Europees Hof van Justitie velt vandaag langverwacht CETA-arrest
De Europese Unie en de Canadese regering rondden de onderhandelingen over hun bilateraal vrijhandelsakkoord in 2016 af. De formele goedkeuring door de Europese lidstaten liep echter vertraging op omdat het Waals gewest dwarslag, waardoor België niet kon instemmen.
Toenmalig Waals minister-president Paul Magnette, aan het hoofd van een regering met PS en cdH, haalde toen in binnen- en buitenland de krantenkoppen met zijn verzet tegen het ISDS-arbitragesysteem (Investor-State Dispute Settlement System) dat in het akkoord vervat zit en het vooruitzicht op een 'stelsel van investeringsgerechten' (Investment Court System, ICS) dat ISDS moet vervangen.
De geschillenbeslechting moet buitenlandse investeerders de kans geven om staten voor een arbitragehof te dagen als ze vinden dat een overheidsmaatregel hun belangen schaadt. In tegenstelling tot het gewraakte ISDS zal het ICS-systeem niet werken met ad-hoctribunalen, maar met professionele en onafhankelijke rechters die transparante procedures hanteren.
Impasse doorbreken
De impasse over het CETA-verdrag, die de federale regering van Charles Michel in een diplomatiek ongemakkelijke situatie deed belanden, werd doorbroken door een intra-Belgisch akkoord. Er werd op Europees niveau een 'interpretatieve verklaring' aan de tekst toegevoegd en er werd overeengekomen dat België aan het EU-Hof zou vragen of de voorziene geschillenbeslechting compatibel is met het Europees recht. D
oor dat akkoord kon de goedkeuring van het CETA-verdrag toch doorgaan en het akkoord in september 2017 in werking treden, hoewel slechts voorlopig en zonder het nieuwe stelsel van de ICS-investeringsgerechten.
Eind januari van dit jaar zei de advocaat-generaal van het EU-Hof reeds dat het geschillensysteem wat hem betreft niet strijdig is met het Europese recht. De opinie van de advocaat-generaal wordt meestal gevolgd door de rechters wanneer zij hun definitieve arrest vellen. Zetten ze dinsdag het licht op groen, dan kunnen ook Wallonië en Brussel CETA ratificeren. Vlaanderen en het federaal parlement deden dat al eerder.