MOVIES. James Cameron brengt zijn kaskraker terug naar de filmzalen: «Titanic heeft iets mythisch»

De ramp met Titanic gebeurde in 1912, meer dan een eeuw geleden. Waarom spreekt hij nog altijd tot de verbeelding?

James Cameron: «Het is een verhaal dat blijft duren. De mensheid heeft sindsdien veel ergere catastrofes meegemaakt, van de Spaanse griep tot twee wereldoorlogen. Titanic heeft echter iets mythisch. Ik denk dat het te maken heeft met de combinatie van liefde, zelfopoffering en sterfelijkheid. De mannen die vrouwen en kinderen in de reddingsboten lieten stappen en zelf verdronken. Dat heeft iets elegants. Daarnaast gaat het ook over menselijke overmoed, dat we niet te veel moeten vertrouwen op onze technologie en intelligentie. Iedereen dacht dat Titanic niet kon zinken, maar net daarom ging het schip ten onder.»

‘Titanic’ staat nog steeds op de derde plaats van de grootste kaskrakers aller tijd. Heeft de film een invloed gehad op de filmbusiness?

«Voor ‘Titanic’ zei iedereen dat een lange film per definitie een slecht idee was, omdat geen kat ernaar gaat kijken en omdat je minder vertoningen per dag kunt organiseren. Wij hebben die mythe doorbroken. Alles hangt af van de film. Je kunt je vervelen met een film die anderhalf uur duurt, en een film van drie uur kan voorbijvliegen. Wat telt, is dat je de kijker blijft boeien. Dat hebben we ook toegepast op ‘Avatar’. De eerste was twee uur en 45 minuten lang, maar de mensen zeiden dat ze nog meer hadden gewild. Dus hebben we ‘Avatar: The Way of Water’ drie uur en 12 minuten gemaakt. En hij doet het niet slecht, al zeg ik het zelf.»

Klopt het dat DiCaprio ‘Titanic’ eerst maar een saai script vond toen hij het las?

«Nee, hij vond dat het personage van Jack te weinig om het lijf had. Hij had op dat moment net ‘Romeo + Juliet’ had gedaan, hij had in ‘What’s Eating Gilbert Grape’ een jongen met ontwikkelingsstoornissen gespeeld en in ‘The Basketball Diaries’ een drugsverslaafde. Hij zocht een personage met een probleem, een bepaalde woede. Jack in ‘Titanic’ is niet zo. Ik heb hem dus moeten overtuigen dat die rol net moeilijker is, omdat Jack op emotioneel vlak rijper en meer volwassen is dan Rose. Hij is degene die de brandstof levert voor het liefdesverhaal en die ervoor zorgt dat Rose kan groeien. Pas toen Leonardo begreep dat die rol echt een uitdaging was, ging hij akkoord om mee te spelen.»

Is er iets wat je anders zou doen als je de film vandaag kon maken?

(denkt na) «Ik denk dat we het technisch anders zouden aanpakken. 25 jaar geleden hebben we bijna een volledig schip gebouwd. Vandaag weten we hoe we extreem geloofwaardige digitale beelden kunnen maken. Maar de finale film zou waarschijnlijk precies dezelfde zijn. Het script, de thema’s, de belichting, de vertelstijl, daar zou ik niets aan veranderen. Het zou nog altijd in de eerste plaats een liefdesverhaal zijn, met de nadruk op de emoties.»

Over de thema’s gesproken, denk je dat die 25 jaar later nog even goed zullen overkomen?

«O ja. Neem nu de kloof tussen rijk en arm. Toen Titanic zonk, verdronk de helft van de mannen in eerste klas en konden ongeveer alle vrouwen en kinderen zich redden. In derde klas kwamen bijna alle mannen en zowat de helft van de vrouwen en kinderen om. Zo gaat dat bij een crisis. Nu staan we voor een nieuwe ramp, de klimaatverandering. We zien die al jaren aankomen, net zoals die ijsberg, en toch kunnen we het schip niet keren. En raad eens wie het ergst zal lijden? De arme landen, niet de rijke die de crisis veroorzaakt hebben. Dat thema is relevanter dan ooit.»

‘Titanic’ is momenteel (opnieuw) in de bioscoop te zien.

REVIEW. 25ste verjaardag Titanic ****

Toen James Cameron midden jaren 1990 zijn nieuw project ging pitchen bij 20th Century Fox klapte hij een dik boek met een expressieve afbeelding van de zinkende Titanic open en zei: ‘Romeo en Juliet op dit!’ Het is precies wat hij finaal afleverde, en het is ook de reden waarom ‘Titanic’ 25 jaar na datum nog altijd vlotjes blijft drijven. De film haalt je eerst binnen met een liefdesverhaal dat op zich eerder voorspelbaar is maar dat dankzij de vertolkingen van de (aandoenlijk jonge) Kate Winslet en Leonardo DiCaprio ook moeiteloos overtuigt. Wanneer de rampspoed en het spektakel dan losbarsten, ben je al lang mee aan boord en lijkt alles des te tragischer. ‘Titanic’ is één van de kaskrakers die waarschijnlijk altijd wel een publiek zal vinden, een combinatie van onmiskenbaar talent voor en achter de camera. Wat niet wegneemt dat we toch weer maken dat we snel de zaal uit zijn voor Céline Dion haar keel openzet.