Nieuwe variant coronavirus is besmettelijker, maar is mutatie ook gevaarlijker?

In het zuiden van Engeland gaan de coronabesmettingen de laatste tijd enorm de hoogte in. Die snelle besmettingsgolf zou verklaard kunnen worden door een nieuwe variant van het virus, zo verklaarde Brits minister van Volksgezondheid Matt Hancock gisteren in het parlement. Een eerste analyse toont aan dat de gemuteerde versie van het virus zich gemakkelijker verspreid dan andere varianten, met al meer dan 1.000 besmettingen op 60 verschillende locaties.

Dat een virus af en toe muteert, is normaal. Ook van het coronavirus zijn al verschillende varianten ontdekt. De meeste daarvan zijn ongevaarlijk en sommige sterven vanzelf uit. Toch roept de nieuwe, besmettelijkere mutatie vragen op.

Is het gevaarlijker?

Volgens internationale experten is er geen reden om te denken dat de Britse mutatie van het coronavirus gevaarlijker is, al moet meer onderzoek nog uitwijzen of er een verschil is in symptomen of het verloop van de ziekte. Er is geen reden tot paniek”, zegt ook vaccinoloog Geert Leroux-Roels van de UGent in Het Nieuwsblad. “Het gaat om een kleine wijziging die mogelijk zorgt dat het virus makkelijker overdraagbaar is.”

Microbioloog Ravi Gupta van de universiteit van Cambridge waarschuwt wel dat door de mutatie de pandemie moeilijker controleerbaar kan worden. "We moeten het daarom meteen aanpakken", zegt hij in The Guardian.

Waarom is het meer besmettelijk?

Maar hoe ziet de wijziging van het coronavirus er dan juist uit? Volgens Britse virologen onderging de nieuwe variant niet één maar verschillende mutaties in het piek-eiwit van het virus - de kleine uitsteeksels waarmee het virus zich vasthecht aan een menselijke cel. Een van de nieuwe mutaties zou ervoor gezorgd hebben dat twee aminozuren van het eiwit verloren gingen. “Mogelijk zorgt dit voor een betere aanhechting en een vlottere transmissie”, zegt Leroux-Roels.

Werken vaccins nog bij mutaties?

De meeste coronavaccins produceren antilichamen die het virus onschadelijk maken door zich te richten op het piek-eiwit. Het virus kan zich dan niet meer vasthechten aan de menselijke cellen. Als het piek-eiwit muteert, zoals bij deze nieuwe variant van het virus, is het mogelijk dat het vaccin de nieuwe piek-eiwitten niet meer herkent. Toch betekent dat hoogstwaarschijnlijk niet dat het vaccin niet meer werkzaam wordt.

De vaccins produceren daarnaast namelijk ook nog andere antilichamen, die het virus vanuit verschillende hoeken aanvallen. Het virus moet al heel sterk muteren om al die aanvallen te kunnen ontwijken. Bovendien volgen labo's de mutaties nauwgezet op, zodat een vaccin kan worden aangepast indien nodig.