SpotlightNews

MOVIES. Milieu-advocaat Rob Bilott over ‘Dark Waters': "Dit probleem is veel groter dan honderd dode koeien in West-Virginia"

22 jaar. Zo lang vecht de Amerikaanse advocaat Rob Bilott al tegen DuPont en andere chemische multinationals die er hun hand niet voor omdraaien om mensen te vergiftigen en het milieu te vervuilen. De film ‘Dark Waters' geeft zijn strijd knap weer, en Bilott was onlangs in Brussel om ons een stand van zaken te geven. De kans om een bescheiden held te ontmoeten, liet Metro alvast niet liggen.
door
Janne
Leestijd 4 min.

Bilotts strijd spitst zich toe op zogenaamde ‘eeuwige chemicaliën', stoffen die specifiek ontworpen zijn om nooit of slechts extreem langzaam af te breken. De lijst met producten waarin ze verwerkt zijn, is even ontnuchterend als verontrustend: kleefvrije pannen (zoals Tefal), vetvrije verpakkingen, shampoos, verf, vernis, noem maar op. Na zowat 70 jaar ongereguleerd gebruik zijn die PFAS - de officiële term voor die stoffen - doorgedrongen in het bloed van naar schatting 99% van alle mensen en dieren. Onderzoek heeft bovendien uitgewezen dat die chemcialiën zwaar kankerverwekkend kunnen zijn. Wat ons meteen bij onze eerste vraag brengt.

Hoeveel zorgen moeten we ons maken?

Rob Bilott: "Mijn hoop is dat de film ‘Dark Waters' het publiek bewust zal maken van hoe wijdverspreid deze vervuiling is en wat ze precies inhoudt. Ik ben het probleem op het spoor gekomen via een paar honderd dode koeien op een boerderij in West-Virginia, maar het is veel en veel groter dan dat. PFAS hebben overal ter wereld een impact op het water en de bodem, en dus op de gezondheid van mens en dier. Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek heeft bevestigd dat er een rechtstreeks verband bestaat tussen PFOA, de bekendste van die stoffen, en zes verschillende ziektes, waaronder twee types kanker. Dus ja, we kunnen ons beter zorgen maken. Het is hoog tijd dat we maatregelen nemen om die stoffen aan banden te leggen."

Je bent al 22 jaar met dit onderwerp bezig. Komt er intussen schot in de zaak?

"Het is een heel langzaam proces. Het heeft bijna 20 jaar geduurd voor we de nodige informatie over PFOA mochten verspreiden. Het was een hels karwei om die informatie uit de bedrijfsdossiers van DuPont te distilleren, om ze door te spelen naar de wetenschappers en de regulatoren, en om dan uiteindelijk het publiek op de hoogte te brengen. En jammer genoeg kan het vervolgens nog eens zo lang duren voordat de overheid en de regelgeving effectief ingrijpen."

Wat ik niet begrijp, is dat DuPont zomaar een kankerverwekkende stof in zijn producten kon verwerken. Als je een nieuw soort voeding op de markt brengt, moet je eerst uitvoerig bewijzen dat ze veilig is. Geldt dat dan niet voor chemische stoffen?

"Je hebt volledig gelijk. Vandaag moeten de mensen die het slachtoffer zijn geworden van die chemische stoffen zelf bewijzen dat hun gezondheidsproblemen daardoor veroorzaakt zijn. Dat is onwaarschijnlijk. Hoe moet je zoiets doen als het over kanker gaat? Het duurt 20 of 30 jaar voor die ziekte zich manifesteert, en op dat moment is het te laat. Die ‘eeuwige' chemicaliën zijn ook op de markt gekomen voordat er regelgevende overheidsorganen bestonden. PFOA is er al sinds de jaren 1940, terwijl er pas federale regelgeving is sinds 1976. En die regelgeving ging over nieuwe chemicaliën. Wat met die bestaande producten, zoals PFOA? De enige wetgeving voor die stoffen is dat de bedrijven die ze gebruiken verplicht zijn om de overheid te verwittigen als ze zelf denken dat er een risico is. De zaak rond PFOA heeft echter uitgewezen dat ze problemen liever in de doofpot stoppen."

Is er iets wat wij als burgers kunnen doen om onszelf te beschermen?

"Die vraag is de reden waarom ik blij ben met de film en ook waarom ik zelf een boek geschreven heb [‘Exposure', nvdr]. Samen met de release van de film is er ook een campagne op touw gezet, gekoppeld aan de website fightforeverchemicals.com. Verschillende organisaties en milieugroeperingen hebben er informatie verzameld over de bedrijven en producten die gebruikmaken van PFAS en gelijkaardige chemische stoffen. Het valt namelijk niet mee om dat te weten te komen. Vaak verzwijgen de bedrijven welke stoffen ze in welke producten verwerken. Je kan dus alle details lezen op de website, en je vindt er ook een lijst van bedrijven die alternatieven zoeken voor die kankerverwekkende stoffen. Op die manier kan je proberen om je blootstelling aan die chemicaliën zo klein mogelijk te houden. Alles begint bij goede informatie. De meeste mensen hebben nog nooit van die ‘eeuwige' chemicaliën gehoord en hebben geen idee wat ze aanrichten."