Daarom is er nog steeds geen vaccin tegen een simpele verkoudheid

Een vaccin 
door
lieselot.tuytens
Leestijd 2 min.

tegen COVID-19 vinden is een aartsmoeilijke opdracht, omdat het virus nog zo nieuw en onbekend is. Toch is er ook nog steeds geen remedie voor een simpele en vaak voorkomende verkoudheid. Dat ligt niet hoofdzakelijk aan de lage ernst van de ziekte, want onderzoekers hebben al genoeg geprobeerd om er een te vinden.

Tegen ernstige virussen, zoals hepatitis A en B en de griep kunnen we al lang ingeënt worden, maar voor een simpele verkoudheid is er nog geen oplossing. De zoektocht naar een vaccin startte al in 1950, maar wetenschappers liepen al snel tegen een belangrijk probleem aan. Dat is volgens Peter Barlow, een immunoloog aan de Edinburgh Napier University in Schotland, dat er zeker 160 verschillende virusstammen circuleren. Die ontdekking gebeurde in 1990 en zette de hele studie van de immunologie op zijn kop, want veel virologen werden hierdoor ontmoedigd. Tegen al die verschillende types verkoudheden zou één remedie immers nooit volstaan. In plaats daarvan moet er naar een oplossing gezocht worden die zoveel mogelijk soorten kleinkrijgt. Allemaal zal waarschijnlijk nooit lukken en dat zou ook te veel kosten.

Wat kunnen ze wel doen?

Onderzoekers denken nu op het punt van een doorbraak te staan om een verkoudheid te kunnen genezen. Er zijn namelijk drie methodes in de omloop, die beloftevolle resultaten opleveren. Een onderzoeksgroep aan het Imperial College in Londen probeert om de virusstructuur van de verschillende types verkoudheden te ontrafelen om zo gemeenschappelijke elementen te vinden. Eens ze die ontdekt hebben, kunnen ze beginnen met het ontwikkelen van een vaccin dat ze aanvalt en dat daardoor effectief is tegen alle virusstammen.

Het farmaceutische bedrijf Meissa Vaccines dat geleid wordt door Martin Moore hanteert een heel andere aanpak. Zij willen de verschillende virusstammen van verkoudheden samenvoegen in één vaccin. Dat gebeurde eerder ook al bij de ziekte polio en bij longontstekingen, want bij die laatste werden maar liefst 23 types samengevoegd in een remedie. Moore is nog ambitieuzer en wil 80 virusstammen mixen tot één formule, zodat ze de vaakst voorkomende verkoudheden kunnen genezen. Dat mag een onmogelijke taak lijken, maar het voordeel is dat de verkoudheidsvirussen gewoonlijk niet muteren. Bijgevolg zal een oplossing jarenlang werken eens ze gevonden is. Voorlopig slaagde hij er al in om 50 virusstammen te combineren, maar het wordt er niet gemakkelijker op. Elk extra type dat toegevoegd wordt, kost handenvol geld en maakt de formule ingewikkelder.

Foto Unsplash

Barlow heeft nog een andere werkwijze, want hij wil het menselijke immuunsysteem het meeste werk laten doen. Als een infectie is vastgesteld, treden er namelijk enkele moleculen in actie, ook wel peptides genoemd. Die verdedigen ons lichaam, waardoor het virus zich niet verder kan vermenigvuldigen. Aangezien die peptides het echter snel laten afweten, wil hij proberen om ze te stabiliseren, zodat ze als medicijn kunnen dienen.

Bijkomende maatschappelijke uitdagingen

Niet enkel de virusstructuur bemoeilijkt de zoektocht naar een vaccin, maar ook enkele bijkomende maatschappelijke uitdagingen staan een doorbraak in de weg. Zelfs als er een remedie ontdekt wordt, zal die waarschijnlijk niet beschikbaar zijn voor gezonde mensen die na elke dagen vanzelf kunnen genezen. Een ander probleem is dat er bij personen getest zou moeten worden of het echt wel om een verkoudheid gaat en niet om een verwante ziekte. Menselijke coronavirussen veroorzaken soms immers identieke symptomen. Toch besluit Barlow dat een vaccin wel belangrijk is, want een verkoudheid kan chronische ademhalingsproblemen verergeren. Dan zou een remedie goed van pas komen en veel levens kunnen redden.

Foto Unsplash