Deze week wordt de koudste week van het jaar tot nu toe. In de Hoge Venen zakken de temperaturen zelfs tot -12 graden. «Een doodgewone winterprik», noemt Frank Deboosere het. Toch nemen de bezorgdheden toe: zijn nu ook de winterziektes weer in het land? En is die koude niet slecht voor onze gezondheid?
Er is tot nu toe geen sluitend bewijs dat het koude weer rechtstreeks verantwoordelijk is voor meer ziektes. Bacteriën en virussen zijn er tenslotte het hele jaar door. Wel is het zo dat virussen zich gemakkelijker verspreiden tijdens de winter omdat we vaker binnenshuis vertoeven met vrienden of familie. Goed ventileren is daarom ook een van de belangrijkste lessen die we geleerd hebben tijdens de coronacrisis. Zo verspreidt ook het ‘rhinovirus’, een van de belangrijkste verantwoordelijken voor verkoudheden, zich via aerosolen: kleine druppeltjes afkomstig uit de luchtwegen van een besmet persoon. En die druppeltjes gedijen extra goed in slecht verluchte ruimtes, zoals op een warm kantoor of tijdens kerstfeestjes in de woonkamer.
Neus speelt sleutelrol
Toch zijn er aanwijzingen dat je weerstand verlaagt tijdens koude temperaturen. Vorige week kwam er in dat kader nog een doorbraak van onder meer de Harvard Medical School. De studie, gepubliceerd in het vaktijdschrift Journal of Allergy and Clinical Immunology, vond een verband tussen de koude lucht en meer verkoudheden. De neus weet zich namelijk doorgaans goed te beschermen tegen virussen, maar de wetenschappers ontdekten dat je zelfs met een kleine verlaging van de temperatuur in de neus al bijna de helft van je afweercellen in je neusgaten verliest. Het is een van de eerste studies die een biologische oorzaak vindt voor de toename aan virale infecties tijdens de winter, al is er nog meer onderzoek nodig om dat verband echt hard te maken.
Waren ijsbaden niet gezond?
Geïnspireerd door de Scandinavische traditie tr ede n meer stemmen naar de voorgrond die pleiten dat de koude net goed voor je is. Bekend is bijvoorbeeld de ‘Wim Hof Methode’, gepopulariseerd door de gelijknamige Nederlander, die ademhalingstechnieken combineert met het doelbewust opzoeken van koude, vaak in de vorm van een ijsbad. Onder meer Justin Bieber en Lady Gaga zijn fervente aanhangers. Wim Hof, oftewel ‘de Iceman’, beweert onder meer dat ijzige koude je immuunsysteem en bloedcirculatie verbetert, je huid opschoont en je metabolisme versnelt. Koude zou zo’n beetje helpen tegen alles in feite. Helaas zijn er tot nu toe nog geen sluitende of betrouwbare studies die de theorie ondersteunen.
Energiecrisis vormt gevaar
Wel staat vast dat een te koud huis slecht is voor de gezondheid. Ondanks de torenhoge energieprijzen zetten we de verwarming maar beter niet te laag. Temperaturen in huis onder de 15 graden zijn tenslotte ideale voedingbodems voor schimmels. Te koude temperaturen kunnen namelijk de luchtvochtigheid doen toenemen, waardoor condensatie ontstaat op de binnenwanden. Een vochtig huis kan problemen in de luchtwegen verergeren zoals astma, keelpijn, verstopte neus of hoest. Een te koude slaapkamer creëert dan weer slaapproblemen, wat op zijn beurt in verband gebracht wordt met hart- en vaatziektes, obesitas, diabetes en depressie. Al is aan de lopende band stoken ook weer niet nodig: een ideale slaapkamert emperatuur zou rond de 18 graden liggen.
Zo blijf je wel warm:
1. Draag de juiste laagjes
Een thermische broek en thermische T-shirt met lange mouwen maken altijd deel uit van de eerste laag. Daarna volgt idealiter isolerend materiaal zoals wol of fleece. Polyester, nylon en katoen laten warmte snel door.
Laat de warmte overdag binnen door de gordijnen open te laten. Doe ze ’s avonds weer dicht om de warmte binnen te houden.
3. Kies voor de tochtworst
Wanneer je hele woning opnieuw isoleren (nog) niet aan de orde is, is een tochtstrip of –worst een erg simpele manier om de warmte niet te laten ontsnappen.
Met een thermos hete thee, warme koffie of chocomelk houd je jezelf de hele dag warm, zonder de verwarming hoger te zetten.
Het klinkt weinig aanlokkelijk, maar een blokje om lopen, is een erg efficiënte en gezonde manier om die koude tenen weg te werken.
