Risico op slechte gezondheid groter bij mensen met een laag inkomen
Mensen die in een armere wijk wonen, hebben een grotere kans op een slechte gezondheid. Zo hebben de inwoners van de wijken met het laagste mediaaninkomen tachtig procent meer kans om binnen het jaar te overlijden dan de inwoners van de rijkste wijken. «De onderzoeksresultaten zijn alarmerend», meldt CM Gezondheidsfonds, dat de studie ’Ongelijk in gezondheid’ publiceert.
De resultaten zijn gebaseerd op de gegevens van alle 4,5 miljoen CM-leden. Voor het onderzoek werden 20.000 Belgische wijken in tien categorieën opgedeeld, op basis van het mediaaninkomen. Vervolgens werd nagegaan in welke mate de gezondheidstoestand en het zorggebruik verschillen naargelang het inkomensniveau van de wijk.
De studie legt een rechtlijning verband tussen het inkomen en de gezondheid bloot. Wie in een arme wijk woont, heeft dus 1,8 keer (of 80 procent) meer kans om binnen het jaar te overlijden dan wie in de rijkste wijken woont. Mensen in de armere wijken hebben bovendien een hoger risico op de ontwikkeling van diabetes (+51 procent) of andere chronische aandoeningen. Het risico om in invaliditeit te belanden, is zelfs 150 procent hoger.
De verschillen tekenen zich ook af in de geestelijke gezondheidszorg. In de armere wijken ligt het risico op het gebruik van antidepressiva 26 procent hoger dan in de rijkste wijken. Bij antipsychotica ligt dat 160 procent hoger. Daarnaast is het risico op een psychiatrische ziekenhuisopname 2,8 keer hoger in de armste wijken.
Uitstel van zorg
De studie toont voorts aan dat de inwoners van de armste wijken vaker de preventieve zorg uitstellen. Ze hebben bijvoorbeeld 70 procent meer risico om drie jaar op rij geen contact te hebben met een tandarts. Armere mensen doen wel eerder een beroep op ziekenhuiszorg: ze hebben 23 procent meer kans om opgenomen te worden in een algemeen ziekenhuis en 39 procent meer risico om op de spoeddienst terecht te komen.
«Onze resultaten zijn ondubbelzinnig: we zijn niet gelijk als het gaat om dood en (slechte) gezondheid, we maken niet op dezelfde manier gebruik van gezondheidszorg. En dit gaat steevast ten koste van arme bevolkingsgroepen», melden de onderzoekers in de conclusie van het rapport. «Deze ongelijkheden op vlak van gezondheid zijn niet onvermijdelijk: ze zijn helemaal niet ’natuurlijk’, maar eerder ’veroorzaakt’ aangezien ze het resultaat zijn van alle andere ongelijkheden waarmee onze samenleving wordt geconfronteerd.»
Nieuwe maatregelen nodig
CM Gezondheidsfonds pleit ervoor dat de federale overheid een methodiek opzet, op basis van meetbare doelstellingen, om deze gezondheidsongelijkheid aan te pakken.
Ook moet er worden nagedacht over de betaalbaarheid van de gezondheidszorg. «Moet het gezondheidsbeleid in ons land meer samenhangen met het inkomen van patiënten, wetende dat de zorgbehoefte afhankelijk is van het inkomensniveau, met meer tussentrappen voor terugbetaling en ondersteuning? Dat debat moeten we voeren met deze studie in de hand», zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.
Tot slot pleit CM voor een zogenaamde ‘Health in All Policies’-aanpak, aangezien de auteurs van de studie concluderen dat de gezondheidstoestand samenhangt met tal van factoren. «Gezondheid moet daarom net heel breed worden bekeken en niet worden verengd tot één bevoegdheidsdomein. De impact op gezondheid moet bij elk beleid in eender welk bevoegdheidsdomein doorslaggevend zijn», klinkt het.