MOVIES. ‘Where Is Anne Frank’ bekijkt de 21ste eeuw door Annes ogen: «Ik heb getwijfeld voor ik aan de film begon»

Iedereen kent ‘Het Achterhuis’, het dagboek van Anne Frank. Maar heeft het boek ook iets te vertellen over de wereld van vandaag? Ari Folman, bekend van ‘Waltz with Bashir’, denkt er het zijne van. Gesprek over zijn nieuwe animatiefilm ‘Where Is Anne Frank’.

door
Stanislas Ide
Leestijd 3 min.

Wanneer heb je ‘Het Achterhuis’ voor het eerst gelezen?

Ari Folman: «Toen ik 14 jaar was. Het was verplichte kost op school. Maar ik herinner me er eerlijk gezegd weinig van. Blijkbaar deed het me niet veel. Ik ben opgegroeid in een familie die de Holocaust overleefd heeft, en de verhalen die ze vertelden waren tien keer erger dan het boek. Dat is waarschijnlijk zo succesvol omdat er net geen gruweldaden in staan. Geen getto’s, geen kampen, geen wreedheden. Dat maakt het makkelijker verteerbaar. Maar toen ik het boek enkele jaren opnieuw las, viel me op hoe goed het geschreven is.»

Het verhaal van Anne Frank is even triest als bekend. Waarom het nog eens vertellen?

«We vertellen het niet echt nog eens. Ik heb van bij het begin gezegd dat ik het verhaal van Anne niet nog eens wou overdoen. Daarvoor is het inderdaad te bekend. De film zou niet interessant zijn als we er de zoveelste memoires van maakten. ‘Where Is Anne Frank’ is echter een ‘coming of age’-verhaal voor kinderen van vandaag. Het dagboek was enkel een springplank voor de film.»

De film verwijst naar de huidige migratiecrisis. Had je geen schrik om de Holocaust te vergelijken?

«Die vraag krijg ik wel vaker. Natuurlijk zijn we het erover eens dat de migratiecrisis en de Holocaust twee verschillende situaties zijn. Zowel in de film als in het echt. Een Nederlandse journalist verweet me dat ik de Nederlandse autoriteiten durfde te vergelijken met nazi’s. Ik heb hem geantwoord dat hij die vergelijking helemaal zelf heeft gemaakt, als volwassen persoon. Kijk naar het opvanghuis voor migranten in de film. Dat is een kleurrijke ruimte, waar kinderen skaten, naar muziek luisteren, dingen leren. Niet meteen hoe ik me een concentratiekamp voorstel. Soit, ik snap de vraag, maar ik denk dat een kind van 10 me die nooit zou stellen.»

Anne Frank vond een denkbeeldige vriendin uit, Kitty. Op wie zou jouw ingebeelde kompaan lijken?

Op Frank Zappa! Niet zoals hij aan het eind was maar de Zappa van de jaren 1960 en 1970, van zijn eerste twee albums.» (lacht)

WHERE IS ANNE FRANK **

Wat als het dagboek van Anne Frank, veilig opgeborgen in zijn museum, tot leven kwam en eruitzag als Annes denkbeeldige vriendin Kitty? Wat zou zij denken van de toeristen die massaal het Amsterdamse achterhuis bezoeken? En met welke blik zou het meisje naar onze bruisende en intimiderende Westerse samenleving kijken? Dertien jaar na het kritische en commerciële succes van ‘Waltz with Bashir’ grijpt regisseur Ari Folman nog eens naar de animatie om het over ernstige zaken te hebben, maar dan voor een heel ander publiek. ‘Where Is Anne Frank’ is een mooie parabel voor kinderen over de macht van kunst om de realiteit te beïnvloeden. De toon die de film aanslaat, is echter heel belerend, waardoor je vaak de indruk hebt dat je… in een museum rondloopt. De animatie is de moeite waard, maar Folman kan veel beter.