Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet: "Trein komt niet meer op de tweede plaats"

Meer treinen, stiptheid, aanbod... De verwachtingen voor het spoor zijn enorm.

"Inderdaad. Het succes van de Hello Belgium Railpass (meer dan 3,2 miljoen bestelde exemplaren) is het bewijs dat er een enorm klantenbestand is voor de trein, dat gewoon vraagt om geactiveerd te worden. Dat is niet zo verwonderlijk, want de trein heeft veel troeven. Ik ben zelf lang pendelaar geweest, al weet ik niet of mijn nieuwe verplichtingen dat nog altijd mogelijk zullen maken. De trein is een plek waar je mensen ontmoet, waar je leest, werkt, rust... Dus je moet een aanbod hebben dat aan die vraag voldoet."

Een van de belangrijkste elementen is de prijs van een ticket. Hoe ziet u dat?

"Dat is een van de punten die ik ga bespreken met de betrokken partijen. Ik heb nog niet alle verantwoordelijken voor dit dossier ontmoet, dus ik kan er nog niet veel over zeggen. Maar het is belangrijk dat de trein toegankelijk blijft en er zijn prioritaire categorieën. Ik denk aan jongeren en senioren. We moeten ook rekening houden met het feit dat er overdag een heleboel treinen rijden met veel beschikbare plaatsen die bezet moeten worden. Het is in elk geval essentieel om concurrerende formules aan te bieden. We gaan de NMBS voor tien jaar het statuut van enige operator toekennen. Kwestie van haar de nodige zichtbaarheid te geven om een dergelijk aanbod te ontwikkelen."

Hoe zit het met het Gewestelijk ExpresNet?

"Het is natuurlijk de bedoeling dat zo snel mogelijk af te ronden. Er zijn middelen voorzien om het af te werken. Dat is belangrijk, want we moeten pendelaars een vlotte verbinding van en naar de stad aanbieden."

Als we het over de trein in België hebben, gaat het ook over de aansluiting van kleine stations. Wat zijn uw plannen voor landelijke zones?

"Ik zal ervoor zorgen dat kleine stations open blijven. Ze maken deel uit van het systeem om de stadscentra te voeden. Er is dus geen sprake van een vermindering van het landelijke aanbod. Integendeel, we gaan werken aan een betere coördinatie, ten gunste van de inwoners van deze regio's."

Zowat overal in Europa maken nachttreinen een comeback. Wilt u de NMBS daarbij betrekken?

"Ik wil dat het aanbod van nachttreinen uitbreidt in Europa. Het is belangrijk een alternatief te bieden voor middellangeafstandsvluchten. In deze sector kan de NMBS alleen optreden in samenwerking met andere spoorwegmaatschappijen. Maar België heeft zeker zijn plaats in een netwerk van nachttreinen. We zijn een knooppunt van Europese verbindingen en daar moeten we van profiteren."

Dat vraagt flink wat middelen...

"Natuurlijk. Maar we willen herinvesteren in de trein. Dat staat duidelijk in het regeerakkoord, het groenste ooit! De NMBS mag niet meer op de tweede plaats komen. Deze herinvestering in het spoor is essentieel als we onze doelstelling willen bereiken om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen. Dat is absoluut noodzakelijk om het akkoord van Parijs te respecteren (dat de klimaatopwarming wil beperken tot 1,5 à 2°). Het gaat trouwens niet om uitgaven, maar om investeringen. De ontwikkeling van hernieuwbare energieën zal veel jobs creëren."

Op social media is er ongerustheid over het verlies van jobs in de kernenergiesector...

"Er zullen natuurlijk begeleidende maatregelen voor deze werknemers zijn. De kernuitstap in 2025 betekent niet dat alles in één keer stopt. Er zal nog veel ontmantelingswerk zijn. Die expertise zullen we daarna ook kunnen exporteren, aangezien meerdere landen overwegen om deze technologie op de lange termijn niet meer te gebruiken."

Het andere grote mobiliteitsthema is de bedrijfswagen. Vindt u het jammer dat die blijft bestaan?

"We hebben een goed regeerakkoord onderhandeld. Maar het is inderdaad het resultaat van compromissen. Wat de bedrijfswagens betreft: die moeten, zolang ze bestaan, zo weinig mogelijk vervuilen. Daarom willen we de hele vloot elektrificeren tegen 2026. Daarnaast zullen we een brede belastinghervorming doorvoeren. We willen de bedrijfswagen vervangen door cash. Het is natuurlijk niet de bedoeling om een deel van de verloning van de betrokkenen af te pakken. Maar we vinden dat die cash moet worden betaald, zodat iedereen ermee kan doen wat hij wil. Tot het zover is, moeten we het bestaande systeem beheren."

Zal dat genoeg zijn om de mobiliteitsproblemen in ons land op te lossen?

"Ik wil niet de mobiliteitsminister zijn die binnenkomt en zegt dat hij alles gaat oplossen. We willen snel handelen, want de filedruk in de steden gaat ten koste van de economie en de gezondheid van onze kinderen. Maar we moeten ook in de diepte handelen. Ons plan is het land te structureren om de mobiliteitsproblemen op lange termijn aan te pakken. Dat is een grote klus, die we zullen klaren voor de toekomstige generaties."

Camille Goret