Waarom is alcoholvrije drank zo duur?

Water of sap: dat kreeg je vroeger als je geen alcohol wou drinken bij het proosten. Tegenwoordig is de voorkeur voor alcoholvrije dranken geen probleem meer bij het aperitief. Of het nu gaat om wijn, champagne, bier of cocktails: de 0% trend is helemaal ingeburgerd.

Dry of Damp?

Daar zit ‘Dry January’ daadwerkelijk voor iets tussen. Sinds 2013 roepen verschillende internationale druglijnen op om tijdens de eerste maand van het jaar geen alcohol te drinken. Het idee is om op die manier je eigen drinkgedrag in vraag te stellen: hoe afhankelijk van alcohol ben ik echt? Wat gebeurt er met mijn lichaam als ik niet drink? Januari is daar de uitgelezen maand voor, want nieuwjaarsaperitieven staan traditioneel gezien gelijk met alcohol. Deze uitdaging brengt daar verandering in en normaliseert gestaag de alcoholvrije aperitief.

Dat we meer verknocht zijn aan die coupe champagne bewijst ook de kersverse trend van 2023: ‘Damp January’, een softe, meer gematigde versie van ‘Dry January’. In die versie van de uitdaging ga je nog steeds minder drinken, maar geef je alcohol niet helemaal op. In plaats van cold turkey te gaan, stel je meer realistische en duurzame doelen. Vaak slaan mensen algauw weer aan het drinken na een maand geheelonthouding, tenslotte. De bedoeling van ‘Damp January’ is dat je jouw kritische houding tegenover je alcoholconsumptie ook doortrekt naar de andere maanden van het jaar via die kleinschalige aanpak.

Waarom is alcoholvrij prijzig?

Die initiatieven weerspiegelen zich dus ook in de winkelrekken, waar het gamma alcoholvrije aperitieven ieder jaar uitbreidt. Bijna ieder merk heeft intussen een alcoholvrij equivalent en ze worden bovendien steeds lekkerder. Alleen zit er een kink in de kabel: alcoholvrij betekent niet zozeer goedkoop. Die 0%-dranken worden gewoonlijk voor dezelfde prijs of zelfs duurder verkocht dan klassieke dranken, bieren en wijnen. België heft nochtans hogere accijnzen naarmate een drank meer alcohol bevat. Hoe kunnen we dan een gelijkwaardige prijs voor een drankje met en zonder alcohol verklaren? Drie factoren verklaren deze paradox, volgens drankexpert Atelier ForGeorges.

1. Het ontwerp

Ten eerste is de alcoholvrije versie van een drank een nieuw product. «Dat betekent dat het creëren van een alcoholvrije gedistilleerde drank tijd kost op vlak van onderzoek en ontwikkeling. We hebben het over meerdere jaren», merkt de specialist op. Een ontwikkeling die uiteraard betaald moet worden, en die zich lange tijd niet terugbetaalt.

2. Het maken

Ten tweede, hoewel het misschien verrassend lijkt, is een frisdrank «een duur product om te maken». «Hoewel water goedkoper is dan alcohol, is het toch minder efficiënt in het extraheren en transporteren van smaken. Ethanol is een uitzonderlijk effectief oplosmiddel voor het vastleggen van smaakcomponenten», legt ForGeorges uit. «In feite gebruiken veel merken alcoholvrije sterke drank het op een bepaald punt in het productieproces, vóór de dealcoholisatie.»

Merk ook op dat voor 0%-alternatieven meer ingrediënten, zoals botanische en andere natuurlijke kruiden, nodig zijn «om de kracht en impact van alcohol te vervangen».

3. Logistiek

Ten slotte zijn niet-alcoholische dranken veeleisender wat de bevoorradingsketen betreft. «Alcohol heeft desinfecterende eigenschappen, maar water niet», zegt de deskundige. Om te voorkomen dat microben groeien in alcoholvrije dranken is dus een veel uitgebreider ontsmettingsproces nodig.