SpotlightNews

Nachtmerriescenario's worden waarheid voor stijging zeeniveau door smeltende ijskappen

Het smelten van de ijskappen op Groenland en Antarctica volgt de voorspelde worst-case scenario's van het International Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties. Dat heeft een nieuwe studie van de University of Leeds en het Danmarks Meteorologiske Institut uitgewezen. Aan dit tempo zal de zeespiegel tegen het einde van de eeuw met 17 centimeter zijn gestegen.
door
nina.vandenbroeck
Leestijd 2 min.

Sinds de ijskappen voor het eerst werden geobserveerd door satellieten in de jaren 90 is het zeeniveau wereldwijd met 1,8 centimeter gestegen. Zo stelt een persbericht van de University of Leeds, een van de twee universiteiten die het nieuwe onderzoek uitvoerde. Het smeltwater van Antarctica heeft de zeeniveaus met 7,2 millimeter doen stijgen, terwijl de gesmolten ijskappen in Groenland 10,6 millimeter hebben bijgedragen aan de stijging.  De zeespiegel stijgt enorm snel, een snelheid die overeenkomt met de nachtmerriescenario's over de klimaatopwarming zoals voorspeld door het IPCC-rapport uit 2014.

Jaarlijkse overstromingen

Het zeeniveau stijgt nu zo'n 4 millimeter per jaar, door het smeltwater van de ijskappen en tevens door andere oorzaken. Als dit verschroeiende tempo wordt aangehouden, wordt verwacht dat tegen het einde van de eeuw de zeespiegel met 17 centimeter zal stijgen door het smelten van de ijskappen. Dat betekent dat wereldwijd 16 miljoen mensen die aan de kust leven - ook in grote kuststeden - te kampen zullen hebben met jaarlijkse overstromingen door stormvloeden. De frequentie van die overstromingen kan daarbij verdubbeld worden.

Unsplash

"Hoewel we verwacht hadden dat de ijskappen steeds grotere hoeveelheden ijs zouden verliezen door de opwarming van de oceanen en de atmosfeer, is de snelheid waarmee ze aan het afsmelten zijn sneller toegenomen dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen", zegt doctor Tom Slater, hoofdauteur van de studie en een klimaatonderzoeker aan het Centre for Polar Observation and Modelling van de University of Leeds.

"Onvoorbereid op risico's"

De studie vergelijkt de meest recente  satellietgegevens van de Ice Sheet Mass Balance Intercomparision Exercise (IMBIE) met de berekeningen van klimaatmodellen. En de resultaten zijn dus niet hoopgevend. "Het afsmelten is de klimaatmodellen die we gebruiken als leidraad aan het voorbijsteken, en we lopen het risico onvoorbereid te zijn op de risico's die de stijging van het zeeniveau met zich meebrengt", aldus Slater.

Unsplash

Tot enkele jaren geleden steeg het zeeniveau vooral door een mechanisme dat thermische expansie wordt genoemd, wat betekent dat het volume van het zeewater toeneemt naarmate het water warmer wordt. In de laatste vijf jaar heeft het effect van het smelten van de ijskappen de thermische expansie echter voorbijgestoken. Het smeltwater is nu de belangrijkste oorzaak van de stijging van de zeespiegel. Het zijn daarbij niet enkel grote ijsmassa's zoals die op Antarctica en Groenland die bijdragen aan de stijging, maar ook duizenden kleine gletsjers - waarvan sommige al volledig verdwenen zijn, zoals de Ok-gletsjer in IJsland.