Chinees namaakschilderij doet bezoekers echt kijken

Gedurende drie maanden liep er een unieke uitdaging in de Dulwich Picture Gallery in Londen. Een van de 270 schilderijen van de permanente collectie, met stukken van Rembrandt, Rubens en Gainsborough, werd vervangen door een namaakschilderij dat in China besteld werd. Bezoekers kregen vervolgens de kans om de vervalsing op te sporen.

Zo'n 3.000 bezoekers lieten hun kennersoog op de collectie vallen, maar slechts 300 kenners hadden het bij het rechte eind. Zij konden de kopie van 'Jonge Vrouw', een werk van de Franse kunstenaar Jean-Honoré Fragonard, onderscheiden van het origineel.

Het experiment was het idee van de Amerikaanse artiest Doug Fishbone, die museumbezoekers wou uitdagen om schilderijen van dichterbij te bekijken. Xavier Bray, de curator van de Dulwich Picture Gallery, was mee met het idee en koos voor het werk van Froganard. "Het is een van onze mooiste schilderijen, maar het houdt de aandacht niet lang vast."

De galerij mailde een fotootje in jpeg-formaat naar een bedrijf in Xiamen, in het zuidoosten van de provincie Fujian. Drie weken later en 109 euro lichter was de galerij in het bezit van de imitatie.

Bray noemde het experiment een prettige ervaring. "Mensen bekeken de werken aandachtiger. In plaats van eerst naar het label en dan naar het schilderij te kijken, deden ze nu het omgekeerde. Vooral kinderen hielden zich bezig met de uitdaging. Zij hebben geen denkbeeld over hoe het werk van een oude meester eruitziet. Zij gaan op zoek naar wat er anders uitziet", aldus Bray. Het experiment zorgde er bovendien voor dat de bezoekersaantallen op twee maanden tijd verviervoudigden.

Het origineel en de imitatie hangen nu zij aan zij in de galerij. Jane Preece, een regelmatige bezoekerster, zegt dat ze de kopie herkend zou hebben. "Het is een donker schilderij, maar het heeft een lumineuze kwaliteit", legde de 75-jarige schilder uit. "De vervalsing ziet er verkeerd uit, het mist die magische kwaliteit."

Het ultieme doel voor Bray was om de oude collectie een beetje terug tot leven te brengen. "We beschouwen de geweldige kunst in dit land als vanzelfsprekend.  Het was mijn bedoeling mensen te doen beseffen hoeveel geluk ze hebben", besluit de curator.