Dragen we binnenkort allemaal digitale kleding?

Digitale mode klinkt als iets dat enkel in de verre toekomst kan bestaan, maar eigenlijk hebben we er nu al mee te maken. Magazines als Elle en Glamour pakten eerder dit jaar al uit met virtuele modellen op hun voorpagina, dus de stap is klein.

Meer vervuilend dan luchtvaart

Wie op Instagram enkele modebloggers volgt, heeft zich vast weleens verbaasd over hun kledingcollectie. Niet alleen geven ze zelf hoge bedragen uit aan hun kledingkast, maar ze krijgen bovendien heel wat gratis items opgestuurd. Die dragen ze vaak maar voor een foto en vervolgens belandt de kleding in een vergeethoekje. Leuk voor hen, maar dat gaat wel ten koste van het milieu. Volgens een recent rapport van het Circular Fibres Initiative stoot de mode-industrie meer broeikasgassen uit dan de luchtvaart- en scheepvaartindustrie. Fast fashion speelt daarin een belangrijke rol en het is dus meer dan nodig om alternatieven te bedenken.

Duurzame mode is een van die oplossingen. Door in te zetten op kwaliteit in plaats van kwantiteit kan de impact van de modewereld op ons milieu sterk verlaagd worden. Lokale grondstoffen, productieprocessen die minder water verbruiken en correcte arbeidsvoorwaarden zijn een stap in de goede richting. Toch zijn er ook dan nog nadelen verbonden aan de kledingindustrie. Ten eerste zouden mensen dan al massaal de overstap moeten maken naar duurzame kledij, wat betekent dat we met z'n allen minder kleding moeten kopen en bewuster over onze keuzes moeten nadenken. Als je weet dat 40% van alle bestellingen bij webshops die gratis retour aanbieden ook effectief worden teruggestuurd, is de impact van die bestellingen en retours iets om in het achterhoofd te houden. Ten tweede bezorgt het ontwerpers kopzorgen: ze moeten rekening houden met de productieprijs, de mogelijkheden die het materiaal te bieden heeft etc.

Virtuele mode

Hier maakt de digitale mode haar intrede. Zoals eerder gezegd maken magazines al gebruik van virtuele modellen op hun voorpagina's, maar ook de doorsnee consument kreeg ooit al te maken met virtuele mode. Denk bijvoorbeeld aan het computerspelletje Sims, waarin je je personage naar hartenlust kan aankleden. Voor ontwerpers biedt virtuele kleding dan weer andere voordelen. Ze moeten geen rekening houden met het kostenplaatje van hun grondstoffen, blijven niet met resten zitten en ook de mogelijkheden die het materiaal biedt, zijn niet van toepassing. Verder komen er tijdens het productieproces ook geen dieren of slecht betaalde arbeidskrachten aan te pas.

Bij digitale mode zijn er op dit moment twee mogelijkheden: Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR). Bij die eerste zijn de creaties alleen via een speciale bril of toestel te zien, bij de tweede kan je bijvoorbeeld door middel van je smartphone een tweede 'laag' over de realiteit leggen. Vooral die laatste is interessant om een oplossing te bieden voor onder andere influencers. Op die manier kunnen zij immers makkelijk eindeloze outfits posten, zonder dat ze effectief kleding moeten kopen of ontvangen. Maar ook webshops kunnen van de technologie gebruikmaken en doen dat nu al. Onder andere Ace & Tate, L'Oréal en Gucci bieden klanten de mogelijkheid om producten te 'passen' via hun smartphone. Zo is de kans kleiner dat mensen bestellingen retourneren en wordt de impact op het milieu beperkt. Een ander fenomeen zijn modecollecties die enkel virtueel bestaan, zoals die van het Nederlandse bedrijf The Fabricant. Zij ontwierpen de eerste blockchain-jurk, die in mei onder de hamer ging voor 9.500 dollar.

Duurzame oplossing

Hoewel virtuele kleding heel wat voordelen biedt, kan je je vragen stellen bij het fenomeen. Bij webshops is de evolutie zonder twijfel positief. Minder mislukte bestellingen zorgt voor minder CO2-uitstoot en minder verpakking. Maar bij influencers en digitale collecties ligt de zaak anders. Instagram is nu al vrij tot zeer nep, maar als de kleding ook nog eens compleet onbestaand is, wordt er wel een nieuw niveau van onechtheid gecreëerd. Bovendien is het niet zeker dan virtuele kleding onze honger naar fysieke mode stilt. We hebben immers nog altijd kleding nodig op dagdagelijkse basis, tenzij iedereen massaal met een VR-bril gaat rondlopen en iedereen dus in de echte wereld gewoon naakt kan rondlopen. Maar voor het zover is - en we hopen dat die tijd nooit komt - is duurzaam gefabriceerde kleding, waarbij kwaliteit boven kwantiteit gaat, wellicht een betere uitkomst.