«Alarmerende» hittegolven op beide aardpolen: «Dit is ongezien»
In Antarctica zijn deze week temperaturen gemeten die meer dan 40°C hoger liggen dan normaal voor deze tijd van het jaar. Tegelijk sneuvelen de temperatuurrecords ook op de Noordpool, waar het kwik op sommige plaatsen meer dan 30°C hoger ligt dan normaal. Die «alarmerende» temperaturen maken klimaatwetenschappers ongerust: «Deze ongeziene waarden kunnen wijzen op een snellere en abrupte verstoring van het klimaat.»
Weerstations op de Noord- en Zuidpool van onze aarde gaven afgelopen weekend abnormale waarden aan, met temperaturen die her en der 40°C hoger lagen dan normaal in deze tijd van het jaar. Vorige vrijdag werd op de Zuidpool in de onderzoeksbasis Concordia, die zich op een hoogte van meer dan 3.000 meter bevindt, een temperatuur van -11,5°C gemeten. «Dat is een absoluut record, die de -13,7°C van 17 december 2016 verslaat», zegt weervoorspeller Etienne Kapikian van Météo-France.
In de omgeving van de zuidpoolbasis Dumont-d’Urville is voor de maand maart een recordtemperatuur van +4,9°C gemeten, terwijl de temperaturen er rond deze tijd van het jaar - de zomer loopt stilaan op zijn einde - weer aan het zakken zouden moeten zijn. De minimale temperatuur van 0,2°C was voor 18 maart een dagrecord.
«Dagen zonder vriestemperaturen doen zich (op Dumont-d’Urville) occasioneel voor, maar nog nooit na 22 februari», zegt Gaëtan Heymes, eveneens verbonden aan Météo-France. Hij spreekt over «historisch milde» temperaturen, die 30 tot 35°C boven de seizoensgemiddelden liggen.
«Nieuwe fase van de klimaatverandering»
De hittegolven op beide aardpolen is volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change een niet te miskennen signaal dat het klimaat verstoord is. Het smelten van het poolijs kan bovendien een kettingreactie in gang zetten die de klimaatopwarming nog versnelt. Het zeewater absorbeert namelijk meer hitte dan het reflecterende ijs, waardoor de planeet nog meer opwarmt.
Michael Mann, directeur van het Earth System Science Centre bij de Pennsylvania State University, verklaart in The Guardian dat de extreme temperaturen op de polen «alle verwachtingen overtreft»: «Het is zorgwekkend. De toename van extreme weersomstandigheden is sneller dan wat onze meest pessimistische modellen aangaven. Het is duidelijk dat er dringend actie moet worden ondernomen.»
«Mijn collega’s en ik waren geschokt door het aantal extreme meteorologische gebeurtenissen in 2021», verklaart Mark Maslin, professor ‘aardsysteemkunde’ bij het University College in Londen. «Die waren onverwacht. De recordtemperaturen op de polen tonen nu aan dat we een nieuwe fase van de klimaatverandering zijn ingegaan – veel vroeger dan verwacht.»