BIZAR. We stemmen op politici op basis van de toonhoogte van hun stem

Misschien denk je dat alleen maar, want er zijn veel subtiele en non-verbale zaken die meespelen in onze stembeslissing, zoals de toonhoogte van de stem van een politieke kandidaat. Vaak zijn we ons hier niet eens van bewust, maar ze beïnvloeden onze perceptie van personen wel degelijk.

De toonhoogte van onze stem is grotendeels aangeboren. De hoge of lage toon heeft namelijk te maken met de frequentie waarmee de stembanden trillen. Langere en dikkere stembanden triller trager en resulteren daardoor in een lagere stem, terwijl kortere en dunnere stembanden een hoge stem opleveren. Een typische mannenstem heeft een toonhoogte tussen de 80 en 180 hertz. Een vrouwenstem varieert daarentegen tussen de 165 tot 255 hertz. Dat geslachtsverschil heeft te maken met de grootte van het strottenhoofd. Daarnaast doet het mannelijke geslachtshormoon testosteron het formaat van de adamsappel toenemen tijdens de puberteit, waardoor jongens de baard in de keel krijgen.

Hoewel we onze stem dus van nature meekrijgen, kan je de toonhoogte wel lichtjes aanpassen door stemtraining. Dat deed de voormalige premier van het Verenigd Koninkrijk, wijlen Margaret Thatcher, en het leverde haar geen windeieren op, want ze werd verkozen in 1979 en mocht de functie daarna nog twee keer vervullen.

Een lage stem klinkt dominanter en bekwamer

De toonhoogte van de stem is een belangrijke factor in het stemgedrag van mensen. Tot die conclusie kwamen Rindy C. Anderson en Casey A. Klofstad in 2012. Tijdens een experiment lieten ze 71 proefpersonen spraakfragmenten horen van 10 mannen en 17 vrouwen, die opriepen om voor hen te stemmen. Elk fragment werd met technologie gemanipuleerd, zodat het de ene een keer hogere toonhoogte had en de andere keer een lagere. 35 mannen en 36 vrouwen moesten op basis van de stemmen hun favoriet kiezen uit elk paar en beoordelen welke ze als het aantrekkelijkste, sterkste en jongste beschouwden.

Het resultaat was dat de proefpersonen, ongeacht het geslacht, steeds de mannen met de laagste stem verkozen, omdat ze die aangenamer, fysiek sterker en dominanter vonden klinken. Ook vrouwen met lage stemmen werden als dominant bestempeld, terwijl die met een hoge stem aanlokkelijker werden bevonden.

Foto Pixabay

Daarna werd het experiment herhaald en moesten de deelnemers zeggen welke stemmen ze met kracht en bekwaamheid associeerden. Opnieuw kwamen de lage stemmen het beste naar voren, omdat ze verbonden werden met deze twee leiderscapaciteiten.

Waarom we stemmen op die manier beoordelen, heeft volgens John Archer, professor in de psychologie aan de University of Central Lancashire, te maken met de evolutie. Een vrouw zou namelijk een hogere stem hebben als ze op het punt in haar menstruatiecyclus gekomen is waarop ze het meeste kans heeft om zwanger te raken. Hoge vrouwenstemmen worden dus als begeerlijker gezien, omdat we die toonhoogte automatisch associëren met vruchtbaarheid. Hetzelfde verhaal geldt bij mannen, want een lage stem wijst op meer testosteron en dus meer fysieke kracht, goede genen en gezondheid.

Het effect van de toonhoogte in de praktijk

Om hun stelling ook in de praktijk te bewijzen, onderzocht één van de twee onderzoeksters van het experiment, Klofstadt, 435 verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten. Daaruit bleek dat zowel de mannelijke als vrouwelijke kandidaten met de laagste stemmen 13% meer kans hadden om te winnen. Dat effect van de toonhoogte hield stand ook als andere factoren zoals de campagnevoering en het geslacht van de politicus of politica in rekening werden gebracht.

Foto Pixabay

Een andere interessante vaststelling was het effect van de toonhoogte als twee mannelijke kandidaten of een man en een vrouw het tegen elkaar opnamen. Als één van de mannen een stem had die 40 hertz lager was dan die van zijn tegenstander had hij bijna 14% meer kans om te winnen. Dat effect werd echter tenietgedaan als een man en een vrouw tegenover elkaar stonden, want dan had de man bijna 26% minder kans om als winnaar uit de bus te komen. De onderzoekers zijn er nog niet helemaal uit waarom dit het geval is, maar vermoeden dat mannelijke kandidaten met een erg lage stem misschien te agressief overkomen als ze met een vrouw vergeleken worden.