Schadevergoeding of strafrechtelijke vervolging: wat als je anderen besmet met corona?

Het heuglijke moment waarop je al jaren zit te wachten is eindelijk aangebroken: je dochter trouwt. Ondanks de coronacrisis kan het feest toch nog doorgaan. Je hebt een beetje een snotneus, maar dat zal wel niks zijn, denk je bij jezelf. De dag nadien krijg je koorts, en dan volgt het verdict: je bent besmet met corona. Kunnen de gasten op het feest een schadevergoeding eisen of je vervolgen als je hen ook hebt besmet?

“Het kan, maar zo simpel is het niet”, zegt advocaat Lukas De Graeve, gespecialiseerd in aansprakelijkheidsrecht aan het Nieuwsblad. Het artikel 1382 uit het Belgisch rechtssysteem zegt dat “voor elke daad van de mens, waardoor aan een andere schade wordt berokkend, diegenen door wiens schuld de schade is ontstaan, verplicht zijn om de schade te vergoeden”. Een schadevergoeding is technisch gezien dus een optie, maar er hangt wel bewijslast aan.

"Je kan het waarschijnlijk nooit bewijzen"

Ten eerste moet je kunnen bewijzen dat het om een fout gaat. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand al positief heeft getest en dat verzwegen heeft, zoals gebeurde bij twee senioren uit Lokeren die 40 Okra-leden besmetten tijdens een etentje. Wanneer iemand niet zeker was besmet te zijn, is de fout bewijzen veel moeilijker. "Daarover kan dan discussie ontstaan", aldus De Graeve.

Ten tweede moet er aantoonbare schade zijn. "Dat is gemakkelijker", zegt De Graeve. "Iemand kan medische kosten hebben, economische schade ervaren of in het ergste geval zelfs sterven." Het derde aspect van het wetsartikel gooit echter roet in het eten: er moet sprake zijn van een oorzakelijk verband dat ontegensprekelijk vaststaat. En dat kan niet, zegt De Graeve. "Je zal waarschijnlijk nooit kunnen bewijzen dat je besmet bent door die ene specifieke persoon. De kans dat er een schadevergoeding komt is dus praktisch onbestaande."

Strafrechtelijke vervolging

Ook een strafrechtelijke vervolging zal je niet zo snel aan je broek hebben. Enkel wanneer het ging om opzettelijke feiten, zoals in iemands gezicht spuwen, zijn er al mensen vervolgd. “Maar als het gaat om mensen die niet weten of ze corona hebben, dan hebben ze niet de opzet om iemand te besmetten”, zegt professor strafrecht aan de Universiteit Antwerpen, Joachim Meese in het Nieuwsblad.

“Er bestaan natuurlijk ook onopzettelijke misdrijven zoals onopzettelijke slagen en verwondingen. In theorie zou je dus kunnen oordelen dat iemand onvoorzichtig is geweest en daardoor iemand schade heeft toegebracht. Maar dat is weer moeilijk, want dat moet ook beoordeeld worden."

Het is met andere woorden moeilijk om een coronapatiënt die een ander besmet heeft effectief te vervolgen. Het enige juridisch instrument om mensen werkelijk te bestraffen is de GAS-boete, maar dan moeten ze ook effectief de verplichte coronamaatregelen overtreden. En dat is bijvoorbeeld niet zo wanneer je met een snotneus maar zonder bevestigde coronabesmetting naar het werk gaat.