Online shoppen is lang niet altijd de slechtste ecologische keuze

Heleen Buldeo Rai van de onderzoeksgroep MOBI van de Vrije Universiteit Brussel onderzocht het aankoopgedrag van een groep mensen in het kader van haar doctoraatsthesis. Ze keek daarvoor in eerste instantie naar de zogenaamde 'last mile' van de leveringsketen, het finale stukje weg dat producten afleggen van het laatste distributiecentrum tot bij de consument thuis. Uit eerdere studies was gebleken dat die 'laatste mijl' proportioneel de grootste impact heeft op het milieu. Ze illustreerde haar onderzoek met een specifieke case: schoenen.

Aankoopprofielen

"Mijn studie is de allereerste die het aankoop- en verplaatsingsgedrag van consumenten, voor een gemiddelde aankoop, mee in rekening brengt om de ecologische voetafdruk te bepalen", zegt Buldeo Rai. "In het verleden gebeurde zo'n oefening bijna uitsluitend vanuit logistiek perspectief. Na bevraging van een groep van 707 consumenten konden we zes verschillende aankoopprofielen onderscheiden, elk met hun eigen specifieke ecologische impact."

Zij die hun schoenen volledig online aankopen, komen het best uit de studie. Hun bestelling wordt via grote en efficiënte logistieke kanalen tot bij hen gebracht, meestal als onderdeel van een hele reeks leveringen in dezelfde regio. Lokale afhaalpunten zijn daarbij de beste optie, maar als de bestelling niet bij een afhaalpunt of met de fiets wordt opgehaald, is thuislevering interessanter. "Van zodra je als consument zelf de verplaatsing maakt naar de winkel om je schoenen op te halen, met de auto welteverstaan, dan scoor je slechter", becijferde Buldeo Rai. "Zeker in vergelijking met de grote pakjesbezorgers. Doe je de verplaatsingen met de fiets, dan is er natuurlijk geen impact en scoor je als consument beter dan de pure online shopper."

Retailer

Bij weloverwogen aankopen is de retailer of winkelier het meest efficiënt. Dat komt omdat de klant in één winkel de keuzes allemaal kan zien én kan uitproberen. Als de klant daar aankoopt, en dat doet mits slechts één verplaatsing die liefst nog gecombineerd wordt met andere activiteiten, dan is die ook nog behoorlijk duurzaam.

"Meer problematisch wordt het als consumenten die verschillende aankoopmanieren gaan combineren", zegt Buldeo Rai. "We noemen dat dan omnichannel shoppen. Iemand gaat eerst fysiek naar een aantal winkels, vraagt er info, probeert wat items uit en keert dan terug naar huis om zijn aankoop te doen, bijvoorbeeld geleid door de goedkoopste aanbieding. De ecologische impact van een dergelijke consument is dubbel zo groot als die van een traditionele klant, die gewoon naar de winkel gaat en zelfs acht keer zo groot als die van iemand die alles online heeft geregeld vanuit zijn bureaustoel en rustig thuis op zijn schoenen wacht."

Doe je al je aankopen gewoon te voet of met de fiets, dan is dat uiteraard nog interessanter. En eerlijk is eerlijk: in een stad heb je vaak helemaal geen auto nodig om te gaan winkelen. Het bespaart je bovendien ook nog eens tijd omdat je je niet hoeft te parkeren.