Premier Michel: «Ik laat me geen agenda opdringen»
Het zijn moeilijke tijden voor Charles Michel (MR). De stakingen volgen elkaar op en ook privé moet de premier incasseren. Uitgerekend op de nationale actiedag, riep hij in een exclusief interview met Metro op tot kalmte. «Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen.»
Door Matthias Adriaensen en Nicolas Naizy
Vandaag leggen de vakbonden het hele land plat, uit onvrede met de besparingen. Hoe wilt u het sociaal overleg doen herleven?
«Op politiek vlak is een staking altijd een mislukking. Dat is duidelijk. Tegelijk wil ik erop wijzen dat wij met onze armen wagenwijd openstaan, al van toen ik nog informateur was. Maar onderhandelen doe je natuurlijk niet in je eentje. Daarom wil ik mijn oproep tot sociaal overleg herhalen, want we moeten het vertrouwen herstellen en dringend naar elkaar luisteren.»
Intussen blijven de actiedagen economische schade veroorzaken. Tegen wanneer verwacht u een oplossing?
«Ik hoop zo snel mogelijk. Er zijn contacten tussen de betrokkenen, maar die wil ik niet verder onder druk zetten. Een deadline opleggen via de pers lijkt me contraproductief.»
De bonden dreigen wel met een «onbeperkte» staking.
«Dat viel te verwachten, aangezien de stakingsagenda al was opgesteld toen de inkt van het regeerakkoord nog niet was opgedroogd. Gelukkig stel ik vast dat meer en meer mensen zich vragen beginnen te stellen bij de strategie van de bonden. Bovendien ga ik ervan uit dat ook zij niet mikken op de economische ondergang van ons land.»
Is de staking dan «politiek», zoals sommige regeringspartijen beweren?
«Die woorden ga ik niet in de mond nemen, want dan gooi ik olie op het vuur. Bovendien wil ik geen intentieproces maken van de stakers. Hun recht op staken moet worden gerespecteerd, net zoals zij het recht op werken moeten eerbiedigen. Al stel ik wel vast dat sommige vakbondsleiders eerder optreden volgens een politieke dan volgens een syndicale logica.»
Welke onderhandelingsmarge heeft uw regering?
«Iedereen is het erover eens dat we bestaande jobs moeten beschermen en nieuwe jobs moeten creëren om onze welvaart op peil te houden. Wel, dat doe je niet door naar de hemel te kijken en met je duimen te draaien. Vandaar dat we vasthouden aan de essentiële hervormingen uit ons regeerakkoord. Zeggen dat mensen langer gaan moeten werken is niet populair, maar enkel zo kunnen we de gezondheidszorg en de pensioenen veilig stellen voor alle generaties. Wie beweert dat economische ontwikkeling en sociale welvaart haaks op elkaar staan, is dwaas. Sterker nog: die liegt.
«Tegelijk zijn er veel punten waarover we wel kunnen praten. Zo vind ik het telewerk (werken van thuis uit via telecommunicatiemiddelen zoals het internet, red.) een buitengewoon instrument voor een goede balans tussen werk en privé.»
Hoe wilt u jobs creëren?
«Als het op werkgelegenheid aankomt, worstelt ons land met drie grote obstakels: de arbeidskost is te hoog, de energie te duur en de markt te rigide. De rol van de overheid is om die randvoorwaarden te verbeteren en het slapend kapitaal in Europa wakker te maken. Ons land trekt dan ondernemingen aan, die tienduizenden jobs en bijhorende welvaart creëren. Enkel zo ben je als regering ‘echt' sociaal.»
Wanneer mogen we die verwachten?
«Zo'n resultaten krijg je helaas niet van vandaag op morgen. Wellicht moeten we twee jaar wachten om de eerste vruchten te kunnen plukken. Dat is ook gebleken in andere landen, die gelijkwaardige hervormingen hebben doorgevoerd.»
Waarom krijgt uw regering die boodschap dan zo moeilijk verkocht?
«Misschien hebben we de voorbije maanden te veel gewerkt en te weinig gecommuniceerd. In die zin moeten we ons beleid meer en beter uitleggen. Maar als we hadden stilgezeten, waren er rampen gebeurd.»
Toch stellen critici dat Michel I een valse start heeft genomen. De incidenten met regeringsleden van N-VA hebben daar wellicht veel mee te maken.
«Al toen ik informateur was, deden sommige partijen daar lacherig over. ‘Laat hem maar ploeteren in de zomer, dan nemen wij het later wel over', redeneerden ze. Wel, op die manier ben ik al vaker onderschat geweest. En ook nu hebben sommige mensen veel te snel hun oordeel klaar over mezelf en mijn regering.
«Wat de N-VA betreft: dat is een democratische partij, met mensen die werden verkozen op democratische lijsten en nooit op niet-democratische lijs<HH>ten hebben gestaan. Al de rest zijn polemieken, die de oppositie misbruikt om de echte debatten te ontlopen.»
Een van die echte debatten is de vermogenswinstbelasting. Is het wenselijk om dat thema meteen aan te pakken, zoals sommige politici voorstellen?
«Om te beginnen laat ik me door niemand een agenda opdringen. Verder wil ik erop wijzen dat we er als eerste in zijn geslaagd om te saneren zonder nieuwe belastingen op te leggen, louter door te besparen. Een tax shift staat in het regeerakkoord, maar is voor later. Zo gaan we ook nog op zoek naar een methode om situaties zoals LuxLeaks te vermijden.»
Moeten we op begrotingsvlak nog nieuwe maatregelen verwachten, zoals Europa verlangt?
«Daarover heb ik geen cijfers. Het is wachten op de begrotingscontrole. Hoe dan ook is de marge klein, dus we moeten zorgvuldig met onze middelen omspringen.»
Premier Michel over:
Werken tot 67: «Met een gestegen levensverwachting van 81 jaar is het pensioensysteem onhoudbaar. Maandelijks gaan 10.000 mensen met pensioen, die alsmaar langer leven. Zo steeg de pensioenkost de voorbije zeven jaar al van 25 tot 37,5 miljard euro. Daarom moeten we de mensen eerlijk vertellen dat ze langer gaan moeten werken.»
De oppositie: «Ze stellen de zaken fout voor en creëren zo hysterie. Door op te stappen in de Kamer bedreigen ze bovendien de democratie.»
'Schaduwpremier' Bart De Wever: «De realiteit is dat ik aan het hoofd van deze regering sta. Daarbij vind ik het logisch dat ik naar mijn vier partners luister. Bovendien praat ik veel meer met de ministers van N-VA dan met hun voorzitter, die ik onlangs pas voor het eerst sinds weken heb gezien en gesproken. Dat De Wever een minister en partijgenoot tot de orde roept (Johan Van Overtveldt over de bedrijfswagens, red.) getuigt alleen van zijn loyauteit aan het regeerakkoord.»
Het isolement van zijn partij: «De MR hoeft geen schouderklopjes van de linkse partijen in Franstalig België. Wat wij willen, is de kiezer overtuigen. En daar slagen we behoorlijk goed in.»
Het verlies van zijn baby: «Zo'n tegenslagen zijn zwaar om dragen, maar gebeuren ook in andere families. Ik ben twee dagen dicht bij mijn vriendin gebleven en verkies nu om naar de toekomst te kijken. Bovendien moet je als premier honderd procent beschikbaar zijn voor je land. Dat zit trouwens ook in mijn temperament.» (ma, nn)