Conflict VS-Iran - "Zonder internationaal nucleair akkoord was Iran nu een kernmacht geweest"
"Zonder het internationale nucleaire akkoord van 2015 was Iran vandaag een kernmacht geweest." Met die stelling heeft de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Josep Borrell vrijdag na afloop van een vergadering met de Europese buitenlandministers onderstreept waarom Europa vasthoudt aan de deal, tot ergernis van de Verenigde Staten. De Amerikaanse president Donald Trump had de Europeanen woensdag opgeroepen om zijn voorbeeld te volgen en uit het internationale akkoord over het Iraanse nucleaire programma te stappen. Hoewel het voortbestaan van het akkoord door die enorme Amerikaanse druk al een hele tijd aan een zijden draadje hangt, bleven de buitenlandministers ook vrijdag de deal verdedigen op een buitengewone vergadering in Brussel over de gespannen situatie in het Midden-Oosten.
"Wij geloven sterk dat het in ons belang is om het akkoord zoveel als mogelijk te vrijwaren", zo verklaarde Borrell. Volgens hem blijft het een belangrijke pijler voor regionale stabiliteit en non-proliferatie. De hoge vertegenwoordiger dringt er wel bij Iran op aan om het akkoord opnieuw volledig te respecteren en de inspecteurs van het Internationale Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) toegang te verlenen tot de sites.
Het akkoord maakte vier jaar geleden een einde aan jarenlange economische sancties tegen Iran, dat in ruil een aantal verplichtingen op zich nam die de internationale gemeenschap moesten geruststellen dat het islamitische regime geen kernwapens ontwikkelt. Sinds de herinvoering van de Amerikaanse sancties ebben de voordelen van de deal voor Teheran echter weg.
Iran legt dan ook steeds meer verbintenissen naast zich neer. Wel blijft het regime in Teheran vooralsnog toegang verlenen aan de IAEA-inspecteurs. Vraag is wat de Europeanen kunnen doen om Teheran te overtuigen. Instex, het mechanisme dat ze hebben opgericht om Iran in staat te stellen olie te verkopen en met de opbrengsten medicijnen en voeding aan te kopen, komt bijvoorbeeld niet van de grond.
De Europese ministers namen zich ook voor om inspanningen te blijven voeren voor een de-escalatie in de regio, met name in Irak. "We moeten vermijden dat een spiraal van geweld in Irak een situatie doet ontstaan die voor iedereen gevaarlijk is en jaren werk voor de heropbouw en stabilisering van het land kan vernietigen", zei Borrell. De Europeanen zijn bijvoorbeeld beducht voor de teloorgang van het werk van de internationale coalitie tegen terreurgroep Islamitische Staat. "De strijd tegen IS blijft onze prioriteit", zei Borrell.
Borrell kreeg van de buitenlandministers een mandaat mee om met alle partners in de regio, inclusief Iran, diplomatieke contacten aan te knopen om bij te dragen aan een de-escalatie en de start van een politieke dialoog over een regionale oplossing voor de crisis.
De Belgische minister Philippe Goffin laat zich daarbij inspireren door de oprichting van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Naar dat voorbeeld zou er gestreefd kunnen worden naar een regionaal dialoogplatform, via een afbakening van gemeenschappelijke belangen en de invoering van vertrouwenwekkende maatregelen onder de landen van de regio. "Dialoog is de enige geloofwaardige optie. Meer dan ooit moeten we bruggen bouwen tussen de aanwezige partijen", zei de minister.
bron: Belga