"Bij polyamorie draait het niet zozeer om seks"
Liefde en genegenheid kunnen op heel wat verschillende manieren geuit worden, al is het in onze samenleving nog steeds een taboe om van de daken te schreeuwen dat je van meerdere personen houdt. Klinisch psychologe Nathalie Cardinaels schreef daarom het boek Ik hou van jou en jou en jou', om misverstanden over polyamorie de wereld uit te helpen.
Nathalie Cardinaels: Een polyamorist houdt van meerdere mensen tegelijkertijd en heeft verschillende evenwaardige liefdesrelaties. Alle betrokken partijen zijn hiervan op de hoogte en hebben hun toestemming gegeven. Polyamorie is dus niet hetzelfde als vreemdgaan, waarbij je een affaire met een ander begint achter de rug van je levensgezel. Bij polyamorie kent de partner de situatie en staat hij of zij ervoor open. De partner kan zelf ook met iemand anders een relatie aangaan als hij of zij dat wil, maar dat hoeft niet per se.
Ben je zelf ook polyamoreus?
Ik voel me monogaam, maar natuurlijk heb ik mij wel de vraag gesteld tijdens het schrijven van mijn boek. We hoeven niet allemaal polyamoureus te worden. Wel wil ik dat lezers zich afvragen of ze zich monogaam voelen omdat de samenleving hun dat opdringt of omdat ze dat zo persoonlijk aanvoelen. Vanaf dat punt kunnen ze hun gevoelens al dan niet verder exploreren. Iedereen heeft daar zijn of haar vrijheid in. Je kan het vergelijken met het krijgen van kinderen. Sommige koppels krijgen baby's omdat ze denken dat het zo hoort en hetzelfde geldt voor monogame relaties.
Wat is dan jouw connectie met het thema?
Ik heb sowieso een zwak voor onderwerpen waar taboes over heersen en waar ik mensen over kan informeren. Durf eens wat meer out of the box' te denken. We hoeven niet allemaal polyamoreus te zijn of tegen polyamorie te zijn. We hoeven het onderwerp niet te polariseren, want monogamie en polyamorie kunnen ook naast elkaar bestaan. Het is maar gewoon wat je kiest en wat bij je past als relatievorm.
(Lees hieronder verder.)
Foto Nathalie Cardinaels
Waarom is het nog steeds zo'n groot taboe?
Ik vermoed dat mensen zich er bedreigd door voelen en bang zijn voor wat natuurlijk voelt. We kunnen ons allemaal wel voorstellen dat we eens met een ander naar bed willen of verliefd kunnen worden op meerdere personen. Net omdat het zo dichtbij kan komen, voelt het zo bedreigend aan. Wat als ik polyamoreus ben? Wil ik dat wel? Durf ik dat wel?
Het heeft meteen een grote impact op je leven.
Inderdaad. Mensen weten wat sociaal aanvaard is en alles wat daarbuiten valt, is voor de samenleving sowieso raar en anders.
Waarom blijft onze maatschappij monogamie zo hoog in het vaandel dragen?
Doorheen de geschiedenis hebben we gezien dat het huwelijk vroeger eerder een economisch verbond was. Het romantische aspect kwam later pas. Tegenwoordig moet je partner je soulmate zijn die aan al jouw verwachtingen voldoet. Dat kan best wat druk leggen op monogame relaties.
Wat is volgens jou het grootste misverstand dat er bestaat over polyamorie?
Dat het alleen maar om seks draait en dat polyamoristen personen zijn met een hechtingsprobleem. Dit klopt helemaal niet. Ze hebben vaak net een hoge emotionele intelligentie en denken heel bewust na over zichtzelf en over anderen. Dit is niet altijd het geval in monogame relaties.
In je boek getuigen polyamoristen over hun ervaringen. Wat is je daarvan bijgebleven?
Norbert was met zijn 73 jaar de oudste man die ik geïnterviewd heb voor mijn boek. Hij had vijftien jaar lang een dubbele relatie met twee vrouwen, maar praatte daar eigenlijk niet over met zijn echtgenote. Het was gewoon zo en het was oké voor hen. Dat vond ik wel opmerkelijk, want dit betekent dat er niet altijd veel gepraat hoeft te worden over wat polyamorie met je doet en dat sommigen hun plek er ook automatisch in kunnen vinden. Dat verschilt echt van persoon tot persoon.
Zo lang iedereen zich er goed bij voelt, hoeft er niet gepraat te worden?
Nee, maar het helpt natuurlijk wel. Ook de manier van praten is erg belangrijk, je moet namelijk constructief communiceren. Je kan niet zomaar je emotionele bagage op de ander gooien en verwachten dat je partner luistert en het allemaal prima vindt, zo werkt het niet. Daarnaast hoef je gesprekken niet te forceren, voornamelijk als alles goed gaat.
Heb je advies voor koppels die de stap naar polyamorie willen zetten?
Lees je vooral goed in als je denkt dat het iets is voor jou en je eventuele partner. Ga ook eens langs bij een psycholoog om over polyamorie te praten. Kies wel een hulpverlener die kennis van zaken heeft en ervoor openstaat.
Als je verliefd bent geworden op iemand anders, kan je dat het beste aankaarten bij je partner door te zeggen dat je ermee worstelt, maar dat je het belangrijk vindt het met hem of haar te delen. Maak duidelijk dat het geen of/of'-verhaal is, maar dat je op beide personen verliefd bent en dat je hoopt dat je twee volwaardige relaties kan hebben.
Best is natuurlijk dat je niet wacht tot je voor iemand anders gevoelens hebt gekregen. Maak het al eerder bespreekbaar. Zo kan je het samen wat laten bezinken en kan je er samen informatie over opzoeken, er samen in groeien.
Het lijkt een positief verhaal, maar wat zijn de valkuilen van polyamorie?
Alle connecties binnen een polyamoureuze constellatie kunnen beïnvloed worden als het met één koppel slecht gaat. Er kan dan met de betrokken partijen gecommuniceerd worden over de problemen die in die specifieke relatie zijn ontstaan, maar niet iedereen heeft daar behoefte aan en je mag daar ook niet in overdrijven. Je moet ook nog voldoende ruimte houden voor andere zaken in je andere connecties. Het is belangrijk om daar een goede balans in te vinden, anders komen alle relaties onder druk te staan.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat je niet zomaar in het wilde weg kan experimenteren, want bij polyamorie gaat het écht om de relatie. Je bent dus altijd met iemands hart bezig.
Silke Vandenbroeck
Nathalie Cardinaels, Ik hou van jou en jou en jou, Pelckmans Pro, 247 p's.