Raketaanvallen op Kiev, zware gevechten ten noordwesten van Kiev

«De aanvallen tegen Kiev met kruisraketten of ballistische raketten zijn hervat. Ik heb twee zware ontploffingen gehoord», schrijft ook viceminister van Binnenlandse Zaken Anton Gerachtchenko. Minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba maakte op Twitter melding van «vreselijke Russische raketaanvallen op Kiev». «De laatste keer dat onze hoofdstad zoiets heeft meegemaakt was in 1941, toen ze door Nazi-Duitsland werd aangevallen.» Maar hij is ook optimistisch: «Oekraïne heeft dat kwaad verslagen en zal dat nu ook doen.»

Brand en slapen in metrostations

Op de oostelijke oever van de Dnipro-rivier werd een appartementsgebouwd geraakt, waarna brand uitbrak. Drie mensen raakten gewond toen puin van een raket in het gebied neerkwam. Burgemeester Vitali Klitsjko deelde beelden van de brand. Hij schreef op Twitter dat het gebouw op instorten staat. Een van de gewonden verkeert volgens hem in kritieke toestand.

Het Oekraïense leger meldde ook dat het een Russisch vliegtuig heeft neergehaald boven Kiev. Duizenden mensen brengen de nacht door in metrostations in Kiev na een oproep in die zin van burgemeester Vitali Klitsjko.

Waar zijn de Russen?

Donderdag werd het vliegveld van Hostomel nog aangevallen, dat op zowat 25 kilometer van Kiev ligt. De Russen zeiden de controle over het strategisch gelegen vliegveld te hebben overgenomen, maar donderdagavond claimde Kiev de herovering ervan. Het Oekraïense parlement zei ook vrijdagochtend vroeg een aanval van Russische troepen op onder meer Kiev te verwachten.

Volgens The New York Times waren er in de nacht van donderdag op vrijdag ook zware gevechten in Soemi, op zowat 50 kilometer van de Russische grens. Op beelden is een brand te zien, er klinken explosies en er worden kogels afgevuurd.

Het Oekraïense ministerie van Defensie meldde voorts dat er ook onder meer gevochten wordt in kustplaatsen aan de Zwarte Zee.

Aan de Zee van Asov, in het zuiden van het land, zijn vrijdagnacht ook verschillende doden en gewonden gevallen door een raketaanval, meldt de grenswacht van de regio.

The New York Times meldt tot slot dat in het oosten van Oekraïne wapenresten zijn gevonden die duiden op het gebruik van clustermunitie. Die is sinds de inwerkingtreding van een internationaal verdrag in 2010 in meer dan 120 landen verboden. Rusland heeft dit verdrag echter niet ondertekend.

Gevechten ten noordwesten van Kiev

In Ivankiv, 80 kilometer ten noordwesten van de hoofdstad, kregen de strijdkrachten te maken met «overweldigende» Russische troepen die met pantservoertuigen oprukten, klinkt het. Om de Russische opmars te stoppen, zouden de Oekraïeners een brug aan de rivier Teteriv hebben vernietigd.

Volgens de Oekraïense generale staf wordt ook strijd gevoerd om het strategisch belangrijke vliegveld Hostomel. De Oekraïense troepen houden daar naar eigen zeggen stand.

Volgens mediaberichten hebben Russische troepen de luchthaven van Rivne in het westen van Oekraïne aangevallen. Ook in Soemi, in het noordoosten vlakbij de Russische grens, worden gevechten gemeld.

Steun ontbreekt

Kiev voelt zich «in de steek gelaten» nu Rusland Oekraïne is binnengevallen. Dat heeft president Volodimir Zelenski donderdag gezegd in een videoboodschap. «Wie is er bereid om met ons te vechen? Ik zie niemand. Wie is er bereid om Oekraïne de garantie te geven dat het kan toetreden tot de NAVO? Iedereen is bang», zei hij. De NAVO heeft aangekondigd geen troepen naar Oekraïne te sturen.

Zelenski kondigde ook aan dat minstens 137 Oekraïeners om het leven kwamen en 316 anderen gewond geraakten. «Op ons eiland Zmeiny zijn al onze grenswachten gestorven als helden. Ze hebben zich tot op het einde verdedigd, maar hebben zich niet overgegeven», zei hij.

De president maakte ook melding van Russische «groepen van saboteurs» in Kiev. «Ik blijf in de hoofstad. Mijn familie is ook in Oekraïne. Volgens informatie waarover we beschikken ben ik het eerste doelwit van de vijand, en mijn familie het tweede doelwit», aldus de president nog.

Witte Huis-woordvoerder Ned Price zei donderdag ook aan CNN dat Zelenski een belangrijk doelwit zou zijn voor het Russische geweld. «President Zelenski vertegenwoordigt op veel manieren de democratische ambities van Oekraïne en het Amerikaanse volk», zei hij. Price zei ook dat de Amerikaanse autoriteiten al weken zeggen dat Russische agenten Oekraïne waren geïnfiltreerd en binnen het land opereerden.

«Poetin moet en zal falen»

De Russische president Vladimir Poetin «moet en zal falen». Zo luidde de boodschap van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen na afloop van een crisistop in Brussel waar de Europese staatshoofden en regeringsleiders een nieuw pakket sancties tegen Moskou hebben goedgekeurd in reactie op de Russische invasie in Oekraïne.

Von der Leyen maakte zich sterk dat de sancties de Russische economie en elite «maximaal» zullen treffen. Zo raken de financiële maatregelen 70 procent van het Russische bankwezen en de belangrijke staatsbedrijven, onder meer in de defensiesector. Daarnaast verbiedt de EU de verkoop van vliegtuigen en onderdelen aan Russische luchtvaartmaatschappijen. Ook is beslist om de toegang van Rusland tot cruciale technologie, zoals halfgeleiders en geavanceerde software, in te perken.

Via ingrepen in het visumbeleid zullen Russische diplomaten en zakenlui hun bevoorrechte toegang tot de EU verliezen. Er worden ook maatregelen genomen zodat de Russische elite niet langer geld kan verstoppen in veilige havens in Europa, zo maakte von der Leyen duidelijk. Tenslotte zal een exportban het voor Rusland op termijn onmogelijk maken om de Russische olieraffinaderijen te upgraden, aldus von der Leyen.

Dat het regime van president Vladimir Poetin leunt op de inkomsten uit de verkoop van gas en olie in Europa was een belangrijk gesprekspunt tijdens het debat onder de leiders, erkende Michel. De oorlog in Oekraïne maakt volgens hem eens te meer duidelijk dat Europa die afhankelijkheid moet afbouwen. Daarnaast is er het besef dat de Europese defensiecapaciteit moet versterkt worden als onderdeel van de Navo, aldus Michel.

Bedoeling is dat de nieuwe batterij sancties vrijdag formeel wordt goedgekeurd op een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken. Intussen loopt ook het debat over zwaardere sancties verder, zoals de Russische uitsluiting uit het internationale betaalnetwerk van Swift. Daarover bestaat momenteel echter geen eensgezindheid onder de lidstaten.