Koning Filip betuigt «diepe spijt» in Congo: «Koloniaal regime was gekenmerkt door racisme»
«Hoewel veel Belgen destijds in Congo het beste van zichzelf hebben gegeven, oprecht van het land en zijn inwoners hielden, was het koloniale regime als zodanig gebaseerd op uitbuiting en overheersing.» Dat heeft koning Filip gezegd in zijn langverwachte speech tijdens zijn eerste staatsbezoek aan Congo. De koning betuigde zijn spijt, maar excuses kwamen er niet.
Twee jaar geleden, naar aanleiding van de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid, drukte de koning in een brief al zijn spijt uit over de koloniale periode. Die spijtbetuiging herhaalde hij tegenover de Congolezen, bij zijn eerste bezoek aan het land. Het was de eerste keer dat een Belgische koning het woord ‘spijt’ uitsprak op Congolese bodem.
«Dit regime stoelde op een - op zich niet te rechtvaardigen - verhouding van ongelijkheid», zei koning Filip op het plein voor het parlementsgebouw. «Het was gekenmerkt door paternalisme, discriminatie en racisme. En het gaf aanleiding tot wandaden en vernederingen. Ter gelegenheid van mijn eerste reis naar Congo houd ik eraan, hier, ten overstaan van het Congolese volk en allen die er vandaag nog door lijden, opnieuw mijn diepste spijt uit te spreken voor die wonden uit het verleden.»
Bezorgdheid
In het tweede deel van zijn toespraak blikte de koning vooruit en drukte hij bezorgdheid uit over de veiligheid in het land. «Vandaag de dag blijft de instabiliteit in het oosten van het land, waar al te vaak onmenselijk geweld en straffeloosheid heersen, een grote bron van ongerustheid voor ons allen.»
De relatie tussen beide landen heeft ook de voorbije decennia hoogtes en laagtes gekend, gaf de koning toe. «Het was tijd om ze weer aan te zwengelen. Vandaag worden de fundamenten gelegd van een nieuw bilateraal partnerschap. Zo blijft Congo onze belangrijkste partner in Afrika.»
Ritueel masker
België heeft zich ook voorgenomen om alle kunst die in de koloniale periode naar België werd overgebracht, terug te geven aan Congo. Gisteren werd alvast een ritueel masker in bruikleen van onbeperkte duur gegeven.
«Het werd meer dan zeventig jaar geleden gekocht door een onderzoeker van het AfricaMuseum», zegt koning Filip. Het werk werd samen met het MNRDC gekozen uit de collectie van het AfricaMuseum omdat het een leemte vult in het aanbod van het museum in Kinshasa. «Het begin van een versterkte culturele samenwerking tussen beide landen», aldus de koning.