Deze drie levenslessen kunnen we leren van de Japanners
Levensgenieters eten tot ze bankroet zijn
Japan staat bekend voor zijn hardwerkende inwoners, maar in Osaka wonen de grootste levensgenieters van het land. De havenstad zweert trouw aan de kuidaore-cultuur, wat zoveel betekent als ‘je arm eten'. Op elke hoek van de straat vind je restaurants of eetstandjes. Het absolute epicentrum van de gastronomische hoofdstad is Dotonbori. Vroeger was het een culturele wijk met verschillende theaterzalen, waar restaurants en cafés extra volk moesten lokken. Vandaag is de wirwar van straten een echt jungle van neonlichten, eetstandjes met reusachtige fonkelende reclameborden, winkeltjes en kleine casino's waar je allerlei prullaria kan winnen.
Het contrast kan haast niet groter zijn in een traditioneel restaurant, zoals O-noya. Daar heerst vooral een sobere en ingetogen sfeer. Voor je binnen gaat, moet je je schoenen inruilen voor pantoffels. De gangen worden geserveerd aan een horigotatsu – een lange, lage tafel – zonder al te veel tierlantijntjes en nadien kan je relaxen in een zentuin. De schotels zijn dan weer tot in de details verzorgd. Elk gerechtje is net een kunstwerk, een hemel voor foodies die graag uitpakken op Instagram.
Wie lang wil leven, moet duiken
In het kustdorpje Osatu in de regio Ise-Shima staan parels centraal, die daar rechtstreeks uit de zee gevangen worden. En de duikers die de abalone – een slijmerige zeeslak die parels maakt – vangen, zijn de vrouwen van de ama hut Hachima. Ze zijn rond de 60 à 70 jaar oud. De oudste van de groep is zelfs 90 en duikt al meer dan 70 jaar bijna dagelijks de zee in. Door hun jarenlange training hebben ze trouwens een techniek ontwikkeld waardoor ze bijzonder lang hun adem kunnen inhouden. Vroeger doken ze de zee in in hun traditionele kledij, maar nu beschermen ze zich met wetsuits.
Het is een activiteit die je bijzonder kwiek houdt. Want niets wijst erop dat de vrouwen al zoveel jaren op de teller hebben staan. Er zijn veel elementen die daartoe zouden kunnen bijdragen: op het menu staat elke dag verse vis, ze hebben bijzonder veel lichaamsbeweging en brengen elke dag door in de frisse zeelucht. De vrouwen wijten hun gezondheid zelf aan hun samenhorigheid. Na het duiken, koken ze de vis samen rond het vuur, en babbelen en dansen ze.
De duiksters zijn een uitstervend ras. Hoe vitaal ze ook nog mogen zijn, de opvolging is niet verzekerd. De jongste is in de 20, maar zij is eerder de uitzondering dan de regel. Daarnaast staan de ama-vrouwen ook onder druk door de industriële visvangst. Daarom richt de ama hut zich nu ook op gasten en toeristen. De hut wordt uitgebaat als restaurant en er worden speciale pendelbusjes ingelegd voor toeristen. Hoewel er op de folders opgeschept wordt dat er ook wifi beschikbaar is, gaat er niets verloren aan de authenticiteit. De vrolijke vrouwen, die nauwelijks Engels spreken, houden trouw vast aan hun levensstijl en gemeenschapsgevoel, en zijn ze de ideale gastvrouwen.
Voor elk kwaaltje is er wel een god die kan helpen
Al meer dan duizend jaar lang trekken Japanners van alle lagen van de bevolking erop uit voor een pelgrimstocht naar Kumano, een van de meest spirituele gebieden van het land. Kumano Kodo is een beroemd netwerk van vijf pelgrimsroutes naar en in het Kii-Gebergte op Kii, het grootste schiereiland van Japan. Het netwerk is bovendien uitgeroepen tot werelderfgoed van Unesco, net zoals de zusterroute Camino de Santiago. De paden strekken zich uit over de bergachtige Kansai-regio en verbinden belangrijk religieus erfgoed met elkaar.
Zo passeer je onderweg drie grote shinto-schrijnen en een tempel. Het shintoïsme is een van de oudste godsdiensten van het land waarbij verschillende natuurgeesten worden aanbeden en is sterk verankerd in de maatschappij. De meeste Japanners zijn zowel aanhangers van het shinto als het boeddhisme. Iedereen kan de goden aanspreken, ook westerse toeristen, op voorwaarde dat je je op de juiste manier gereinigd hebt. Dan is het een kwestie van de aandacht van de geesten te trekken. Dat doe je door een muntje te gooien, twee keer te buigen, twee maal te klappen zodat ze wakker zijn, je wens uit te spreken en vervolgens nog eens te buigen als dank.
Op de routes vind je ook allerlei ojio (kleine shrines) voor specifieke goden. Daar kan je met hetzelfde ritueel terecht voor allerlei kwaaltjes, zoals rugpijn of verlamming, of hulp bij bijvoorbeeld een vlotte bevalling.
Wie niet op zoek is naar soul searching, kan ook gewoon voor de ervaring een tocht maken. De paden leiden je door de prachtige Japanse natuur en onderweg ontdek je het plattelandsleven in al zijn eenvoud. Een ideale plek om tot rust te komen.
Heleen De Bisschop
Praktisch
• Finnair vliegt vanuit Brussel dagelijks naar Osaka www.finnair.com
• Vanuit Osaka kan je met de Kintetsu express-trein naar onder meer Kyoto, Kobe, Ise-Shima en Nagoya www.kintetsu.co.jp
• Vanuit het station van Toba rijden er shuttlebusjes naar de Ama hut Hachiman
• Meer informatie over Kumano Kodo vind je in het Kumano Hongu World Heritage Center