MOVIES. 'Downton Abbey' is de volgende: van het kleine naar het grote scherm en weer terug
Toen het medium televisie in de jaren 50 de wereld veroverde, voorspelden velen dat cinema die klap nooit meer te boven zou komen. Toen 50 jaar later het internet en de streamingplatformen hun opwachting maakten, klonk het dat televisie op haar laatste benen liep. In 2019 stellen we vast dat geen enkel medium dood is en dat het hele wereldje min of meer vreedzaam samenleeft en -werkt. Soms letterlijk.
Eerst de serie, dan de film
In de jaren 70 moest Hollywoodstudio Paramount een antwoord verzinnen op het enorme succes van 'Star Wars'. Ze besloten om een 10 jaar oude sciencefictionserie die tijdens heruitzendingen steeds meer in de smaak was gevallen een nieuwe kans te geven. En zo groeide 'Star Trek' uit tot de gigantische franchise die we vandaag kennen, met naast bioscoopfilms en tv-spinoffs ook games, tekenfilmseries en prequels. Sindsdien is het bijna een logische zet geworden om aan de laatste aflevering van een succesvolle Amerikaanse tv-serie nog een vervolg te breien in de vorm van een langspeelfilm. Van 'X-Files' tot 'Spongebob Squarepants' met tussendoor onder meer 'Twin Peaks', 'The Simpsons', 'South Park' en 'Sex and the City', de lijst is veel te lang om hier helemaal af te haspelen. Het resultaat haalt bovendien niet altijd het niveau van de originele serie, om de pijnlijke 'Sex and the City 2' maar heel snel te vergeten.
Er bestaat ook een andere optie: iets nieuws maken op basis van een oud idee. Brian De Palma deed het in 1996 bijvoorbeeld met zijn film 'Mission: Impossible', die 20 jaar na de oorspronkelijke reeks uitkwam en stevig scoorde aan de bioscoopkassa. We kennen het vervolg. Noem het nostalgie of een gebrek aan inspiratie, maar de techniek om oude tv-series uit de kast te halen en ze met een nieuwe look in de filmzalen te planten, is de laatste jaren zeer in trek. Denk maar aan Ben Stiller en Owen Wilson als 'Starsky & Hutch', Jonah Hill en Channing Tatum in '21 Jump Street', Nicole Kidman in 'Bewitched' of Zac Efron en Dwayne Johnson als strandwachters in 'Baywatch'. Tot groot plezier - of diep ongenoegen - van de fans van het eerste uur.
Je hoeft trouwens niet naar Hollywood te vliegen om het concept in al zijn glorie te zien. 'Windkracht 10', 'Vermist', 'Witse', 'Code 37', 'Safety First' en uiteraard 'De Kampioenen', het zijn maar enkele van de Vlaamse series die de weg naar de bioscoop gevonden hebben.
Eerst de film, dan de serie
De weg tussen serie en cinema is echter geen eenrichtingsstraatje. Het omgekeerde is evengoed mogelijk. Neem nu 'Buffy the Vampire Slayer'. Schrijver Joss Whedon was zo teleurgesteld over het lot dat zijn energieke vampierenjager in de bioscoop te beurt was gevallen dat hij het idee ombouwde tot een serie. En wat voor een. Vijf jaar later groeide de gelijknamige reeks uit tot een monsterhit die de herinnering aan de oorspronkelijke film in een mum van tijd wegblies. 'M*A*S*H', 'Highlander', 'Clueless' en 'Police Academy' zijn nog voorbeelden van series die een gelijkaardig parcours hebben afgelegd. Die tendens tekende zich echter pas duidelijk af toen de streamingplatformen met hun eindeloze ruimte en mogelijkheden aan de deur klopten.
Vandaag keren series gretig terug naar het universum van films - en vaak cultfilms. Laten we de Netflix-catalogus eens openslaan. 'Bates Motel' neemt ons weer mee naar de angstaanjagende wereld van Hitchcocks 'Psycho'. In 'Hannibal' kruipt Mads Mikkelsen in de ijskoude huid van de charismatische kannibaal uit 'Silence of the Lambs'. 'Scream' jaagt je net zoals in de jaren 90 de stuipen op het lijf. En 'Fargo' wandelt rond in de unieke ambiance van de klassieker van de gebroeders Coen. Een recept voor gegarandeerd succes is het trouwens niet. Soms mikken de makers in de roos, blazen ze de originele film nieuw leven in en vallen ze opnieuw in de prijzen ('Fargo', 'Hannibal'). Soms slaan ze de bal grandioos mis en is het snel weer uit met de pret - zoals na amper twee seizoenen het geval was met de serie 'She's Gotta Have It', naar de film van Spike Lee.
En hoe ziet de toekomst eruit? Deze week paradeert 'Downton Abbey' op statige wijze de bioscopen binnen, maar het gepingpong tussen de schermen is nog lang niet afgelopen. Disney lanceert dezer dagen zijn eigen streamingkanaal Disney+, en een van de eerste producties die daarop te zien zullen zijn, is de allereerste live action-serie uit het 'Star Wars'-universum: 'The Mandalorian'. Daarnaast bereidt 'John Wick' zich voor om naar het kleine scherm over te stappen via 'The Continental'. Omgekeerd zien we Kristen Stewart eind november in de cinema terug als een van 'Charlie's Angels' (al is het maar de vraag hoeveel van haar fans de originele serie uit de jaren 70 überhaupt gezien hebben).
Of je nu een fan bent van al die bewerkingen en spin-offs of een overtuigde purist, er is geen ontsnappen aan. Een opmerkelijke uitzondering is 'Friends', dat na 15 jaar en talloze geruchten nog altijd aan de lokroep weerstaat. Maar hoe lang zal dat nog duren?
Elli Mastorou