Unieke studie ontdekt via hersenscans wat er mogelijk door je hoofd gaat als je sterft
Hoe voelt het om te sterven? Het is een vraag waar er geregeld stevig over gespeculeerd wordt. Blik je terug op je leven? Voel je enkel angst? Of voel je juist helemaal niets? Een nieuwe en uitzonderlijke studie suggereert dat ze via hersenscans een mogelijk antwoord op die vraag gevonden hebben. Het zou onze blik op de dood volledig kunnen transformeren. De bevindingen werden gepubliceerd in het Wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Ageing Neuroscience.
De neurowetenschappers van onder meer de Universiteit van Tartu (Estland) hadden helemaal niet het plan om een studie te schrijven over de laatste seconden van een leven, maar het noodlot stuurde hen willens nillens die richting uit. Oorspronkelijk waren ze de hersengolven, zeg maar de elektrische activiteit in onze hersenen, aan het meten bij een 87-jarige man die aan epilepsie leed. Maar middenin hun studie kreeg de man een hartaanval, en stierf.
Op die manier konden ze zo’n 900 seconden van de hersenactiviteit meten van iemand die sterft. Vooral de dertig seconden voor en na de laatste hartklopping kreeg bijzondere aandacht.
Trillingen
Via hersengolven kan je de hersenactiviteit meten en zo meer te weten te komen over de (mentale) toestand van een persoon. Door dat te meten konden de neurowetenschappers voor een stuk achterhalen wat er zich afspeelde in het hoofd van de stervende man. Wat bleek? Terwijl de man zijn laatste adem liet, was er een toename aan bepaalde hersengolven, onder meer van gamma-trillingen, maar ook de delta-, theta-, alfa- en beta-trillingen.
De gamma-trillingen hebben bijvoorbeeld te maken met cognitieve functies zoals concentratie, dromen, meditatie, herinneringen en flashbacks. Alfatrillingen worden dan weer in verband gebracht met het filteren van informatie.
Een troostende dood
Maar wat betekenen die trillingen nu voor onze doodervaring? Het onderzoek speculeert op basis van de gamma-trillingen dat de 87-jarige man nog een laatste keer terugblikte op zijn leven. «Doordat er trillingen gegenereerd worden die betrokken zijn bij het ophalen van herinneringen, zou het kunnen dat de hersenen nog een laatste keer de belangrijkste levensgebeurtenissen overloopt, vergelijkbaar met ervaring van mensen die een bijna-doodervaring meemaakten», schreef een andere betrokken neurochirurg van de Universiteit van Louisville in een statement.
Hoewel ze in een studie over de doodervaring van ratten gelijkaardige veranderingen zagen in de hersengolven – wat erop zou kunnen wijzen dat de hersenen een patroon volgen tijdens het sterven – is het nog niet mogelijk om sluitende conclusies te maken over de dood. De studie werd tenslotte maar uitgevoerd op één persoon, die last had van beroertes daarbovenop. Het hersenonderzoek is ingewikkeld en meer onderzoek is nodig, maar ze lezen wel een «hoopvol» verhaal in de data.
«Iets dat we zouden kunnen leren van dit onderzoek is: terwijl onze geliefden klaar zijn om ons te verlaten en om te rusten, kunnen hun hersenen enkele van de mooiste momenten in hun leven opnieuw aan het afspelen zijn», klinkt het.