MOVIES. ‘Saint Omer’, de Franse inzending voor de Oscars: «Ik ontdek nog steeds nieuwe dingen in mijn film»
Grand Prix op het festival van Venetië, Grand Prix op Film Fest Gent, de Franse kandidaat voor de Oscars, het gaat hard voor regisseur Alice Diop. En dan te zeggen dat ‘Saint Omer’ pas haar eerste lange fictiefilm is, na twee documentaires. Dit verhaal over een schrijfster, Rama, die het proces bijwoont van een jonge moeder die haar kind omgebracht heeft, grijpt dan ook naar de keel.
Waar verwijst de titel ‘Saint Omer’ precies naar?
Alice Diop: «Het is een manier om te benadrukken dat de film verankerd is in de realiteit. De inspiratie is een echt proces dat in 2016 plaatsvond in Saint-Omer in Normandië en dat ik ook bijgewoond heb. Tegelijk speelt de titel ook met woorden als ‘saintes’ (heiligen) en ‘mer/mère’ (zee/moeder), wat dan weer een soort metaforische en mythische lading connotaties heeft. Het gaat tenslotte over een moeder die haar kind heeft laten meenemen door de zee. ‘Saint Omer’ is geen documentaire.»
‘Saint Omer’ gaat voor een groot stuk over de relatie tussen moeders en dochters, en over de ervaring van zwarte vrouwen in Europa. Is het normaal dat ik als witte man soms het gevoel had dat ik het niet allemaal snapte?
«Weet je, ik ben ervan overtuigd dat je veel meer gesnapt hebt dan je denkt. Ik hou niet van films die alles voorkauwen en de kijker bij het handje nemen. Ik laat liever de nodige ruimte aan het publiek. Geen enkele interpretatie is meer juist of meer waard dan een andere. Als witte Belgische man zul jij andere dingen zien. Door met mensen uit het publiek te praten, ontdek ik trouwens zelf nog voortdurend nieuwe dingen over mijn film, over de beklaagde, Fabienne Kabou, over mijn gevoelens tegenover haar en over de maatschappij waarin ik leef.»
Hoe belangrijk is de kindermoord in de film?
«Dat is niet wat me interesseerde. Ik was in de eerste plaats in de ban van hoe complex die vrouw in de beklaagdenbank was. Ik kon maar geen hoogte krijgen van haar. Het inspireerde me om een fictief hoofdpersonage te creëren dat meer om het lijf heeft dan de meeste zwarte vrouwen die je op het scherm ziet. Rama doceert aan de universiteit, is neurotisch, en worstelt met dingen die vrouwen van alle huidskleuren kunnen herkennen. Het is mijn manier om te tonen dat een zwart personage even universeel kan zijn als eender welk ander.»
Saint Omer ****
Hoe kan een jonge moeder het over haar hart brengen om haar baby te doden? En waarom zegt ze dan in de rechtbank dat ze niet verantwoordelijk is? Het zijn maar enkele van de indringende vragen die regisseur Alice Diop aanraakt in haar opmerkelijke debuutfilm ‘Saint Omer’. Omdat ze je uitnodigt om zelf op zoek te gaan naar antwoorden, is dit niet meteen hapklare cinema. Maar de trefzekere regie en de sobere inkleding zuigen je toch het verhaal binnen. Net als de ijzingwekkend onpeilbare vertolking van Guslagie Malanda in de beklaagdenbank.
‘Saint Omer’ speelt nu in de zalen.