"Ook nieuwe Belgen moeten hun kunst naar buiten kunnen brengen"

De Zuid-Afrikaanse Shilemeza woont al 12 jaar in België.

Shilemeza is van Zuid-Afrikaanse afkomst en woont al 12 jaar in België. Op school, in Zuid-Afrika, is ze gepassioneerd geraakt door literatuur. «Gedichten lezen was voor mij het leukste in de klas. Ik hou heel veel van de beeldspraak.»

Toen ze naar België verhuisde, wist Shilemeza niet hoe ze haar passie verder kon zetten. Gelukkig hielp Globe Aroma haar. «Ik zat bij Boon, het agentschap voor integratie, en tijdens een van de integratielessen is Globe Aroma komen vertellen over kunst en dan ben ik hier binnengestapt.»

Integratie

Door Globe Aroma vond Shilemeza het makkelijker om te integreren in België. «Ik leerde een nieuwe groep mensen kennen, de kunstenaars. Globe Aroma hielp ook om buiten met andere mensen om te gaan.»

Zelf vindt ze het belangrijk dat vluchtelingen, nieuwe Belgen en mensen zonder papieren een plaats hebben om hun kunst te beoefenen. «Mensen van een ander land moeten naar hier kunnen komen om hun kunst te beoefenen. Er is nood aan een platform, want waar kunnen wij anders naartoe?» Volgens haar is de kunstwereld in België te georganiseerd. «Als mensen jou niet kennen en je beschikt niet over een netwerk, dan ga je je kunst niet naar buiten kunnen brengen.»

Bezig zijn met kunst geeft Shilemeza de nodige afleiding van haar persoonlijke situatie «Ik kan mij uitleven in verschillende vormen van kunst, zoals schilderen en schrijven. Het geeft me een manier om tot rust te komen, bijvoorbeeld in mijn poëzie.»

Gedichten

Dit jaar is Globe Aroma gestart met een project rond het 70-jarig bestaan van de rechten van de mens. De 30 artikels uit de verklaring transformeerden ze naar gedichten. Allemaal zijn ze geschreven door de kunstenaars die met sommige artikels geconfronteerd werden, in hun eigen land of onderweg naar België. «Aan ons werd gevraagd of wij aan dit project wilden deelnemen. Een paar andere mensen en ik zagen dat zeker zitten. We vinden de rechten van de mens belangrijk om samen te leven op aarde.»

Samen met een groep van verschillende kunstenaars is Shilemeza gestart met gedichten schrijven. «Iedereen mocht zijn eigen taal gebruiken. Het kon in het Arabisch, Marokkaans, Engels, Nederlands of Frans. De samenwerking is goed verlopen omdat mensen voor elkaar vertaalden.»

Zelf heeft Shilemeza drie gedichten geschreven. «Daarin zoek ik naar het antwoord op de vraag: ‘Wat betekenen de mensenrechten voor mij?'» Als kind groeide ze op tijdens de apartheid in Zuid-Afrika en die ervaring probeert ze in haar poëzie te verwerken. «Je moet lief zijn voor de mens op zich, los van zijn religie of politieke voorkeur.» Ze ijvert ervoor dat mensen verdraagzamer worden en minder naar huidskleur kijken. «Een kind kijkt niet naar de huidskleur. Kinderen gaan spontaan met je praten, want ze maken geen onderscheid in huidskleur. Wat ze zien is een mens. Als je blind bent is je broer gewoon je broer, je kijkt niet naar zijn huid of religie. Je behandelt hem als een mens.»

Prijs voor mensenrechten

Ann licht de expo van Globe Aroma toe.

De tentoonstelling van de gedichten ontving veel positieve reacties. Ook het favoriete gedicht van Shilemeza kan je er terugvinden: ‘Tolerance is an egg'. «Dat wil zeggen dat tolerantie kwetsbaar is en dat je er voorzichtig mee moet omspringen.»

Voor Globe Aroma was de tentoonstelling een groot succes. Er werd hen zelfs gevraagd of er een plan was om ermee rond te reizen. Dit jaar hebben ze ook de prijs ‘Mensenrechten 2018' gewonnen.

Fien werkt bij de Liga voor mensenrechten en licht toe waarom Globe Aroma deze prijs zo verdient. «Iedereen is hier welkom en dat is voor ons heel belangrijk omdat er geen onderscheid in bezoekers gemaakt wordt. De laatste tijd merken we dat zo'n organisaties minder ruimte krijgen en daarom vinden wij het belangrijk om een vrije kritische organisatie meer in de spotlights te zetten.»

Gesteund door de erkenning die Globe Aroma hierdoor krijgt, willen ze zich in de toekomst verder inzetten voor de culturele beleving van vluchtelingen, mensen zonder papieren en nieuwe Belgen.

Belgodyssee, een initiatief van VRT en RTBF, in partnerschap met het Prins Filipfonds, Metro en L'Avenir, bevordert de samenwerking tussen jonge journalisten in spe uit de verschillende gemeenschappen van ons land. Heel concreet werken de jongeren in tweetalige duo's. Tijdens deze editie gaan ze aan de slag met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, die dit jaar 70 jaar bestaat. Lauren Darras belicht het recht om deel te nemen aan de culturele samenleving (art. 27) en trok naar het open kunsthuis Globe Aroma.

Belgodyssee / E. Crooy

Wie ben ik?

Naam: Lauren Darras

Leeftijd: 20 jaar

Woonplaats: Meise

Studies: Journalistiek aan Thomas More in Mechelen