Voormalige Japanse premier Abe overleden na moordaanslag: «Deze brutale en laffe moord schokt de hele wereld»
De Japanse oud-premier Shinzo Abe is overleden nadat hij ’s ochtends (lokale tijd) werd neergeschoten tijdens een toespraak voor de verkiezingscampagne in de oude keizerlijke stad Nara. Dat meldt de Japanse omroep NHK en het nieuws wordt door het ziekenhuis in Nara bevestigd.
De 67-jarige Abe hield vrijdagochtend een campagnespeech naar aanleiding van de verkiezingen die zondag in Japan worden gehouden voor het Hogerhuis van het parlement.
Zelfgemaakt vuurwapen
De schutter kon dicht bij de oud-premier komen en zou met een zelfgemaakt vuurwapen twee schoten gelost hebben. Volgens de eerste berichten gaat het om een veertiger, die tot 2005 in de Japanse marine zou hebben gezeten. Hij zou ontevreden geweest over het beleid van Abe en hem dood willen hebben. Abe werd rond 11.30 uur plaatselijke tijd (4.30 uur Belgische tijd) neergeschoten.
De Japanse politie heeft vrijdag al de woning van de man doorzocht die ervan verdacht wordt de Abe te hebben neergeschoten. Dat blijkt uit beelden van NHK. Daarop zijn verschillende politieagenten met kogelvrije vesten, helmen en schilden te zien die een huis binnengaan. Het zou volgens NHK gaan om het huis van de man die onmiddelijk na de aanslag werd opgepakt.
Verkiezingen
Meteen na het nieuws van de aanslagen blies huidige premier Fumio Kishida zijn verkiezingscampagne af en keerde hij terug naar de regeringszetel in Tokio. Ook de andere politieke partijen zijn gestopt met het voeren van campagne. Of de verkiezing dit weekend nog doorgaat, is niet duidelijk.
Abe was de langstzittende premier van Japan, van 2012 tot 2020. Hij trad af wegens ziekte, maar bleef een sterke politieke aanwezigheid behouden. Een van zijn speerpunten was het verbeteren van de defensie van het land en het opwaarderen van de grondwet, zodat Japan kon deelnemen aan buitenlandse militaire ondernemingen.
Reacties
Verschillende wereldleiders hebben met verbijstering gereageerd op het overlijden van de Japanse oud-premier Shinzo Abe. Ze roemen zijn «wereldwijde leiderschap».
Onze premier Alexander De Croo spreekt over een «ontstellende aanslag». «België stuurt zijn oprechte deelneming aan zijn familie en de mensen van Japan».
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen noemt Abe «een fantasisch persoon, grote democraat en voorvechter van de multilaterale wereld». «Ik rouw met zijn familie, vrienden en de bevolking van Japan. Deze brutale en laffe moord schokt de hele wereld.»
«Ik zal de brute moord op deze grootse man nooit begrijpen. Japan, de Europeanen delen uw verdriet», zegt de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel.
Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO is «diepbedroefd door de gruwelijke moord op Shinzo Abe, een verdediger van de democratie en al vele jaren mijn vriend en collega».
«Velen zullen zich zijn wereldwijde leiderschap in moeilijke tijden blijven herinneren. Mijn gedachten zijn bij zijn familie, vrienden en het Japanse volk», tweet aftredend Brits premier Boris Johnson.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zegt dat hij «verbijsterd en diep bedroefd» is. «De dodelijke aanslag op Shinzo Abe laat me met stomheid geslagen en diep bedroefd achter», schrijft hij op Twitter. Hij benadrukt dat hij «aan de zijde van Japan staat in deze moeilijke uren».
Het Kremlin «veroordeelt met sterkst mogelijke bewoordingen» de moord. De Russische president Vladimir Poetin zal in de nabije toekomst een rouwbetuiging sturen, klinkt het nog. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov benadrukt de goede band die Poetin met Abe had.