Dit is de sponstuin, de tuin die onthardt tegen regen én droogte

Niemand die het ontgaat: het weer in België is de laatste jaren heel afwisselend, waarbij we enerzijds steeds meer te maken krijgen met langere periodes van droogte en hitte en anderzijds van hevige regenval. Precies daarom moeten we onze tuinen ontharden, zeggen experts.

Maar hoe creëer je een klimaatsterke tuin die leefbaar is voor alle organismen én gezellig voor jezelf? Volgens groenspecialisten Marc Verachtert en Bart Verelst volstaan al kleine ingrepen. «Je kan eigenlijk in alle hoeken en plekken van je tuin aan de slag, van voortuin over dak en gevel tot achtertuin en balkon», zegt Marc Verachtert. «Bedoeling is om stukjes groen zo in te richten dat water eenvoudig kan terugstromen naar de natuur, zowel door verdamping en buffering als infiltratie. Denk daarbij aan waterdoorlaatbare opritten, waterbassins en andere manieren om water op te vangen, buienborders of wadi's, de juiste beplanting... Het komt erop neer om zo min mogelijk te verharden, te kiezen voor materiaal dat water doorlaat en zo veel mogelijk groen bij te brengen.»

Tuinaannemer kan helpen

Om de bodem weer te laten ademen, is tegels verwijderen een goed begin. Bart Verelst: «Al is de bodem onder die tegels vaak nog erg verdicht en een dichtgestampte bodem kan maar heel weinig water opnemen. Woel de grond daarom los met een spitvork zodat er weer lucht en leven in de grond kan.»

Verelst meldt dat tuinen die erg verdicht iets meer bodembewerking nodig hebben. In dat geval kan een tuinaannemer helpen. Ook kan hij je bijstaan in de plantenkeuze die het best past bij je bodem: vaste planten en bomen wortelen diep en bevorderen de sponswerking. «Zo kan je tuin water opnemen wanneer het er is en het gebufferde water afgeven aan de planten wanneer die ernaar verlangen. Het resultaat is een altijd mooie en gezellige tuin, met een belangrijke meerwaarde voor natuur en omgeving en voor het klimaat in het bijzonder.»

Drie tips voor een sponstuin

1. Nood aan een oprit? Verhard niet over de volledige breedte maar leg een ‘karrenspoor’ aan met twee verharde stroken die de wielen een stevige basis bieden. De tussenruimte en naastliggende stroken vul je met steentjes en groen, zoals bijvoorbeeld tred- of tapijtplanten en lage bodembedekkers.

2. Maak je terras kleiner maar beter, bijvoorbeeld door een plekje grijs in te wisselen voor een plekje groen. Keukenkruiden, bloemen en zelfs een middelhoge struik zijn perfect mogelijk. Een groenvlek op het terras kan ook in de vorm van een verhoogde plantenbak, waarbij de brede boord zelfs dienst kan doen als zitje.

3. Leg een buienborder of wadi aan, waarbij het water langzaam de grond kan insijpelen. Een buienborder is een licht verzonken strook naast oprit, terras of tuinpad, waar het regenwater zich tussen de planten verzamelt. Een wadi (waterafvoer door infiltratie) is een diepere verzinking in de tuin, 30 cm of meer, waarbij de kanten schuin aflopen en de bodem bedekt is met grind, lavastenen of kleikorrels.

Marc Verachtert en Bart Verelst brengen op 7 maart ‘Zakboek voor de Sponstuin’ uit bij Lannoo.