Armoedecijfers stijgen in bijna alle Vlaamse gemeenten: "Federale en Vlaamse regering falen"

De Armoedebarometer van Decenniumdoelen, een samenwerking van armoedeorganisaties, sociale bewegingen en wetenschappers van de Universiteit Antwerpen, meet al sinds 2008 hoe het gesteld is met de armoede in de 300 Vlaamse gemeenten. Dat gebeurt op basis van 16 indicatoren, waaronder cijfers over kinderarmoede, het aantal budgetmeters, sociale woningen, kansarmoede en onderwijsarmoede. Uit het nieuwe rapport blijkt dat het risico op armoede in de afgelopen twaalf jaar absoluut niet gunstig geëvolueerd is.

De "dieprode" cijfers tonen dat de armoede in 275 van de 300 Vlaamse gemeenten is gestegen. In slechts vijftien gemeenten nam de armoede de voorbije twaalf jaar af. Vooral in de gemeenten rond Antwerpen en Brussel, zoals Lier, Vilvoorde en Denderleeuw, gaat het de verkeerde kant op met de armoedecijfers. Gemeenten als Lier, Zandhoven en Kapelle-op-den-Bos zijn daarbij extra opvallend, omdat die het tien jaar geleden nog goed deden, maar sterk achteruit zijn gegaan.

Hogere beleidsniveau's falen

En dat was nochtans niet onvermijdelijk. "Terwijl eind 2019 alle seinen in verband met werkloosheid en economische groei op groen stonden, scoorde Vlaanderen negatief", zo staat te lezen in het nieuwe rapport. Volgens Decenniumdoelen kan het aantal mensen in armoede elke tien jaar gehalveerd worden, mits doelgericht beleid. Maar dat is waar het schoentje knelt.

Volgens Anne Van Lancker, voorzitter van Decenniumdoelen, laten vooral de Vlaamse en federale regering na om van armoede een beleidsprioriteit te maken. "Als je ziet wat voor maatregelen sommige gemeenten de voorbije jaren uit de kast haalden, dan doe ik echt mijn hoed af", aldus Van Lancker. "Ze geven bijvoorbeeld premies voor huur of energie, ze zetten projecten op met buddy's en ze doen aan buurtwerking."

Belga / S. Gremmelprez

De hogere beleidsniveau's doen echter heel wat minder moeite om mensen uit de armoede te halen. "Als de federale regering de minimumuitkeringen niet optrekt zodat mensen er waardig van kunnen leven, zal het niet lukken. Als de Vlaamse regering blijft talmen om zwaar te investeren in sociale huisvesting, dan zullen mensen op de wachtlijst blijven staan", klinkt het bij de voorzitter. "Je ziet dat de gemeenten die zelf een armoedebeleid voeren rond wonen, kinderopvang en een actieve begeleiding het beter doen dan andere. Maar voor al deze maatregelen hebben gemeenten de Vlaamse en federale overheid nodig." Leveren die geen middelen en regelgevend kader aan, dan blijft de Armoedebarometer rood uitslaan.

Coronacrisis

De cijfers waarop het rapport gebaseerd is dateren van 2019. Maar de corona- en bijhorende economische crisis zullen de al sombere Armoedebarometer helemaal doen ontsporen, zegt Decenniumdoelen-coördinator Michel Debruyne. "De pandemie verscherpt, verdiept en verbreedt de armoede. Vooral de armste en kwetsbaarste groepen zijn getroffen door de lockdown en de economische crisis.” En volgens Debruyne staan we nog maar aan het begin van de armoede-epidemie. "Vandaag doen veel mensen in een precair statuut nog een beroep op hun familie en andere sociale verbanden, maar dat blijft niet duren. Er rolt een enorme golf van nieuwe hulpvragen op de OCMW's af. Alle zwakke plekken zijn door de pandemie open en bloot gelegd. Tientallen jaren van armoedig armoedebeleid?worden vandaag afgestraft. De impact zal nog vele jaren voelbaar zijn."