Bananensector in rep en roer door schimmelziekte
De ziekte TR4 werd in juli voor het eerst vastgesteld op twee plantages in Colombia. Tropical Race 4 (TR4), soms de Panama-ziekte genoemd, is een bodemschimmel die niet kan bestreden worden met gewasbeschermingsmiddelen. Het rooien en buiten gebruik stellen van besmette gebieden is de enige manier om verspreiding tegen te gaan. Een getroffen plantage is voor lange tijd verloren voor productie.
De Panama-ziekte is al langer gekend, en verspreidde zich de voorbije jaren in Azië en Afrika. In Zuid-Amerika was de ziekte nog nooit opgedoken. En dat baart de sector zorgen. Zuid-Amerika is het belangrijkste aanvoergebied van bananen voor Europa. Een kwart van de bananen die bij ons in de rekken ligt, komt uit Colombia. Buurland Ecuador is zelfs een nog grotere producent en exporteur.
Collectieve actie
Voorlopig zijn nog maar zowat honderd hectaren in Colombia besmet, op een totaal van meer dan 40.000 hectaren. "Het is dus niet zo dat we morgen geen bananen meer zullen hebben", zegt expert Frederic Rosseneu van de Belgische fruit- en groentereus Greenyard. "Maar de ziekte zal zich hoe dan ook verspreiden. Het wordt dus cruciaal om de schimmel zo goed mogelijk af te remmen. En dat wordt een collectieve inspanning. Negentig procent van de telers kan inspanningen leveren om te ontsmetten, maar als de resterende tien procent niet de middelen heeft of onwetend is, dan is er een probleem".
Prijsstijging
De Belgische bananenliefhebber hoeft niet meteen te vrezen voor lege rekken. Wel zullen bananen binnenkort wat duurder worden. Producenten zullen de gestegen kosten voor de ziektebestrijding proberen door te rekenen in de contractbesprekingen voor volgend jaar. "Die gesprekken moeten nog beginnen. Met hoeveel de prijs van bananen zou kunnen stijgen, is dus nog niet duidelijk. Maar het is wel niet zo dat ze plots de helft duurder zullen worden", verzekert de Greenyard-specialist.
Monocultuur
De problemen met TR4 tonen aan wat de gevolgen kunnen zijn van een doorgedreven monocultuur zoals bij bananen. De bananen die we vandaag eten, zijn allemaal van de Cavendish-soort, de typische dessertbanaan voor miljoenen consumenten. De variëteit is niet resistent tegen TR4. "De consumenten zijn gewoon aan die mooie gele bananen met die typische smaak. Ze zullen niet zomaar overschakelen op een andere soort".