Na maandenlang actievoeren: hoe ziet de toekomst van de retailsector eruit?
Hoe kunnen we concurreren?
De inflatie en energiecrisis hebben erin gehakt bij de retailsector, die al niet de grootste winstmarges had om mee te beginnen. Supermarkten hebben er nu meer dan ooit alle baat bij om klanten naar zich toe te lokken. Zo proberen Aldi en Lidl shoppers te verleiden met kortingen op honderden producten. Die winkels hopen dat klanten dan niet enkel de producten met korting kopen, maar ook de duurdere. Ook Carrefour kondigde vorige week aan dat het zijn prijzen van 74 producten permanent verlaagt. Daarop moest ook Colruyt zich aanpassen, want zij beloven steeds de laagste prijzen. Winkels als Delhaize onderscheiden zich dan weer met een aangename shopervaring en Jumbo met kletskassa’s. Albert Heijn trekt de kaart van duurzaamheid door te experimenteren met ‘true pricing’, die klanten bewust maakt van de milieukost van een product. Van een prijzenoorlog is – vanwege de benarde situatie van de sector – niet echt sprake, wel van profileringsdrang.
Zijn er te veel supermarkten?
Vanuit verschillende hoeken klinkt al enige tijd de bemerking dat België te veel supermarkten telt. In ons land zijn er 2,51 supermarkten per 10.000 inwoners. In Nederland zijn dat er 1,79. Het is een van de grootste problemen in de sector vandaag, meent ook Stefan Van Rompaey, hoofdredacteur van ‘RetailDetail’. «Algemeen komt het erop neer dat er gewoon te veel supermarkten zijn», zegt hij in het Nieuwsblad. Hij heeft het over een onevenwicht tussen vraag en aanbod. «We verwachten dan ook dat de komende jaren winkels gaan sluiten, simpelweg omdat er te veel zijn en een grote kuis in de sector nodig is.» Hijziet de komende tijdeen «hertekening» van het supermarktlandschap.
Wat met de werknemers?
Zowel vakbonden als Colruyt en Carrefour vragen een hervorming van de loon- en arbeidsvoorwaarden in de retailsector. Die vakbonden en werkgevers hebben uiteraard andere eisen, maar er klinkt bij beiden wel een gelijkaardig geluid: het systeem van de verschillende paritaire comités moet veranderen. Op dit moment zijn er vijf verschillende paritaire comités, de overlegorganen waarin werkgevers en werknemers van één sector samenzitten, voor de supermarktsector. Elk paritair comité (pc) heeft zijn eigen arbeidsvoorwaarden. Ondanks dat het in ieder paritair comité om supermarkten gaat, maakt België een onderscheid tussen de zelfstandige kleinhandel (pc 201), ondernemingen in foodretailsector met 20+ werknemers (pc 202.01), grote supermarktketens in eigen beheer (pc 202), grootwarenhuizen (pc 312) en grote kleinhandelszaken in niet-voeding (pc 311). Concreet betekent dat dat niet iedereen achter de kassa even veel verdient. De beste voorwaarden krijg je onder pc 312. Daar vallen de hypermarkten van Carrefour onder. CEO Geoffroy Gersdorff liet eind april optekenen dat dat pc niet meer houdbaar is, en de lonen lager moeten. Iedereen kent intussen ook het verhaal van Delhaize, die 128 winkels wil verzelfstandigen. Voor werknemers betekent dat dat ze het gunstige pc 202 zouden moeten inruilen voor het veel minder interessante pc 201. Het loonsverschil tussen paritair comité 201 en 202 loopt op tot 400 euro per maand, terwijl het over exact dezelfde functie gaat. Een vereenvoudiging van het systeem dringt zich op. De vakbondsacties van Delhaize tonen evenwel aan dat die transformatie niet over een leien dakje zal gaan.