SOUNDCHECK. Admiral Freebee is aan zijn zevende worp toe: «Een goede song blijft in een verschillende context overeind»

Vijftien songs, verspreid over vier plaatkanten en met enkel in ‘Oh Darkness’ een prominente gitaar. Het voelt aan als een tweede adem die nog steeds de frisheid en de roots van de eerste in zich draagt.

Tom Van Laere: «De nummers dragen onmiskenbaar mijn stempel of DNA. Maar zoals je weet moest ik twee jaar geleden stoppen met gitaar spelen. Ik zocht een alternatief en kwam bij een goedkoop keyboard terecht. En het werkte ook nog eens op batterijen zodat ik het overal mee naartoe kon nemen. Verder kreeg ik een simpele drumcomputer van producer Jasper Maekelberg (Faces on TV) cadeau en kon ik beginnen.»

Leonard Cohen schreef veel van zijn beste nummers in afzondering op een rudimentaire Casio-synth. Wanneer je de juiste mindset inschakelt kan er wel wat, niet?

«Ik heb op de Jazz Studio in Antwerpen piano gestudeerd en heb de kennis en vaardigheden om te schrijven op toetsen. Maar wanneer ik songs aan de piano maak, klinken die veel te bluesy. Eerder als Dr. John en Randy Newman en dat soort nummers past niet in het universum van Admiral Freebee. Maar het keyboard dat ik voor deze plaat gebruikte, ging niet luid waardoor ik zachter moest zingen. Ik merkte ook al snel dat ik andere akkoorden of toonaarden speelde dan op gitaar en al snel had ik een volledige plaat bij elkaar geschreven. Door corona werd de release uitgesteld en besloot ik toch maar een ep uit te brengen met vijf songs, ‘Don’t Follow Me, I’m Lost’. Zo kon het publiek al kennis maken met de nieuwe sound en wilde ik laten horen dat ik er nog was. Een signaal dat we de schouders niet mochten laten hangen.»

Helaas duurde de lockdown langer dan voorzien en ben je blijven schrijven. Ik kan me voorstellen dat je net door de ellende van zo’n pandemie nog meer op zoek gaat naar schoonheid?

«Klopt, ik denk dan bijvoorbeeld aan wat er op een begrafenis vaak wordt gezegd. ‘De diepte van het lijden laat de grootsheid van de liefde zien’ en dat kan je best toepassen op de wereld. Mensen horen er ook een pleidooi voor meer empathie in en dat kan ik alleen maar toejuichen. Ik had geen gebrek aan inspiratie en ben blijven schrijven. Uit de songs voor die ep en wat er daarna kwam, heb ik er vijftien gekozen voor ‘The Gardener’.»

De fantastische Lieven Tavernier (Gentse songschrijver die o.a. ‘De Eerste Sneeuw’ en ‘De Fanfare van Honger en Dorst’ schreef, nvdr.) vertelde me ooit dat hij liever als een goede tuinman een mooi, bescheiden tuintje onderhield dan verloren te lopen in een gigantisch bos waar je toch geen vat op hebt. Ben jij zo’n ‘gardener’?

«Ik zie mezelf als de tuinman en mijn liedjes zijn de tuin. Ik maak, verzorg en bewerk ze tot ik met hun vorm kan leven. Tijdens de lockdown ging ik vaak in het park stilte en rust opzoeken, maar er was altijd wel iemand van de groendienst bezig met een grasmaaier of een badblazer. Ik besefte dat ik een symbolische stilte moest opzoeken, een stilte die het toelaat dat ik ongestoord aan mijn nummers kan werken. Ik probeer daar steeds beter in te worden maar besef dat het ultieme nummer nooit zal geschreven worden. Ik denk dan met plezier aan een uitspraak van Jan Hoet: ‘De kunst is het raadsel vergroten.’ Hoe meer je iets maakt, hoe minder je beseft hoe je het maakt maar hoe meer dat je denkt dat het de volgende keer wel zal lukken. En ondertussen knoei je verder tot je plots een aha-moment tegenkomt en vertrokken bent. Ik heb gelukkig ook een rijke verbeelding die handig is bij het tekstschrijven. Ik ben geen reiziger en lange, verre tournees zijn niet mijn ding. Ik reis dus vooral in mijn hoofd.»

En er is nog een literaire link.

«Klopt. ‘The Gardener’ verwijst ook naar ‘Being There’ (‘Aanwezig’), een satirische roman van Jerzy Kosinski. In dat boek neemt een politicus de autistische tuinier Chance in huis nadat hij door diens vrouw is aangereden. Chance spreekt over seizoenen en enkel over tuinen maar schopt het uiteindelijk tot visionair en zelfs raadgever van de Amerikaanse president. Ik zag in hem een mooie metafoor voor mezelf als een ‘gardener’.»

De ep heb je nog opgenomen met twee verschillende live-bezettingen. Voor deze dubbel-lp lagen de kaarten anders geschud.

«Alle songs werden opgenomen in isolement, ieder in zijn eigen thuisquarantaine. Senne Guns, Simon Casier (Balthazar), Billie Leyers, Tim Coenen... ze zonden allemaal hun bijdragen digitaal door waarna Luuk Cox alles mixte. Het mooie is dat je het niet hoort want er staan ook songs van de ep op. Andere muzikanten, andere mix, andere master, andere producer en toch vormt het samen een geheel. Ik heb natuurlijk ook langer dan gewoonlijk aan een plaat kunnen werken en dat hoor je. Met een dubbel-lp moet je ook alert zijn voor een goede tracklisting. Ik heb van John Hanlon geleerd – een man die toch enkele platen van Neil Young heeft geproducet – dat je al tijdens de opnames best een blok van vier à vijf songs na elkaar in de juiste volgorde speelt. Op die manier ga je veel beter en gerichter met contrasten en sfeer werken. En dat werkt voor mij.»

De plaat klink warm, melodieus en zalft zonder melig te zijn.

«Blij dat je het zo aanvoelt en ik merk hetzelfde tijdens de concerten. Mensen zijn zeker bereid mee te wandelen op dit nieuwe pad. De nummers zijn ontstaan in moeilijke en bizarre tijden en het publiek kan zich daarin zeker herkennen. Het schept een verbondenheid die ik nu live bijzonder sterk aanvoel. Dat heerlijke gegeven van allemaal samen toch eenzaam te zijn en een soort wanhoop te omarmen waar je eens goed mee kan lachen. Maar de songs zullen ook na de pandemie hun waarde behouden. In ‘Treme’, die HBO-serie over New Orleans na de doortocht van orkaan Katrina, is er een scene waarin Steve Earle een les songschrijven geeft aan een meisje. Daarna gaan ze naar een café waar iemand ‘Feels Like Rain’ speelt. Verrast zegt ze dat gepakt is door de manier waarop iemand zo raak een nummer heeft geschreven over de verwoeste stad. Terwijl het eigenlijk een oud liefdesnummer is van John Hiatt. Een goede song blijft in een verschillende context overeind.»

‘The Gardener’ is nu uit bij Sony. Admiral Freebee treedt op 7 december op in Het Depot in Leuven en op 19 december in CC De Bogaard in Sint-Tuiden.