Historici vernietigend voor canon: «Vlaamse geschiedenis wordt ingezet als staatspropaganda»
In een breedvoerig pamflet klinken Vlaamse historici vernietigend voor de Vlaamse canon die een bijzondere commissie momenteel voorbereidt. Ze zien die als een stap terug in de tijd, die het historisch bewustzijn verarmt, schrijft De Standaard donderdag.
Bij haar start in 2019 kondigde de Vlaamse regering aan dat ze werk wilde maken van een Vlaamse canon, een lijst van historische ankerpunten die Vlaanderen hebben gemaakt. Iedereen die hier woont of wil wonen, zal ze moeten kennen. De canon wordt niet alleen de leidraad voor het geschiedenisonderwijs, maar ook een verplicht onderdeel voor de inburgerende nieuwkomers.
België uithollen
De lanceringsdatum is gepland in het voorjaar van 2023, maar nog voor de canon er is, oordelen Vlaamse historici in een lijvig pamflet vernietigend over het initiatief van minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). De auteurs - Jo Tollebeek (KU Leuven), Marc Boone (UGent) en Karel Van Nieuwenhuyse (KU Leuven) - gingen daarbij niet over een nacht ijs. Ze kregen de steun van vooraanstaande historici aan alle Vlaamse universiteiten.
Het initiatief voor de canon komt uit de Vlaamse regering. Volgens de auteurs moet de canon voor de Vlaams-nationalisten dienen als een «stille generator van de anti-Belgische strijd», om via een zachte politiek de «identificatie met Vlaanderen» te verruimen en de gehechtheid aan België uit te hollen. De canon helpt ook om de eigen cultuur «te vrijwaren» van «elke vorm van kosmopolitisme».
Doel? Homogene samenleving
Vanuit de Vlaamse universiteiten kwam er van meet af aan kritiek op een idee dat teruggrijpt naar de nationalistische geschiedschrijving uit de 19de eeuw. Een lijvig pamflet voor de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten vat de opmerkingen nu systematisch samen. Zo beoogt de canon volgens de auteurs de politieke instrumentalisering van de geschiedenis. De N-VA heeft een heldere agenda: maak de Vlaming meer Vlaming.
De canon lijkt een «instrument uit de gereedschapskist van de psychiater», klinkt het, een «bevrijdende therapie om een complexloze Vlaming te worden». Voor de inburgeraars wenkt eenrichtingsverkeer. Samen met de leitkultur moet de canon «de samenleving homogeniseren».
«Collaboratiecommissie»
Voor de opstelling zette Weyts een bijzondere commissie aan het werk. De samenstelling vindt in de ogen van de auteurs geen genade. De twee enige historici onder de negen leden - voorzitter Emmanuel Gerard en Jan Dumolyn - krijgen flinke kritiek. Heel wat historici bedankten voor de eer. Het woord ‘collaboratiecommissie’ valt.
«Intriest dat sommige academici zo neerkijken op de Vlaamse Gemeenschap en op onze geschiedenis», zegt Vlaams minister Weyts in een reactie. «Nog triester dat men het daarvoor nodig acht vernietigend te oordelen over collega-academici. Hen brandmerken als leden van een ’collaboratiecommissie’ is onvergeeflijk. Je zou denken dat historici iets zorgvuldiger omspringen met de meest zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. En dat allemaal zonder ook maar één bladzijde van de canon gezien te hebben. Het getuigt allemaal niet bepaald van een hoog niveau, niet als academicus, niet als mens», aldus nog minister Weyts.