Vandaag is nationale actiedag: dit is de impact op het openbaar vervoer
Als gevolg van de interprofessionele staking zal het treinverkeer vandaag, woensdag 9 november, ernstig verstoord zijn. Spoorwegmaatschappij NMBS werkte een alternatieve dienstregeling uit waarbij een kwart van de treinen zou rijden. Ook het bus- en tramverkeer is ernstig verstoord: vervoersmaatschappij De Lijn valt vandaag terug op 55% van het gewone aanbod. Werkgeversorganisaties Voka en NSZ tonen «geen enkel begrip» en noemen de staking «totaal onzinnig».
De spoorhinder startte dinsdagavond om 22 uur en zal aanhouden tot donderdagochtend. Tussen de grote steden zal een derde van de IC-treinen rijden. Van de voorstedelijke S-treinen en de lokale L-treinen rijdt een kwart. De meeste P-treinen, die worden ingelegd tijdens de ochtend- en avondspits, worden geschrapt. De NMBS werkte de alternatieve dienstregeling uit op basis van het personeel - ook dat van spoornetbeheerder Infrabel - dat heeft aangegeven niet te zullen deelnemen aan de staking.
Onvoldoende personeel
In Wallonië zal de hinder groter zijn dan in Vlaanderen. De NMBS geeft aan dat er helemaal geen treinverkeer zal zijn in het grootste deel van de provincies Namen en Luxemburg, en in een deel van Waals-Brabant. «Dat komt doordat er onvoldoende personeel beschikbaar is in het seinhuis van Infrabel in Namen, dat noodzakelijk is om het treinverkeer veilig te laten verlopen», luidt het. «Ook in een aantal andere stations in het land zullen er weinig tot geen treinen stoppen.»
De NMBS raadt reizigers aan om de routeplanner te raadplegen voor ze naar het station vertrekken. Die zal alleen de treinen aangeven die effectief rijden.
Alternatieve dienstregeling
Door de nationale actie- en stakingsdag zal ook het bus- en tramverkeer verstoord zijn. Vervoersmaatschappij De Lijn voorziet wel een alternatieve dienstregeling waarbij gemiddeld 55% van de bussen en trams moet rijden. Er zijn wel kleine verschillen per provincie. Zo gaat het om 50% in de provincie Antwerpen, 55% in de provincies Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Limburg en 60% in West-Vlaanderen. Wat het tramverkeer betreft, wordt in Antwerpen 40% van de ritten gereden, in Gent 50% en de Kusttram rijdt aan 60%. De Lijn meldt dat de alternatieve dienstverlening beschikbaar is in de routeplanner op de website en in de app van De Lijn.
Vluchten geschrapt
De luchtvaartmaatschappijen hebben preventief 55% van de vluchten geschrapt die zouden aankomen of vertrekken op Brussels Airport, meldt woordvoerster Nathalie Pierard. Het gaat over iets meer dan 200 vluchten. Hoeveel passagiers getroffen worden, kon de woordvoerster bij het ter perse gaan nog niet zeggen.
De luchthaven roept de reizigers op om indien mogelijk enkel met handbagage te reizen, aangezien er voor de afhandeling en screening minder personeel zal zijn. Tot slot vraagt Brussels Airport om niet extra vroeg naar de luchthaven te komen.
Daarnaast liggen ook meer dan twee derde van de Waalse en Brusselse privéziekenhuizen stil. Bij een tiental ziekenhuizen willen de vakbonden een stakingspiket oprichten. Volgens de bonden is de situatie voor het zorgpersoneel in veel ziekenhuizen «catastrofaal». «Door het personeelstekort verslechteren de arbeidsomstandigheden. Er is vaak sprake van burn-outs, werkoverlast en ziekteverzuim», aldus een vakbondsbron. De vakbonden benadrukken wel dat er een minimumdienst zal zijn in de ziekenhuizen en dat essentiële behandelingen worden uitgevoerd.
Ondernemers woedend
De Vlaamse ondernemingsorganisatie Voka heeft «geen enkel begrip» voor de actie- en stakingsdag die de vakbonden houden voor onder andere meer koopkracht en betaalbare energieprijzen. «Dit is onverantwoord en leidt tot onherroepelijke economische schade», zegt Voka.
Voka wijst erop dat de bedrijven het nu al moeilijk hebben: de kosten lopen op door de hoge inflatie, die leidt tot hogere lonen, en de hoge energieprijzen. En die kosten kunnen niet volledig doorgerekend worden aan de consument, klinkt het. Tegelijkertijd wordt er een recessie verwacht, wat weegt op de orderboeken en de inkomsten. «De concurrentiekracht van onze bedrijven vormt de basis voor de koopkracht van de Vlamingen», stelt Voka-topman Hans Maertens.
Ook zelfstandigenorganisatie NSZ noemt de stakingsdag «totaal onzinnig». «Extra loonstijgingen zijn dodelijk voor onze economie», zegt het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen. Volgens het NSZ zal de actiedag de economische situatie van veel bedrijven, die al moeite hebben om het hoofd boven water te houden, verder verslechteren. «Ze vechten voor hun voortbestaan en om werkgelegenheid te kunnen blijven aanbieden aan duizenden mensen in dit land.» Dat de vakbonden boven op de loonindexering nog extra loonsverhoging eisen, is voor het NSZ onaanvaardbaar.