NV Banksy strijkt neer in Antwerpen

"Banksy komt naar Antwerpen", lazen de krantenkoppen enkele maanden geleden ietwat voorbarig. Niet Banksy zelf, maar wel een overzicht van zijn werken die verkocht werden toen hij samenwerkte met zijn toenmalige manager Steve Lazarides. De tentoonstelling draagt dan wel zijn naam, de kunstenaar uit Bristol wil zelf niets te maken hebben met ‘The Art of Banksy'. De breuk met zijn voormalige manager verliep allesbehalve in vrede en sindsdien leven de twee in onmin. Dat weerhoudt Lazarides er niet van om na onder andere Londen en Amsterdam ook in Antwerpen werken te tonen van de beruchte street artist.

Foto R.V.

De engeltjes van de oproerpolitie

De tentoonstelling toont aan de hand van een tachtigtal werken de evolutie die de Banksy doormaakte tijdens hun samenwerking: van graffiti-tekeningen met sjablonen naar immense houtskooltekeningen en zelfs standbeelden. "Bezoekers krijgen een selectie te zien van de prints die Banksy in die periode maakte, samen met enkele heel zeldzame canvassen en een paar standbeelden, omdat niet iedereen weet dat Banksy ook sculpturen maakt", legt projectverantwoordelijke Chris Ford uit. "Daarnaast hangen er ook enkele iconische werken van hem bij, beelden die mensen meteen herkennen." Zo is het wereldberoemde meisje van de ballon in een paar verschillende formaten aanwezig, krijg je de oproerpolitie met engelenvleugeltjes te zien en vormt de immense houtskooltekening ‘Media at war' het centrum van de tentoonstelling. "De roots van Banksy liggen in de stencilkunst, maar naarmate zijn carrière evolueerde, veranderde ook zijn stilistische kenmerken. Hij heeft ook heel wat kunstwerken gemaakt die je niet meteen zou associëren met street art."

Een universeel distillaat

Banksy is de ongekroonde koning van de street art en in ‘The Art of Banksy' begreep je ook meteen waarom: zijn beelden zijn direct en complexloos. "Hij bezit de ongelooflijke gave om een beeld, een gevoel of een concept op een heel bondige manier te kunnen distilleren. In zijn handen wordt het iets dat universeel begrepen wordt." De composities zijn vaak opgebouwd uit een tegenstelling, een visueel een-tweetje. Banksy gebruikt bekende beelden en figuren en verandert iets aan hun look of plaatst ze in een verrassende context. Die wisselwerking is vaak genoeg om een duidelijk, zij het soms simpele boodschap de wereld in te sturen. "Je kan het beeld ‘Girl with Balloon' naar China, Londen, Amsterdam of Antwerpen brengen en mensen zullen het begrijpen. Het heeft geen taalbarrière en dat is de sleutel tot zijn populariteit."

De commercialiteit van Banksy

Ondanks de evolutie van zijn kunstwerken, laat ‘The Art of Banksy' duidelijk zien hoe de maatschappijcriticus steeds terugkeerde naar dezelfde onderwerpen: de ontwrichtende gevolgen van repressie, de absurditeit van oorlog en de commercialisering en mediatisering van onze samenleving. Daarom is het op zijn zachtst gezegd ironisch te noemen dat een tentoonstelling over een strijder tegen de verborgen gebreken van het kapitalisme georganiseerd wordt in de Antwerpse Stadsfeestzaal, een hal waar de muzak enkel overstemd wordt door het rinkel van de kassa's. Zelfs Banksy, die er niet voor terugtrekt om zijn publiek een spiegel voor te houden, moet het hier moeilijk mee hebben. En het is ook meteen typerend voor het dubbele gevoel dat je tussen al die werken bevangt. Je wandelt niet door een tentoonstelling van Banksy, je wandelt door een overzicht van het commerciële succes van een kunstenaar die eigenlijk geen commercieel succes wilde kennen. Kunst over schrijnende toestanden, opgekocht door de welgestelde elite, tentoongesteld in een winkelcentrum. Wat, als je het zo beschrijft, dan misschien toch typisch Banksy is.

(xvdl)