Wordt het spoor van morgen inclusiever? Gilkinet: «Het doel is gelijkheid»
Slechts één op de vijf werknemers bij de spoorwegen is een vrouw. De spoorwegmaatschappijen en hun minister, Georges Gilkinet (Ecolo),
Waar zijn de vrouwen op het Belgische spoor? De NMBS en Infrabel tellen 17,6% vrouwen in hun personeelsbestand, waarmee België niet ver van het Europese gemiddelde zit (21,4% in 2018). «Dit is een stijging van 70% in tien jaar. Maar we zijn nog ver verwijderd van gelijkheid. We hebben een enorme achterstand in te halen», zegt Georges Gilkinet federaal minister van Mobiliteit. «Die achterstand heeft ook te maken met het feit dat de wetgever de deur voor vrouwen bij het spoor pas opende in ... 1978! We komen dus van heel ver.»
Vandaag staat een vrouw aan het hoofd van de NMBS, Sophie Dutordoir (een primeur voor de Belgische spoorwegen in België!). Bij Infrabel (de netwerkbeheerder) is het directiecomité gelijkwaardig vertegenwoordigd. En er zijn vrouwen in alle spoorwegberoepen: bestuurders, begeleiders, managers, ingenieurs, bovenleidingpersoneel... Maar ze blijven in de minderheid, vooral in de technische beroepen.
Clichés doorbreken
Om de vervrouwelijking van de sector te versnellen, heeft de NMBS zopas een nieuwe sensibiliseringscampagne gelanceerd, 'Women In Rail'. Het doel is meer vrouwen aan te trekken en de stereotypen rond het beroep te ontkrachten. «De overgrote meerderheid van de jobs wordt nog altijd door mannen uitgevoerd, ook al verandert er wel het een en ander», aldus de minister. «Zelfs al zijn dit 'traditioneel mannelijke' jobs, er is geen enkele reden waarom dat zo zou blijven! Vooral omdat het werk zelf ook verandert en niet meer beperkt is tot één geslachtscategorie. Vandaag kan iedereen beginnen aan een carrière bij de spoorwegen.»
Daarom staat de kwestie van inclusie en de openstelling van technische beroepen voor vrouwen centraal in de nieuwe communicatie- en aanwervingscampagnes van de NMBS en Infrabel. «Het is een transversale zorg die we met de spoorwegmaatschappijen hebben: vrouwelijke machinisten, technici, elektromechanici... aantrekken onder de 2.000 mensen die we dit jaar gaan aanwerven, en de 2.000 die we elk jaar daarna zullen aanwerven», kondigt Georges Gilkinet aan.
Die doelstelling van gelijkheid, inclusie en diversiteit zal ook worden opgenomen in de twee toekomstige openbaredienstcontracten van de spoorwegmaatschappijen. België heeft zich bovendien ook op Europees niveau geëngageerd, met de ondertekening van het ontwerpakkoord dat het aandeel van vrouwelijke werknemers in de sector wil verhogen en de sector aantrekkelijker wil maken voor vrouwen.
Diversiteitslabel
Gelijkheid op het spoor houdt ook het concretiseren van verschillende engagementen in: gelijk loon, inrichting van de werkomgeving, strijd tegen discriminatie, preventie van pesterijen... Begin dit jaar heeft de NMBS trouwens het diversiteitslabel van Actiris ontvangen voor haar inclusief beleid. «Onze twee spoorwegmaatschappijen hebben een dynamisch genderbeleid. Het zijn ook bedrijven die ruimte bieden voor interne ontwikkeling en opleidingen, met een vrij brede waaier aan beroepen», voegt de minister eraan toe. De Infrabel Academy, het opleidingscentrum in Brussel-West, staat symbool voor dit streven naar inclusie en verwelkomt tal van verschillende profielen.
Spiegel van de samenleving
Voor beide overheidsbedrijven is het leitmotiv hetzelfde: iedereen een kans geven. Ongeacht gender, afkomst, achtergrond, opleiding of zelfs leeftijd. Infrabel werft nieuwe werknemers aan, ook 50-plussers, en geeft hen de kans zich op te leiden voor specifieke nieuwe functies.
«Als we willen dat onze spoorwegmaatschappijen in de toekomst nog efficiënter zijn, moeten ze nog meer op de maatschappij lijken. En die is nu eenmaal divers», besluit Georges Gilkinet. «Hoe inclusiever een bedrijf is op het vlak van werkgelegenheid, hoe inclusiever het zal zijn in termen van het publiek dat het ontvangt, de passagiers. Dit is dus ook een manier om meer mensen aan te trekken en het modale aandeel van de trein in de toekomst te verhogen.»
De vervrouwelijking van het spoor is in volle gang. Beter nog: de beweging begint zelfs in een stroomversnelling te komen. En voor een nog efficiëntere duurzame mobiliteit rekenen de Belgische spoorwegen meer dan ooit op het talent van (toekomstige) spoorvrouwen!
In cijfers
In 2022 telt de NMBS 19,16% vrouwelijke werknemers. Vrouwen vertegenwoordigen...
Infrabel telt 13,2% vrouwen (tegenover 5% in 2005, met het doel naar 15% te groeien in 2025):