Dood Wagner-leider Prigozjin roept vragen op: «Poetin vergeeft niemand die hem bang maakt»
De Franse regeringswoordvoerder Olivier Véran heeft donderdag gezegd dat er «redelijke twijfels» zijn over «de omstandigheden» van de vliegtuigcrash waarbij Wagner-leider Jevgeni Prigozjin vermoedelijk om het leven kwam. Ook Amerikaans president Joe Biden zei woensdag al dat «er weinig dingen gebeuren in Rusland zonder dat Poetin er iets mee te maken heeft». De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock heeft dan weer gewaarschuwd dat «geen snelle conclusies» getrokken kunnen worden over Prigozjin.
De Franse regeringswoordvoerder deelde donderdag de mening van de Amerikaanse president. «In principe is het een waarheid die kan worden vastgesteld», klonk het op France 2. «We weten nog steeds niet onder welke omstandigheden de crash plaatsvond. We kunnen redelijke twijfels hebben», zei de regeringswoordvoerder, zonder expliciet de betrokkenheid van het Kremlin te noemen bij het ongeluk.
Het vliegtuig waarin Prigozjin zat is woensdagavond neergestort in Rusland. Zijn dood werd nog niet officieel bevestigd, maar de Russische luchtvaartautoriteit meldde wel dat de Wagner-baas wel degelijk in het vliegtuig zat. Zijn lichaam is nog niet geïdentificeerd. De oorzaak van de crash is nog niet bekend. Naast Prigozjin zaten nog vijf andere passagiers aan boord, onder wie leden van Wagner, en drie bemanningsleden.
Moordcomplot
Ook de adviseur van de de Oekraïense president Volodimir Zelenski, Michajlo Podoljak, zei dat het overlijden van Wagner-baas Jevgeni Prigozjin was te verwachten sinds zijn opstand tegen Moskou in juni. «Prigozjin heeft op het moment dat hij 200 kilometer voor Moskou halt hield, zijn eigen doodsvonnis getekend», zei hij aan het Duiste Bild. «De opstand van Prigozjin in juni heeft Poetin echt bang gemaakt en dat ging ongetwijfeld gevolgen hebben, want Poetin vergeeft niemand die hem bang maakt.»
Podoljak insinueert in het interview dat het mogelijk om een moordcomplot gaat. Als die hypothese bevestigd wordt, gaat het om een «demonstratieve eliminatie» en «een direct signaal aan de elites (...) dat de brutale moorden op het ‘eigen volk’ in Rusland begonnen zijn». Moskou stuurt volgens Podoljak ook een signaal naar zijn leger «dat elk gebrek aan loyauteit met de dood bestraft wordt.»
Wagner was in juni in opstand gekomen tegen de Russische legerleiding vanwege de gebrekkige aanpak van de oorlog in Oekraïne. De huurlingen namen de stad Rostov in en rukten op naar Moskou. De opmars werd op 200 kilometer van de hoofdstad stopgezet na bemiddeling van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko.
Duitsland: ‘Geen te snelle conclusies trekken’
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock waarschuwde intussen dat «geen snelle conclusies» getrokken kunnen worden over Prigozjin. Baerbock zei wel dat het incident nog eens aantoont dat «een systeem, een macht, een dictatuur die is gebouwd op geweld, ook intern alleen geweld kent». Ze stelde dat Prigozjin en zijn huurlingenorganisatie verantwoordelijk zijn voor verschrikkelijke daden «tegen het Oekraïense volk en in meerdere landen in Afrika».
De minister reageerde ook op een vraag over de toekomst van Wagner. Dat huurlingenleger vocht aan Russische zijde mee in Oekraïne. Baerbock sprak de vrees uit dat «Rusland zal doorgaan met zijn cynische spel, met of zonder Wagner. En niet alleen in Oekraïne, maar ook vooral in Afrika.»
Het hoofd van de Duitse diplomatie zei donderdag verder dat het «geen toeval» was dat iedereen het Kremlin ervan verdenkt achter de vermoedelijke dood van Prigozjin te zitten. Ze noemt het niet onlogisch «dat een in ongenade gevallen ex-Poetin-assistent letterlijk plotseling uit de lucht valt, twee maanden na een poging tot rebellie».
‘Wagner is meer dan Prigozjin’
Ook de Europese Commissie wil geen veronderstellingen maken over het lot van Prigozjin. «Het is niet aan ons om (zijn dood, red.) te verifiëren en dan te speculeren over de mogelijke gevolgen van zijn dood», zei woordvoerder Peter Stano donderdagmiddag.
Hij bracht in herinnering dat zowel Prigozjin als de Wagner-militie zelf op de Europese sanctielijst staat. «Waar ze waren of zijn, laten ze een spoor van mensenrechtenschendingen en van schendingen van het internationaal recht achter», zei hij. «Dit zijn de feiten. Hoe Wagner in de toekomst zal opereren, heeft niet enkel te maken met de mogelijke dood van Prigozjin.»
«We hopen dat de negatieve impact van Wagner wereldwijd ophoudt, maar dat is niet alleen maar gelinkt aan de naam van zijn leider. Wagner werd gesteund en gefinancierd door het Kremlin, dus dit is allemaal erg complex», aldus nog de Commissiewoordvoerder.
Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be