Anuna De Wever blikt terug op zeiltrip naar Amazonewoud: "Onze reis was enorm belangrijk als symbool"

Met welke verwachtingen zijn jullie aan de reis begonnen?

Anuna De Wever: "In mijn hoofd was het echt een missie naar de klimaattop. Om een of andere reden kwam het totaal niet bij me op dat we daarvoor de Atlantische Oceaan moesten oversteken. Dat besefte ik pas toen we naar de eerste infosessie gingen. Ik stond er ook niet bij stil dat we onderweg een heel plan zouden schrijven over de toekomst van duurzaam reizen."

Adélaïde Charlier: "Ik vond onze reis enorm belangrijk als symbool. De klimaattop COP24 in Katowice was een teleurstelling en België had zich internationaal belachelijk gemaakt door te weigeren om ambitieuzere klimaatafspraken te ondertekenen. De jongerenbeweging, die in 2019 nog veel groter was geworden, moest aanwezig zijn op de volgende top. Door er per zeilboot naartoe te gaan wilden we ook in de verf zetten dat we onze gewoontes in alle sectoren moeten herbekijken."

Jullie waren met meer dan 40 op die boot. Hoe was het om wekenlang zo'n kleine ruimte te delen met mensen die je meestal niet kende?

Anuna: "Dat viel veel beter mee dan we gedacht hadden. Er heerste een professionele sfeer omdat we veel gewerkt hebben aan een actieplan rond reizen en de ideeën die we op de COP wilden voorstellen. Daarnaast hadden we onze taken op de boot, zoals toiletten poetsen en zeilen aanspannen. We waren de hele tijd bezig. Het was ook heel interessant om zes weken lang te brainstormen met andere activisten. En het deed ons enorm veel deugd om na een hectisch jaar tot rust te kunnen komen op die boot."

Uit de film blijkt dat jullie niet alleen tegen de klimaatverandering strijden maar ook voor klimaatrechtvaardigheid. Wat is dat precies?

Adélaïde: "In Europa praten we vaak over onze generatie en over de klimaatcrisis die zich aankondigt als we niet ingrijpen. Voor veel mensen op deze planeet is die crisis echter al een realiteit. De aarde is van slag en zij voelen de impact al. En daar zit het onrecht, want de landen die de meeste koolstof uitstoten, zijn vaak de landen die de gevolgen van de klimaatverandering het minst ervaren. We moeten inzien dat de klimaatstrijd verweven is met de mensenrechtenstrijd en dat onze levensstijl in Europa een zware impact heeft op andere delen van de wereld. Iets kopen wat duizenden kilometers heeft moeten afleggen om hier in de supermarkt te belanden, is maar één voorbeeld. Dat besef is heel belangrijk. Dan is het erg om te zien dat de EU nog steeds handelsdeals sluit met landen die mensen behandelen als objecten ten dienste van de grote industrieën."

Wat vonden jullie zelf het hoogtepunt van de hele reis?

Adélaïde: "Voor mij het Amazonewoud. Tijd doorbrengen met mensen die op een heel andere manier leven dan wij. Hen horen vertellen over hun ervaringen met witte mensen, hoe wij alles al vele generaties lang vernietigen. Daar willen wij als beweging ook verandering in brengen. Ik heb nog steeds contact met hen, ook al praten we niet dezelfde taal. We gebruiken Google Translate om te communiceren. Zodra ze in de stad zijn, sturen ze ons een berichtje. Ik vind het fantastisch dat we op dezelfde golflengte kunnen zitten, ook al liggen onze levens letterlijk en figuurlijk zo ver uit elkaar. Dat geeft hoop voor de toekomst."

Anuna: "Ik zal nooit het moment in Cape Verde vergeten toen we hoorden dat de COP in Santiago afgelast werd door de sociale onlusten in Chili. We stonden toen voor de keuze: rechtsomkeer maken en de nieuwe COP in Madrid bijwonen of doorreizen naar het Amazonewoud. Ik ben zo blij dat we toch naar Brazilië zijn gegaan, want die ervaring heeft me compleet veranderd als activist. Daar in het Amazonewoud heb ik begrepen dat het over mensenrechten gaat. Onze onverschilligheid over het klimaat kost mensenlevens en onze welvaart is gebouwd op systematische uitbuiting."

Hebben jullie het gevoel dat er al meer geluisterd wordt naar de jongere generatie?

Anuna: "Toch wel. De European Green Deal, het Herstelplan van de EU, het gegeven dat wij tegen 2050 als eerste continent koolstofneutraal willen zijn, de klimaatwet die bijgesteld is van 40% CO2-reductie tegen 2030 naar 55% reductie: al die zaken zijn er onder meer gekomen omdat wij zoveel druk hebben gezet. En we blijven intens campagne voeren, vooral achter de schermen. Heel veel jongeren over de hele wereld doen dat. We hebben de voorbije weken onder meer Angela Merkel, Ursula von der Leyen en Frans Timmermans ontmoet. We zitten mee om de tafel."

Adélaïde: "We plannen voor dit jaar nog heel veel ambitieuze projecten. Eind dit jaar is er COP26 in Glasgow en die bereiden we nu al voor. Intussen staan er ook allerlei acties van Fridays for Future op de agenda, te beginnen met internationale klimaatstakingen op 19 maart. We hebben in 2020 achterstand opgelopen door COVID-19. Die willen we zo snel mogelijk goedmaken."

Ruben Nollet