MOVIES. Amsterdam door de nostalgische blik van Christian Bale: «Er zitten elementen van mijn eigen zoon in dit personage»

‘Amsterdam’ speelt zich maar voor een klein stuk af in de Nederlandse hoofdstad. Hoe interpreteer jij die titel?

Christian Bale: «Het is de plaats waar de personages van Margot Robbie, JD Washington en mezelf zich helemaal in hun element voelden, waar ze konden zijn wie ze wilden zijn. Ze sloten er een pact, dat ze alles zouden doen voor elkaar. Het is een hechte vriendschap die je zelf dolgraag zou willen. Amsterdam is ook de plek waar ze zichzelf ontdekt hadden en konden herstellen van de gruwel die ze tijdens de oorlog gezien hadden.»

Kun jij je daar iets concreets bij voorstellen?

«Zeker. Het is elke belevenis waar je extreem geobsedeerd bent door iets positiefs, iets gezonds in je leven. Het heerlijke gevoel dat je dan krijgt. Ik heb het al meegemaakt op een filmset, dat ik besefte dat ik meewerkte aan iets wat niet alleen plezierig was maar ook betekenis had. Met de motorfiets rondrijden geeft me ook dat gevoel. Man, dat vind ik fantastisch. En bij mijn familie zijn.»

Jouw personage, Burt Berendsen, is een opvallende figuur, en niet alleen omdat de Eerste Wereldoorlog hem een oog gekost heeft. Hoe heb je hem ontwikkeld?

«Ik werk al zes jaar met David O. Russell (de regisseur, nvdr) mee aan deze film. Ik had dus alle tijd om me dat personage voor te stellen. Hij is beetje bij beetje gegroeid in mijn hoofd. Zijn fysieke blessures waren uiteraard belangrijk, maar ook zijn emotionele en mentale littekens. Ik heb er daarnaast enkele maniertjes van mijn eigen zoon in gestopt. Het is ook een paar keer gebeurd dat ik een wildvreemde op straat ben beginnen te volgen omdat ik vond dat hij veel weg had van dat personage. En ik heb enkele episodes van ‘Columbo’ bekeken. Dat gooi je dan allemaal in de mix tot je niet meer weet waar de inspiratie precies vandaan kwam.»

Met één oog heb je geen dieptezicht. Hoe speel je dat?

«Simpel: door een lens te dragen waar je niet door kunt kijken. (lacht) Dat heeft me ook enorm geholpen om in Burts huid te kruipen, want ik zag niets van wat zich aan mijn rechterkant afspeelde. De helft van de wereld verdween. Ik liep constant tegen dingen aan. Ik herinner me één dag dat we de lens er te lang in gelaten hadden omdat we zo opgingen in de scène. De verantwoordelijke technicus vertelde me achteraf dat het leek alsof er eiwit uit mijn oog rond de lens was beginnen te groeien om de lens op te slorpen in mijn oogbal. Ik mocht toen een dag lang geen lens dragen, en dat voelde enorm bizar.»

Dit is je derde film met David O. Russell, na ‘The Fighter’ en ‘American Hustle’. Waarom werk je zo graag met hem?

«David is een unieke regisseur. Hij is ongelooflijk dankbaar dat hij mag doen wat hij doet. Bij elke film geeft hij alles wat hij in zich heeft. En hij verwacht dat ook van zijn acteurs. Je moet maken dat je je personage tot in de details kent, want David zal je op het verkeerde been proberen te zetten met nieuwe dialogen of scènes die plots grondig veranderen. Hij doet niets liever dan experimenteren, en daar geniet ik zelf ook erg van.»

Je staat ervoor bekend dat je graag volledig opgaat in je rol. Heb je ooit bewust beslist om het zo aan te pakken?

«Ik denk dat het al begonnen is toen Spielberg me de rol gaf in ‘Empire of the Sun’. Ik was toen 12 jaar oud, en dat was geen traditioneel personage voor iemand van mijn leeftijd. Het was een rol met diepte en inhoud, en dat werd mijn maatstaf. Anders had ik het gevoel dat ik mijn job niet naar behoren deed. Bij personages als Batman betekende het dat ik er capabel moest uitzien, bij films als ‘The Machinist’ dat ik er compleet futloos moest uitzien. Ik hou ervan om mezelf uit te dagen. Ik vind het ook niet fijn als ik mezelf in een film zie en denk «komaan kerel, je kan beter dan dat!» Het hele punt is net dat ik mezelf niet ben.»

Amsterdam ***

«Veel van dit verhaal is echt gebeurd», titelt ‘Amsterdam’ aan het begin. Het is lang niet het enige waar je de volgende twee uur versteld van staat. Los van de historische achtergrond (een extreemrechtse poging tot staatsgreep in de VS in de jaren 1930) is er ook de stijl en toon van de film zelf. Thriller, farce, drama, romantiek, mysterie, fantasie, regisseur David O. Russell schotelt je zo’n divers buffet voor dat je nauwelijks tijd krijgt om overal van te proeven. De getalenteerde groep acteurs houdt de boel gelukkig goed in de hand, maar een beetje meer zelfbeheersing had de film geen kwaad gekund.

‘Amsterdam’ is beschikbaar op Disney+., ‘The Pale Blue Eye’ is te zien op Netflix.