"95% van de beelden die natuurdocumentaires draaien, komen niet in de finale film terecht"

Een van de meest memorabele momenten uit mijn carrière vond plaats in 2015. Ik was in Berlijn voor een interview en zag in de lobby van een hotel een oudere man wat verweesd rond zich kijken, alsof hij zijn begeleider kwijt was. Zijn gezicht zei me iets maar ik kon het niet thuisbrengen. En plots viel het me binnen: dat was Terrence Malick, de vermaarde regisseur die nooit met de pers praatte en zich jarenlang had verstopt voor de wereld! Zijn anonimiteit heeft hij intussen opgegeven maar zijn afkeer voor de pers niet. Ik kreeg hem dus ook niet te pakken toen hij in Venetië ‘Voyage of Time' voorstelde, zijn documentaire over het verleden en heden van ons universum. Gelukkig was Malicks producent wel bereid om me te woord te staan, een man met een geweldige naam: Sophokles Tasioulis

door

Axelle.Lot

Gepubliceerd op 3 Juli 2018 om 08h00Leestijd 4 min.

Sophokles Tasioulis: "Ik heb in het verleden meegewerkt aan verschillende grote natuurdocumentaires voor de BBC, zoals ‘Earth' en ‘Deep Blue'. Er lopen ook niet veel producenten rond die ervaring hebben met dit soort gigantische, krankzinnige en moeilijke ondernemingen. Vooral de onderwaterscènes zijn een enorme opgave, extreem ingewikkeld en duur. Een goeie tip voor natuurdocumentaires is trouwens om contact op te nemen met filmmakers die je bewondert. 95% van de beelden die ze draaien, komen namelijk niet in de finale film terecht. Voor ‘Earth', een film van anderhalf uur, hebben we in totaal 10.000 uur gedraaid. Dat is de regel bij dit soort films. Je kunt dus fantastisch beeldmateriaal vinden in het zogenaamde overschot, en dat hebben we in het geval van ‘Voyage of Time' ook gebruikt voor sommige scènes."

Heb je enig idee hoe Terrence Malick het ‘verhaal' van de film in elkaar gestoken heeft?

"Dat is tegelijk heel eenvoudig en heel complex. Het is simpel omdat ‘Voyage of Time' compleet lineair is. De film begint 13,7 miljard jaar geleden en van dat punt af gaat hij vooruit in de tijd. Het complexe gedeelte is een combinatie van elementen. Terry heeft de eerste beelden voor deze film gedraaid in het midden van de jaren 70 en sindsdien heeft hij voortdurend beelden verzameld. Landschappen, dieren, noem maar op. Hij wist dat hij voor een belangrijk deel van de film een beroep moest doen op visuele effecten maar hij wist ook dat hij moest wachten tot de technologie er rijp voor was. Hij heeft sommige scènes al vroeg gedraaid met Douglas Trumbull, de man die de visuele effecten gedaan had voor Kubricks ‘2001: A Space Odyssey'. Dat waren mechanische effecten, met explosies en kleuren en vuur. De digitale effecten zijn daar pas veel later bijgekomen."

Malick is een zeer mysterieuze figuur. Hoe was het om met hem samen te werken?

"Heel aangenaam. Terry is een vriendelijke en sociale man, heel open van geest. Hij stond niet in mijn top tien van favoriete filmmakers, ook al omdat ik uit het documentairemilieu kom en dus anders naar cinema kijk. Toen ik wist dat ik met hem zou samenwerken, heb ik me in zijn werk verdiept en raakte ik wel geïntimideerd. Ik kreeg plots brieven van Spielberg, Coppola en Scorsese, die allemaal hun steun betuigden aan het project. Daar moet je wel even van slikken. Ik was dus nerveus toen ik hem zou ontmoeten, maar hij bleek heel bescheiden en nuchter. Nieuwsgierig ook. Omdat ik Sophokles heet, begon hij Oudgriekse poëzie te citeren en daar begrijp ik niks van." (lacht)

Wat vind je eigenlijk van zijn films?

"Ik ben een grote fan van zijn vroege films, zoals ‘Badlands' en ‘Days of Heaven'. Maar ik heb het moeilijk met zijn recentere werk. Dat heb ik hem ook gezegd. ‘The Tree of Life' vind ik voor een deel adembenemend, maar voor een deel ook te abstract. Terry had totaal geen moeite met die kritiek. Hij is geen koppige man en heeft geen groot ego. Op dat vlak is hij een echte documentairefilmer, want die soort heeft in de regel een veel minder groot ego dan fictieregisseurs. Documentairemakers zijn namelijk per definitie geïnteresseerd in andere mensen. Maar Terry heeft wel een duidelijke artistieke visie, en als je iets zegt zonder er eerst goed over nagedacht te hebben en te weten wat de gevolgen zijn van je opinie, haalt hij je gegarandeerd onderuit. Hij weet precies wat hij doet en waarom. En hij vecht voor wat hij wil."

Toen ‘The Tree of Life' voorgesteld werd op het festival van Cannes had de negatieve kritiek het vooral over het eigenaardige middenstuk, waar er plots een dinosaurus opdook. ‘Voyage of Time' lijkt een soort uitgebreide versie van die sequens.

"De context is helemaal anders. Terry houdt ervan om te experimenteren, en sinds ‘The Tree of Life' neemt hij steeds grotere risico's. Hij is op zoek naar een nieuwe filmtaal, en dat kan een hele uitdaging zijn voor een publiek. Hij zet bijvoorbeeld personages in een kamer maar laat ze geen dialoog meer voeren. Het voelt ongewoon als je naar mensen kijkt die zouden moeten praten maar niets zeggen. Op dat vlak legt Terry's nieuwe werk de lat hoog. ‘Voyage of Time' is echter de ideale film om opnieuw kennis te maken met Terrence Malick, want Moeder Natuur praat sowieso niet. Planeten hebben geen dialogen met elkaar. Ik zie dit ook niet als een abstracte film. Elk shot is pure wetenschap. We hebben een beroep gedaan op de knowhow van ongeveer 40 wetenschappers, om te weten hoe het heelal gevormd is of hoe dieren er 30 miljoen jaar geleden uitzagen."

Ruben Nollet