Kunnen kiesmannen president Trump tegenhouden?

Hoe zit het precies met die kiesmannen?

Op 8 november kozen de Amerikanen Donald Trump als nieuwe president. Hoewel hij in absolute cijfers ongeveer drie miljoen stemmen minder kreeg dan de Democratische presidentskandidaat Hillary Clinton, won de Republikein de verkiezingen omdat hij het meeste kiesmannen binnenhaalde. Elke staat krijgt een bepaald aantal kiesmannen, afhankelijk van het aantal inwoners. Wie in een staat de meerderheid van de stemmen binnenhaalt, krijgt meteen alle kiesmannen van die staat. Zo gaan er dus soms stemmen verloren. Trump kreeg 306 kiesmannen achter zich, tegenover 232 voor Hillary Clinton.

Wat is het probleem?

Er komen heel wat protesten omdat Trump niet de meeste stemmen behaalde. Ook de geruchten dat Rusland zich gemengd zou hebben met de verkiezingen, doet de Republikein niet veel goed. Russische hackers braken in op servers van de Democratische partij en zouden onder meer e-mails van prominente partijleden hebben gelekt aan WikiLeaks.

Volgens Larry Lessig, een professor grondwettelijk recht aan universiteit van Harvard, zouden heel wat Republikeinse kiesmannen tegen Trump willen stemmen. Slechts één kiesman kondigde dat ook officieel aan, de Texaan Chris Suprun. Hij weigert op Trump te stemmen, omdat uit zijn uitspraken en zijn tweets voortdurend blijkt dat hij ongeschikt is voor het presidentschap.

Kunnen leden van het kiescollege de stem van het volk negeren?

Volgens de Amerikaanse grondwet kan dat. Het kiescollege moet kunnen voorkomen dat iemand die duidelijk ongeschikt is voor het presidentschap aan de macht zou komen. Toch leggen ongeveer de helft van de staten de kiesmannen wettelijk op om te stemmen op de kandidaat die het volk heeft aangeduid. Maar nog nooit is een kiesman gestraft als hij zich daar niet aan hield.

Hoe wordt er gereageerd?

Er gaan opnieuw stemmen op om het systeem te veranderen. Heel wat Amerikanen trokken de straten op om te protesteren tegen de verkiezing van Trump. Ondertussen heeft de Amerikaanse regisseur Michael Moore de Republikeinse kiesmannen aangeboden hun eventuele boete te betalen als zij hun kandidaat de rug toekeren. "Alstublieft, breng onze natie niet in gevaar door voor Trump te stemmen", schrijft Moore in een Facebookbericht.

Is er een kans dat Trump geen president wordt?

In theorie kan het, maar de kans is bijzonder klein. De schattingen over het aantal ‘ontrouwe' kiesmannen lopen uiteen: het gaat van 1 tot 25. Er zijn er 37 nodig om Trump van de troon te stoten. Het resultaat van de stemming maakt senaatsvoorzitter Joe Biden bekend op 6 januari in de Senaat.