De uitdagingen van een overgang naar een koolstofvrije samenleving in 2050
In december 2015 kwamen 195 delegaties tijdens de klimaattop van Parijs overeen om de stijging van de gemiddelde temperatuur van onze planeet onder de 2°C te houden en alles in het werk te stellen om die opwarming tot 1,5°C te beperken. Om dat doel te bereiken, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tegen midden deze eeuw drastisch naar omlaag. Dat wil zeggen dat we binnen 30 jaar bijna geen fossiele brandstoffen (petroleum, aardgas of steenkool) meer mogen gebruiken.
Grote uitdagingen
Concreet betekent dit dat een geïndustrialiseerd land als België zijn uitstoot tegen 2050 met minstens 80 tot 95% moet verminderen in vergelijking met 1990. De Belgische uitstoot neemt wel af, maar is zo'n objectief wel realistisch? Het is inderdaad een enorme uitdaging, maar volgens het rapport ‘Scenario's voor een koolstofarm België tegen 2050' (www.klimaat.be/2050) is het mogelijk met de bestaande technologieën en zonder het niveau van de industriële productie te beïnvloeden.
Iedereen kan zijn steentje bijdragen
De overheid speelt een belangrijke rol in deze overgang. Om in 2050 in een koolstofvrije maatschappij te leven, zijn grote investeringen nodig in energie-efficiëntie, elektriciteitsnetwerken, windmolenparken, openbaar vervoer, oplaadpunten voor elektrische auto's en ruimtelijke ordening.
Maar net omdat de uitdaging zo groot is, is die transitie onmogelijk zonder de betrokkenheid van de burgers. Elk van ons kan zijn steentje bijdragen in huis (isolatie, warmtepomp in plaats van een ketel, goede afstelling van het verwarmingssysteem, selectieve verlichting per kamer, energiezuinige apparaten, enz.) en door onze keuzes in transport (elektrische auto, autodelen, openbaar vervoer, enz.) en consumptie (inclusief voeding).
In de rubriek ‘Dagelijkse acties' op de website www.klimaat.be vind je heel wat eenvoudige en vaak goedkope tips voor de woning wonen en het vervoer, de twee sectoren met de grootste uitstoot van broeikasgassen in België.
My2050, een educatieve tool
Om iedereen in staat te stellen deze overgang te 'visualiseren' en de verschillende wegen te analyseren die kunnen leiden tot een koolstofvrije samenleving, heeft de federale Dienst Klimaatverandering (van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu) de educatieve tool My2050 ontwikkeld. Op dit online platform kunnen gebruikers hun eigen scenario ontwikkelen voor een koolstofvrije samenleving in 2050. Hiervoor activeren leerlingen en burgers verschillende 'hefbomen' in verschillende sectoren (transport, gebouwen, industrie, energieproductie en landbouw). Ze kiezen een ambitieniveau en zien meteen de vermindering van de uitstoot als gevolg van hun keuzes.
Klimaatcoach op school
Sinds maart 2017 geeft een tiental klimaatcoaches gratis animatiesessies in de derde graad van het secundair onderwijs. Twee uur lang laten ze studenten en leerkrachten de uitdagingen en kansen van de klimaatverandering en van de overgang naar een koolstofvrije samenleving ontdekken. Met behulp van de educatieve tool My2050 bespreken studenten de technologische en gedragsveranderingen die nodig zijn om die overgang waar te maken en ontwikkelen ze hun eigen koolstofarm scenario.
Leerkrachten van de derde graad die geïnteresseerd zijn in een (gratis) sessie kunnen zich nog inschrijven op de GoodPlanet-website: http://climatecoach.goodplanet.be/nl