Herziening van sociaal tarief en overwinsten afromen: Zo wil CREG de energiefactuur drukken

De federale regering besliste eerder al het sociaal tarief uit te breiden. Bij de voorstelling van een nieuw rapport over de hoge energieprijzen in de Kamer, wees de CREG er dinsdag op dat begunstigden in augustus dankzij het sociaal tarief 80 procent minder betaalden voor hun aardgas dan de gemiddelde prijs en 52 procent minder voor hun elektriciteit.

De regulator beveelt de regering dan ook aan de tijdelijke toekenning van het sociaal tarief aan begunstigden van de verhoogde tegemoetkoming te behouden zo lang de prijzen niet tot op een aanvaardbaar niveau zijn gedaald. Bovendien pleit hij voor een nieuwe uitbreiding van het sociaal tarief en dat om de gezinnen die zich op de grens van het sociaal tarief bevinden, beter te beschermen.

Concurrerend houden

«We moeten er wel op wijzen dat, indien de energieprijzen gedurende verscheidene jaren op een zeer hoog niveau zouden blijven, het niveau van de sociale tarieven geleidelijk zou stijgen en zo het niveau van de commerciële tarieven zou benaderen. Daarom zou het zinvol kunnen zijn nu reeds na te denken over een aangepaste berekeningsmethode die het mogelijk maakt deze sociale tarieven op lange termijn concurrerend en toch houdbaar voor de staatsbegroting te houden», aldus de CREG.

Overwinsten

Een belangrijk luik van het rapport slaat op de overwinsten. De regulator vindt het opportuun de overwinsten van kerncentrales af te romen door de repartitiebijdrage te verhogen. Die ligt momenteel op 38% (32% in realiteit), maar dat cijfer werd vastgelegd toen de marktprijzen een pak lager waren. Ook de jaarlijkse vergoeding van Doel 1 en 2, die momenteel op 20 miljoen euro is vastgesteld, kan voor de CREG worden herzien.

Daarnaast stelt de CREG een mechanisme voor om de overwinsten van gascentrales te capteren. Die boekten de eerste zeven maanden van 2022 een even hoge operationele winst als in het volledige jaar voordien. Ook de pompcentrales (Coo en Platetaille) kennen hogere inkomsten. Bij de offshore parken ziet de CREG in 2022 geen uitzonderlijke winsten. Om bij de parken met een variabele ondersteuning volgend jaar uitzonderlijke winsten te vermijden, zou het huidige ondersteuningssysteem tegen het einde van het jaar moeten worden aangepast.

Erg volatiele markt maakt het moeilijk

Volgens de CREG is het ook bijzonder lastig een precieze raming te maken van de energiefactuur voor het komende jaar. De markt is immers bijzonder volatiel. Bijvoorbeeld: volgens de noteringen van 26 augustus zou de jaarfactuur voor een gemiddeld gezin 3.320 euro bedragen voor elektriciteit en 6.452 euro voor gas, terwijl dat volgens de prijzen van 9 september 2.143 euro zou zijn voor elektriciteit en 4.106 euro voor gas.

De prijsstijgingen op de groothandelsmarkten zijn niet typisch voor België, aldus nog de CREG. Ook onze buurlanden krijgen ermee te maken. De prijsstijgingen hebben wel een verschillende weerslag op de facturen van de eindverbruikers naargelang van het land. In België zijn zowel de huishoudelijke als de professionele contracten rechtstreeks gekoppeld aan de prijsontwikkelingen op de groothandelsmarkten, terwijl in de buurlanden vormen van regulering, gereguleerde aanbiedingen of prijsplafonds voor aanbiedingen aan de eindafnemers de doorberekening van groothandelsprijzen aan de verbruikers beperken.