Paul Verhoeven over ‘Elle': "Dit kostte me een half jaar hoofdpijn"
‘Elle' is gebaseerd op de roman ‘Oh...' van Philippe Djian. Hebt u veel aan het boek gesleuteld?
Paul Verhoeven: "Nee, en dat moet je ook niet doen, vind ik. Als je een boek leuk vindt, moet je daar zo weinig mogelijk aan veranderen, en vooral niet denken dat je het plots beter weet dan de schrijver. En toch kwamen we soms in de verleiding om dat wel te doen. Het boek van Djian begint met de nasleep van de verkrachting, en onthult daarna pas wat er precies gebeurd is. Eerst wilden we die volgorde omdraaien, om er een op en top Amerikaanse openingsscène à la James Bond van te maken. Dom natuurlijk, maar clichés zijn soms verleidelijk."
Met andere woorden, u heeft uw oude Hollywoodreflexen moeten onderdrukken?
"Ja, klopt. Ik wou de ambiguïteit uit het boek zo veel mogelijk in stand houden – dat was nieuw voor mij. Ik reik de kijker in deze film verschillende elementen aan, en dan moet hij zelf maar zien wat hij er van maakt. Het is ook dankzij Isabelle Huppert dat die ambiguïteit werkt. Je begrijpt de reacties van haar personage niet altijd, maar omdat het Isabelle is, ga je er toch in mee. Weet je, het was oorspronkelijk de bedoeling dat we ‘Elle' in Amerika zouden maken. Maar gelukkig hebben we dat niet gedaan, want dan had ik niet met Isabelle kunnen werken."
Waarom hebt u ‘Elle' niet in Amerika, maar in Frankrijk gemaakt?
"In Amerika wilde gewoon niemand de film financieren! Dit verhaal kan helemaal niet door de beugel in Amerika. Ook de actrices die we contacteerden, waren bang. Normaal gezien nemen acteurs een paar dagen of weken de tijd om na te denken over een aanbod, maar voor deze film kregen we elke keer binnen de 48 uur een nee. (lacht) Zo kwamen we dus tot de conclusie dat we ‘Elle' niet in Amerika konden maken."
Wat een verschil met vroeger: toen mocht u in Hollywood best uitdagende films maken.
"Ja, de tijden zijn veranderd... I mean, alles wordt helemaal gladgestreken: Hollywoodfilms zijn tegenwoordig volledig op families of jongeren gericht. Alles wat een beetje controversieel is, wordt meteen afgeketst. Anders kunnen ze minder geld verdienen – en dat is op dit moment het allerbelangrijkste. Dan is de lol er een beetje af voor mij. Als je naar iets serieus wil kijken, dan moet je tegenwoordig je tv aanzetten."
Vond u het niet beangstigend om voor het eerst een film in het Frans te draaien?
"O jawel. Ik heb er zes maanden lang hoofdpijn van gehad. (lacht) Het begon toen ik geaccepteerd had om de film in Frankrijk te draaien. Ik had een beetje op de bonnefooi ja gezegd, maar daarna begon het door te dringen. Pas een halfjaar later, op de eerste draaidag, ging die hoofdpijn weer weg. Toen merkte ik dat ik het onder controle had – en daar had ik op voorhand ernstig aan getwijfeld." (lacht)
Hoe goed was uw Frans?
"Toen ik 17 was, heb ik een jaar in Frankrijk gewoond. Dus ik had wel een basis. Maar in de aanloop naar de draaiperiode heb ik ook nog een intensieve cursus Frans gevolgd: een week lang sprak ik acht tot tien uur per dag alleen maar Frans. Dat heeft me wel geholpen. Weer een nieuwe taal dus! Ik vond Engels al heel moeilijk, en Frans nog meer."
De film heeft een behoorlijk gewaagde kijk op het thema verkrachting. Vreest u de reacties in Cannes?
"Nou, daar maak ik me eigenlijk helemaal niet druk over. De vrouwelijke journalisten waarmee ik al over de film gepraat heb, zijn allemaal heel positief. Meer zelfs, ze vinden het personage van Isabelle Huppert een sterke vrouw, en de film dus feministisch! Dit is namelijk een dame die zich niet klein laat krijgen. Ze slaat zich er doorheen, en aan het einde neemt ze het heft in handen."
Tot slot: de afgelopen jaren hebben ‘Robocop' en ‘Total Recall' allebei een remake gekregen. Wat vond u daarvan?
"Ik vond dat die remakes allebei veel te weinig met een knipoog gemaakt werden. Want laten we eerlijk zijn: het zijn toch gewoon idiote verhalen? (lacht) Die moet je niet te ernstig vertellen."
Lieven Trio
Foto SBS Distribution