VRT kampt met grote vertrouwenskloof tussen links en rechts
Een opvallend groter aandeel politiek rechts georiënteerde nieuwsgebruikers wantrouwt het nieuws van de openbare omroep VRT en een aantal andere media in vergelijking met linkse nieuwsgebruikers. Dat blijkt uit een nieuwsstudie van de VUB-onderzoeksgroep imec-SMIT.
De onderzoeksgroep publiceert het Belgische luik van een internationale studie naar nieuwsgebruik van het Reuters Institute for the Study of Journalism. In Vlaanderen hielden de onderzoekers een bevraging bij 1.006 mensen.
Een van de vaststellingen is dat het aantal Vlaamse nieuwsgebruikers die aangeven het nieuws in het algemeen te vertrouwen, dit jaar met 4 procentpunten is gedaald tot 57 procent. Daarmee zit Vlaanderen op hetzelfde niveau als Nederland. In Wallonië is het maar 43 procent, wat wel nog een pak hoger is dan in Frankrijk (29 procent).
Het vertrouwen in de belangrijkste Vlaamse nieuwsmerken blijft nog vrij hoog. VRT Nieuws spant de kroon: 77 procent van de nieuwsgebruikers vertrouwt het nieuws van de openbare omroep. VRT Radio 2, De Tijd, VRT Radio 1 en VTM Nieuws scoren ook boven 70 procent.
Links versus rechts
De onderzoekers stellen echter wel een groeiende vertrouwenskloof vast tussen nieuwsgebruikers met een linkse en rechtse politieke oriëntatie. Dat uit zich bij bepaalde merken sterker dan bij andere.
Zo zegt 5 procent van de linkse nieuwsconsumenten VRT Nieuws te wantrouwen, tegen 19 procent van de rechtse gebruikers. Bij de krant De Morgen is dat zelfs 9 procent tegen 26 procent. Omgekeerd is het bij Het Laatste Nieuws: daar is het wantrouwen bij linkse (23 procent) respondenten groter dan bij rechtse (21 procent).
Jongvolwassenen willen betalen
Dat de kloof zo groot is bij met name de VRT heeft volgens professor Ike Picone van imec-SMIT te maken met de polarisering die ook in het politieke landschap bestaat. «Aan de rechterzijde worden meer vragen gesteld bij de openbare omroep en leeft het idee van ‘links bastion’. Je ziet in het onderzoek dat die retoriek zich laat voelen in het vertrouwen van mensen, maar ook in het nieuwsgebruik», legt hij uit.
Zo blijkt bijvoorbeeld dat het online nieuwskanaal van de VRT vaker door links- dan door rechts-georiënteerde nieuwsgebruikers wordt geraadpleegd, en dat de website van HLN vaker door rechtse dan door linkse lezers wordt geraadpleegd.
Een opsteker voor de mediabedrijven moet de vaststelling van de onderzoekers zijn dat steeds meer jongvolwassenen betalen voor online nieuws. De coronapandemie ging gepaard met een piek in betalend nieuwsgebruik, en de cijfers suggereren dat die piek langer kan aanhouden. Achttien procent van de respondenten betaalde het afgelopen jaar voor online nieuws, met de jongere generatie als drijvende kracht.