Meryl Streep zingt vals in 'Florence Foster Jenkins'

De koningin van Engeland, Philomena, Lance Armstrong (‘The Program') en nu ook Florence Foster Jenkins: uw films zijn vaak gebaseerd op echte gebeurtenissen of mensen...

Stephen Frears: "Nee, ik las gewoon een scenario dat me aansprak, en toevallig ging dat over een vrouw die echt bestaan heeft. Ik weet niet of ik me zozeer door waargebeurde feiten laat inspireren. Wanneer ik een interessant scenario lees, wordt het vanzelf fictie voor mij."

En in het verhaal van Florence Foster Jenkins, was het daar de realiteit of de fictie die u aantrok?

"Wel, nadat ik het scenario gelezen had, ben ik op YouTube naar opnames van Jenkins gaan luisteren, maar ik ben niet gaan uitzoeken wie ze eigenlijk was. Ik heb altijd de indruk gehad dat haar verhaal recht uit een van die ouderwetse Paramountkomedies kwam. Dat vond ik er zo leuk aan: het deed me denken aan de films waar ik naar keek als kind. Vooral voor de tweede wereldoorlog produceerde Paramount dat soort komedies, met Cary Grant... ik heb altijd een zwak gehad voor die films."

Hoe verloopt uw samenwerking met de scenarist, in deze film, maar ook in het algemeen?

"Doorgaans ontdek ik terwijl ik een scenario lees een verhaal dat iemand heeft uitgevonden. Hij of zij heeft de wereld gecreëerd waarin het verhaal zich afspeelt. Wanneer ik beslis om de film te maken, moet ik dat verhaal zo goed mogelijk vertellen, met enkele ingrepen hier en daar om het interessanter te maken of scènes beter te doen uitkomen. Maar de creatie zelf is al gebeurd, die staat centraal. Ik kom op de tweede plaats."

U speelt toch ook een rol in het creatieve proces...

"Ja, maar die van de scenarist is groter. Hij heeft het hele verhaal geschreven. Ik zeg gewoon: ‘Zouden we dit niet beter zo of zo aanpakken. Wat denk je?' En ik probeer te begrijpen waarom ze het zo geschreven hebben."

U vindt de scenarist belangrijker dan de regisseur?

"Ja, ik kom uit het theater, waar de auteur op de eerste plaats staat."

Controleert u ondanks het fictieve aspect de waargebeurde elementen van het verhaal dat u verfilmt?

"Niet echt. Het hangt ervan af. Het is ook niet altijd mogelijk. Bij 'The Queen' wist ik duidelijk wat de feiten waren. Af en toe vertellen mensen je dan dingen waarvan je zegt: ‘Dat werkt echt. Mogen we het gebruiken?'"

Niemand durft tegen Florence te zeggen dat ze vals zingt. De film stelt ons eigenlijk de vraag of we een mooie leugen verkiezen boven een wrede waarheid...

"Soms denk ik van wel. Het is een vraag die een belangrijke plaats inneemt in je leven zodra je kinderen krijgt. Je vraagt je voortdurend af: ‘Moet ik ze de waarheid vertellen? Of behoed ik ze ervoor?' Hetzelfde gebeurt als je lesgeeft, zoals ik (aan de National Film and Television School in Beaconsfield, red.), je denkt de hele tijd: ‘Moet ik hen aanmoedigen? Of moet ik hen waarschuwen?' Als lesgever vind ik het leven vaak best ingewikkeld. Ik wil de mensen natuurlijk het liefst aanmoedigen, maar tegelijk wil ik hen geen tijd doen verliezen. Het is een verantwoordelijkheid die je op je neemt. Soms moet je kiezen tussen aardig zijn en oprecht zijn."

In de film zien we naast Meryl Streep en Hugh Grant ook Simon Helberg aan het werk, bekend van zijn rol als Wolowitz in ‘The Big Bang Theory'…

"Ja, hij acteert in de populairste tv-reeks ter wereld! Ik heb er nog nooit naar gekeken, maar iemand had me over hem gesproken, dus ben ik naar hem toegegaan, en ik vond hem fantastisch! Hij is trouwens een begaafd musicus: wanneer je hem in de film piano ziet spelen is hij het echt zelf die speelt!"

Wat was het moeilijkste aan deze film?

"Waar het op aankomt is het evenwicht te behouden tussen tragedie en komedie, tussen de grappige en de droevige scènes. Je moet de juiste toon vinden, dat doe je op het gehoor. Als je de juiste toon te pakken hebt, komt de rest wel. Eigenlijk is het een soort muzikale oefening. In alle films, maar zeker in deze is de toon heel belangrijk."

In dit geval is de verkeerde toon misschien net de goede, aangezien ze vals zingt!

"In elk geval hoor ik het als de toon niet goed zit. Dat hóór je echt: je kijkt meer met je oren dan met je ogen. Zo draaide Billy Wilder zijn films. En John Huston had de gewoonte de set de rug toe te keren!"

Wat is uw volgende project?

"Ik ga waarschijnlijk een film maken over koningin Victoria, die aan het einde van haar leven enorm verknocht was aan een Indiase dienaar. Het scenario is van de hand van Lee Hall, de scenarist van ‘Billy Elliott'. Het is de eerste keer dat ik met hem werk. Ik kreeg zijn scenario in handen, las het en was verkocht. Zoals dat meestal gaat bij mij!"

Elli Mastorou

@cafesoluble