zijn volledige regeringsploeg opnieuw wat «vooruitgangsgeloof» in de samenleving blazen. Hij rekent daarvoor op een «wervend project» rond technologie en innovatie.

De tijd is rijp

Jambon loopt al langer met het plan rond. Het stond al in het regeerakkoord en er werd ook naar verwezen in de laatste Septemberverklaring. «Maar corona heeft het plan wat naar de achtergrond geduwd», zegt Jambon. Nu lijkt de tijd rijp om het plan van onder het stof te halen. Jambon maakt er geen geheim van dat hij zijn inspiratie gehaald heeft bij de Derde Industriële Revolutie in Vlaanderen (DIRV), een groot programma rond technologische vernieuwing dat in 1982 werd gelanceerd door toenmalig minister-president Gaston Geens.

Uit dat project is toen onder meer het Leuvense Imec voortgekomen, een onderzoekscentrum dat nu wereldfaam geniet. Ook de technologiebeurs Flanders Technology International (FTI) werd toen opgericht. Bedoeling is om dat initiatief nieuw leven in te blazen, maar dan met de licht gewijzigde naam Flanders Technology and Innovation. «Want technologie is eigenlijk altijd internationaal en innovatie is de sleutel», legt Jambon uit.

Meer details volgen na de zomer in de Septemberverklaring. Bedoeling is om dit najaar te starten en om alle betrokkenen rond de tafel te brengen. In 2024 volgen er grote beurzen op vijf plaatsen met mogelijk ook nog een afsluitende ‘hoogmis’. Er is een startbudget van 13 miljoen euro voorzien. Volgens Jambon heeft het project niet alleen de bedoeling om Vlaanderen «in het koppeloton» van de technoligische vernieuwing te houden, maar ook om het «gebrek aan geloof in eigen kunnen» om te buigen via technologie en innovatie.

Afgehandelde dossiers

Jambon deed zijn plannen uit de doeken op een persmoment waarbij hij ook een tussentijdse balans opmaakte. Volgens de minister-president is zijn regering erin geslaagd om ondanks de coronacrisis, die de voorbije twee jaar erg veel aandacht en energie heeft opgeslorpt, veel belangrijke dossiers af te werken. De regeringsleider verwijst onder meer naar het zorgakkoord (VIA 6) en de jobbonus, maar ook naar het krokusakkoord met daarbij de akkoorden rond de bouwshift en het stikstofdossier.

Wat dat stikstofakkoord betreft, herhaalt Jambon dat de regeringspartners het eens zijn over de uitvoering van de gemaakte afspraken. Maar volgens Jambon gaat er erg veel aandacht naar de lijst met een veertigtal rode landbouwbedrijven (die tegen 2025 moeten sluiten), maar is dat «maar een beperkt deel van het geheel». Zo is er in totaal 3,5 miljard euro aan budget voorzien dat volgens Jambon bijna integraal naar de landbouw gaat, bijvoorbeeld via compensaties en ondersteuningsmaatregelen. «Er is dus helemaal geen agenda om de landbouw te fnuiken», klinkt het. Jambon is het wel eens met de kritiek dat de verdere plannen en maatregelen «juridisch robuust» moeten zijn.

Op begrotingsvlak heeft de regering volgens Jambon voor 900 miljoen euro aan maatregelen genomen om het structurele tekort tegen het einde van de legislatuur te halveren van 1,8 miljard euro naar 900 miljoen euro. Vlaanderen zit volgens hem op koers om in 2027 of 2026 opnieuw aan te knopen met een evenwicht. «Ik maak er een erezaak van om naar de volgende ploeg een correcte begroting door te geven», zegt Jambon. Als er een versneld budgettair evenwicht mogelijk is, wil Jambon die kans zeker grijpen. «Hoe rapper hoe beter», klinkt het. Bijkomende besparingen om sneller een evenwicht te bereiken, plant Jambon niet. «Maar als er meevallers zijn die mogelijk voor een sneller evenwicht zorgen, zullen we dat in dankbaarheid aanvaarden.»

Over zijn eigen toekomstambities voor de verkiezingen van 2024 blijft Jambon vaag. «Ik ben ongelooflijk gemotiveerd om het N-VA-programma in zijn geheel zo snel mogelijk uit te voeren en ik sta ter beschikking van mijn partij om dat te doen waar ik nuttig kan zijn op dat vlak», klinkt het. «Ik heb nooit aan carrièreplanning gedaan. Ik heb geen desiderata. Ik zal 64 zijn bij de volgende Vlaamse verkiezingen. Ik sta ter beschikking van mijn partij voor de rol die men denkt dat nodig en nuttig is». Op de vraag of zijn partijgenote Zuhal Demir hem zou kunnen opvolgen als minister-president, zegt Jambon: «Ik denk dat zij dat kan, maar er zijn nog veel mensen in de partij die dat kunnen.»