Lisa Joy van 'Westworld': "Ik ben nooit een grote fan geweest van westerns"

Wat is het verschil tussen een mens en een robot met artificiële intelligentie? Op die vraag bouwt ‘Westworld' nu al twee seizoenen lang bijzonder uitdagende televisie. De titel verwijst naar een artificiële westernwereld waar de gasten al hun lusten, agressie en dromen kunnen botvieren op robots (zogenaamde ‘hosts') die nauwelijks te onderscheiden zijn van echte mensen. Tot die robots echt zelfbewust worden en in opstand komen. We trokken naar Londen voor een gesprek met Lisa Joy, samen met Jonathan Nolan de drijvende kracht achter de spraakmakende serie.
door
Mare
Leestijd 4 min.

Net zoals ‘Game of Thrones' is ‘Westworld' ambitieuze en grootschalige televisie, met een verhaal dat zich op verschillende locaties en niveaus afspeelt. Hoe houden jullie dat allemaal in de hand?

Lisa Joy: «Met heel veel moeite. (lacht) We kijken in de eerste plaats naar de personages. Welke karakters interesseren ons het meest om te vertellen wat we willen vertellen? De serie wordt gedreven door een centraal verhaal en een reeks hoofdpersonages, die ons de ruimte geven om soms een zijpad te bewandelen en de hele wereld rijker te maken. Om die reden heb je in het tweede seizoen enkele afleveringen rond personages die voordien nauwelijks aan bod zijn gekomen, zoals de ‘Ghost Nation'-indianen. Die aflevering vertelt niet alleen meer over die groep maar werpt ook een andere blik op de geschiedenis van het park als geheel.»

Hoe komt het dat we in de serie zo weinig vrouwen het park zien bezoeken?

«Een van de redenen waarom Jonathan en ik ‘Westworld' een aantrekkelijk idee vonden, is dat we de western en het sciencefictiongenre konden bekijken door de ogen van personages die niet vaak aan bod komen. Ik ben nooit een grote fan geweest van westerns omdat ik geen voeling heb met die extreem mannelijke wereld. De vrouwen in die wereld interesseerden me echter wel, net omdat ze doorgaans heel weinig plaats krijgen in die verhalen. Daarom concentreren we ons in ‘Westworld' voornamelijk op vrouwelijke robots. Toen we aan de serie begonnen, dachten we aan allerlei menselijke gasten, van kinderen tot een vrouwelijke revolverheld. Alleen hebben we niet genoeg tijd om ook de lieflijke en vredige kant van het park te tonen. Bovendien maak je daarmee helaas geen spannende serie. Dus hebben we het over de traumatische ervaringen van die vrouwelijke robots, en die worden door de band aangericht door mannen.»

‘Westworld' is sciencefiction maar komt soms dicht in de buurt van de realiteit. De criminele verborgen agenda van Delos, de firma die het park uitbaat, doet bijvoorbeeld sterk denken aan de praktijken waarvan Facebook en Google beschuldigd worden.

«We zijn Facebook en Google heel dankbaar voor de virale marketing die ze gedaan hebben voor ons. (lachje) Het is niet zo'n grote openbaring, denk ik. Iedereen die sociale media gebruikt, weet dat de gegevens die je daar invoert een commerciële waarde hebben voor die sites. Ik heb vandaag zodanig veel cookies op mijn computer dat Facebook, Google en al die andere sites al weten wat ik wil voor ik het zelf besef. En ze herinneren me daar voortdurend aan. Het is dus geen verrassing dat ze grof geld verdienen met onze data. ‘Westworld' vertrekt van dat idee en vergroot het uit om pertinente vragen te stellen. Is het erg dat Google weet dat je Kleenex nodig hebt? Op zich niet, maar bedrijven en groeperingen kunnen die gegevens ook gebruiken om je selectieve of foute informatie te sturen op basis van je online profiel. Op die manier kunnen ze de wereldgeschiedenis beïnvloeden, wat volgens mij nu al gebeurt. Het gaat dus om veel meer dan Kleenex.»

Artificiële intelligentie staat centraal in deze serie. Hebben we binnenkort allemaal zo'n kunstmatige mens in huis?

«Dat denk ik niet. Het zou me verbazen mochten we ooit menselijke robots ontwikkelen die zo veelzijdig zijn als Evan Rachel Wood en Thandie Newton. A.I. zal echter op een heel andere manier ons leven binnendringen, en veel sneller dan we denken. Je hoort vaak zeggen dat artificiële intelligentie geen gevaar vormt omdat het nog verre toekomst is. Dat klopt, als je uitgaat van robots zoals wij die laten zien. Maar dat is slechts één manier om naar A.I. te kijken. Je kunt het ook omkeren. Het is veel gemakkelijker om mensen te ontleden dan we denken. We zien onszelf graag als complexe en diepzinnige wezens, maar als je je leven bekijkt, zie je al snel dat het uit heel eenvoudige en terugkerende elementen bestaat. Daarom kan Google het ook probleemloos ontcijferen. In die zin zal het volgens mij niet lang meer duren voor A.I. een voelbaar effect heeft op ons leven.»

Het ligt niet voor de hand dat je bekende acteurs als Anthony Hopkins, Evan Rachel Wood en Ed Harris seizoen na seizoen aan boord kunt houden. Hoeveel seizoenen willen jullie maken?

«Daar hebben we eerlijk gezegd nog nooit over nagedacht. De hele serie gaat over de gevaren die gepaard gaan met overmoed en dan lijkt het me niet verstandig om nu te zeggen dat we vijf seizoenen ‘Westworld' zullen maken. (lacht) De acteurs zijn maar een van de dingen die kunnen foutlopen. Ik kan wel zeggen dat we van bij het begin een volledig verhaal hebben uitgezet dat bestaat uit hoofdstukken die we naar believen kunnen uitbreiden. We wisten bijvoorbeeld dat het eerste seizoen zou gaan over bewustzijn en het tweede over onsterfelijkheid en de ware bedoelingen van het park. Nu dit seizoen afgerond is, willen we weer andere vragen beantwoorden. Ik heb ook al een goed idee voor het allerlaatste shot van de hele serie. Maar dat ga ik jou natuurlijk niet verklappen.» (lacht)

Ruben Nollet

De twee seizoenen van ‘Westworld' zijn te bekijken op Telenet Play More en BeTV.