Berlinale: een overzicht van de hoogtepunten van een laagvlieger

De overlevende van Utøya

Een van de (weinige) films in competitie die dit jaar indruk maakten, was ongetwijfeld ‘Utøya - 22 July'. De Noorse regisseur Erik Poppe doet het onmogelijke: een intense film maken over de zwarte dag in 2011, toen een extreemrechtse terrorist 69 jongeren doodschoot tijdens het zomerkamp van een linkse partij. Er zijn redenen genoeg om ‘Utøya - 22 July' bij de hoogtepunten van het festival te rekenen, van de meeslepende regie (alles in één beweging) tot de verbluffende hoofdvertolking van de onervaren Andrea Berntzen. Maar persoonlijk zal ik toch het langst blijven denken aan mijn ontmoeting met Ole Martin Juul Slyngstadli, die zeven jaar geleden tijdens de slachtpartij op het eiland was. De dingen die hij vertelde, jagen me nog steeds de stuipen op het lijf, maar zijn vastberadenheid om voor een betere toekomst te helpen zorgen, is zeker even memorabel.

'Damsel'

Op basis van de ‘Twilight'-serie zou je Robert Pattinson niet meteen bestempelen als een olijke kerel, maar sinds hij een punt zette achter zijn carrière als glittervampier toont de Britse acteur steeds vaker dat hij wel degelijk met zichzelf kan lachen. Dat doet hij ook in ‘Damsel', een western die de regels van het genre duchtig op de kop zet. Pattinson speelt een beschaafde man die naar het Wilde Westen reist om zijn ontvoerde verloofde (rol van Mia Wasikowska) op te sporen. De waarheid ligt echter een beetje complexer dan dat. ‘Damsel' neemt een hoop westernclichés en rammelt ermee tot er een verfrissend, vaak onweerstaanbaar en zeer eigentijds nieuw verhaal tevoorschijn komt.

Ryuichi Sakamoto

Als lid van de officiële jury en onderwerp van een muziekdocumentaire had de Japanse componist Ryuichi Sakamoto twee redenen om op de Berlinale aanwezig te zijn. Een gesprek met de meester stond al lang op mijn lijstje, en de man stelde niet teleur: Sakamoto toonde zich een intelligente, minzame, verfijnde en inschikkelijke man die over alles wou praten, van de manier waarop hij muziek schrijft en de keelkanker die hij twee jaar geleden overwon tot zijn leven in New York en zijn mislukte experiment met een eigen platenlabel. Het werd een interview dat me even relaxed stemde als de muziek die de man componeert. Tik zijn naam in op YouTube en je zult zien wat ik bedoel.

'Unsane'

Sinds hij uit zijn zelf opgelegde pensioen is teruggekeerd, blijft de Amerikaanse regisseur Steven Soderbergh de grenzen van het medium aftasten. Zijn nieuwe experiment: een film die volledig gedraaid is met een iPhone. Soderbergh is weliswaar niet de eerste die het probeert, maar je merkt aan ‘Unsane' dat hij zich prima vermaakt heeft. Het gaat om een thriller over een vrouw die tegen haar wil opgenomen wordt in een psychiatrische instelling en vaststelt dat de man die haar al lang stalkt daar een job als verpleger heeft gekregen — tenzij ze zich dat allemaal inbeeldt. Of de film doel treft? Laat me het zo stellen: ik heb zelden of nooit nachtmerries, maar diezelfde nacht ben ik om half vijf wakker geschrokken met een bijzonder onbehaaglijk gevoel. Of dat toeval was, kun je vanaf 2 mei zelf uitmaken, want dan komt ‘Unsane' bij ons in de zalen.

De man die het voetbal wil hervormen

Ook al duurt de Roemeense documentaire ‘Infinite Football' nauwelijks een uur, dat volstaat om in de ban te raken van een opmerkelijke figuur. Hij heet Laurentiu Ginghina en hij verdient zijn brood als ambtenaar in een grijze prefectuur in de verarmde stad Vaslui. Wat hem van de grauwe massa onderscheidt, is dat hij gezegend is met een enorme creativiteit, nieuwsgierigheid en filosofische reflex. En die past hij zowaar toe op voetbal. Ginghina raakte ooit geblesseerd tijdens een vriendschappelijk wedstrijdje en sindsdien broedt hij op regels die de sport veiliger en aantrekkelijker moeten maken. De ideeën die hij ontwikkelt, lijken op de duur meer op schaken dan voetbal, maar het is een waar genot om hem bezig te horen.

'Profile'

Timur Bekmambetov presteerde met ‘Ben Hur' een van de pijnlijkste en duurste flops van 2016, maar de Russische regisseur/producent heeft het zich niet aan het hart laten komen. Integendeel, de ervaring zette hem ertoe aan om het over een compleet andere boeg te gooien. ‘Profile' is gebaseerd op een boek van een journaliste die probeerde binnen te dringen in IS door zich online voor te stellen als een meisje dat in Syrië wil gaan vechten. Zo ontstond een correspondentie met een Britse IS-commandant. Het bijzondere aan ‘Profile' is dat de film zich volledig afspeelt op een computerscherm. Je ziet enkel de desktop van de journaliste terwijl ze met de IS-strijder skypet of video's bekijkt of FaceTime-gesprekken heeft met andere mensen. De plot laat het op een bepaald moment afweten maar de ervaring is uniek.

Alba August

Op zich hoeft het niet te verwonderen dat de jonge actrice Alba August een comfortabele relatie heeft met de camera. Ze is tenslotte de dochter van een beroemde Deense regisseur — Bille August, twee keer winnaar van de Gouden Palm in Cannes — en een al even beroemde Zweedse actrice/cineaste — Pernilla August, de moeder van Luke Skywalker in de tweede ‘Star Wars'-trilogie. Wat de 24-jarige Alba echter neerzet in ‘Becoming Astrid', is niet minder dan magistraal. In de biografische film over de woelige tienerjaren van de Zweedse kinderboekenschrijfster Astrid Lindgren (‘Pippi Langkous') straalt August zoveel pit, levensvreugde en emotie uit dat ze op haar eentje een middelgrote stad van energie zou kunnen voorzien.

Ruben Nollet